VAFI: “Chính phủ nên bán vốn ở Vinamilk, Sabeco, FPT...để xây cảng nước sâu”

Hiệp hội Các nhà Đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản "hiến kế" gửi cơ quan chức năng về việc ưu tiên xây dựng hệ thống Cảng biển nước sâu miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long. 

Bài học từ cảng nước sâu Lạch Huyện

Theo VAFI đây là các cảng có nhà điều hành có tiềm lực tài chính mạnh, có khả năng khai thác các tàu có tải trọng trên 100.000 DWT, có năng lực tổ chức các tuyến tàu container kết nối thẳng với các vùng kinh tế lớn trên thế giới.

VAFI cho rằng các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long "vẫn nghèo hơn" các tỉnh, thành phố gần các khu cảng biển lớn do vị trí địa lý tạo cảng nước sâu, công nghiệp chậm phát triển.

"Với nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp, nhất là lĩnh vực sản xuất hàng xuất khẩu, lựa chọn nhà máy sản xuất gần các cảng biển lớn luôn là ưu tiên số 1 vì chi phí logistic thấp, còn nếu chọn miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long thì chi phí logistic rất cao, thời gian vận chuyển hàng hóa, vật tư kéo dài làm cho giá vốn hàng tồn kho tăng cao.

Để kinh tế miền Trung, Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long nhanh chóng tiến kịp các tỉnh thành phố gần các khu cảng biển lớn như Hải Phòng, Sài Gòn, Vũng Tàu thì nhà nước cần chính sách ưu tiên phát triển hệ thống cảng nước sâu. Khi đã có khu cảng hiện đại, các nhà đầu tư sẽ đổ xô tới đầu tư", VAFI cho hay.

Bài học xây cảng nước sâu Lạch Huyện cần được nhân rộng cho việc xây dựng hệ thống cảng biển nước sâu các tỉnh miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long.

Muốn làm được điều này, VAFI cho rằng cần thu hút đối tác chiến lược tham gia xây dựng cảng biển nước sâu. Đó phải là nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh, lo đủ vốn để xây cảng. Các nhà đầu tư này phải tạo được nguồn hàng lớn, đủ để hình thành các tuyến tàu container.

Hoặc là các hãng tàu đa quốc gia, đủ khả năng hình thành các tuyến tàu container kết nối với các trung tâm hàng hải của thế giới.

Khi cảng biển nước sâu mà không tổ chức thường xuyên các tuyến tàu container quốc tế thì kinh tế địa phương còn chậm phát triển. Nhà đầu tư không thể phó thác số phận cho các nhà điều hành cảng biển yếu kém năng lực.

Xây dựng cảng nước sâu miền Trung

Theo VAFI, hiện nay Bộ Giao thông Vận tải đang triển khai nghiên cứu Dự án cảng nước sâu Trần Đề. Nếu Trần Đề đủ điều kiện để xây dựng 1 cảng nước sâu cho tàu trên 100.000 DWT nhưng phải sáng suốt lựa chọn nhà đầu tư khai thác cảng, nên chọn các hãng tầu đa quốc gia lớn đang khai thác mạng lưới tuyến tàu container quốc tế.

"Với khối lượng hàng xuất nhập khẩu lớn như hiện nay thì khi cảng Trần Đề được xây dựng, sẽ dễ dàng hình thành ngay các tuyến tàu container quốc tế và khi đó chắc chắn rằng vốn đầu tư sẽ đổ mạnh vào khu vực đồng bằng sông cửu long. Khi đó chúng ta không cần phải kêu gọi đầu tư nhiều mà hàng ngàn nhà đầu tư sẽ đổ xô đến", VAFI dự báo.

Ngoài ra, VAFI còn cho rằng nên xây dựng hệ thống cảng container miền trung liên kết với nhau. Hệ thống này gồm các cảng như Qui Nhơn, Dung Quất, Liên Chiểu, Quảng Trị, Nghi Sơn. Để các cảng này thực sự mở được các tuyến tàu container chạy trong nước và quốc tế thì nhà vận hành cảng phải là nhà đầu tư có uy tín.

Để cảng Quy nhơn, Đà Nẵng thực sự đổi mới thì Chính phủ nên bán đấu giá 51% cổ phần nhà nước tại công ty cổ phần cảng Qui Nhơn và Đà Nẵng cho các hãng tàu nước ngoài đang có kinh nghiệm khai thác tại Việt Nam với điều kiện họ phải thường xuyên tổ chức được các tuyến tàu container quốc tế.

Với cảng Liên Chiểu cũng nên lựa chọn đấu thầu quốc tế công khai với điều kiện nhà đầu tư phải cam kết mở được các tuyến tàu container quốc tế….

Khi các cảng miền Trung nói trên thực sự trở thành cảng nước sâu và có các tuyến tàu container quốc tế được đưa vào khai thác thường xuyên, VAFI tin rằng kinh tế miền trung sẽ cất cánh và cơ cấu kinh tế các tỉnh sẽ nhanh chóng chuyển dịch để trở thành các tỉnh công nghiệp như Đồng Nai, Bình Dương, Hưng Yên… thì các tỉnh mới giàu nhanh được.

Bán vốn Vinamilk, Mobifone, Sabeco...lấy tiền

VAFI cho rằng nguồn vốn đầu tư cho hệ thống cảng biển nước sâu là không nhiều, chủ yếu cho Liên Chiểu và Trần Đề theo hình thức PPP, mất khoảng vài tỷ USD. Do đó, tổ chức này đề xuất Chính phủ nên bán vốn nhà nước tại Vinamilk, Sabeco, FPT, Mobifone….để có đủ tiền xây dựng hệ thống cảng biển nước sâu tại Miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long, đồng thời nhanh chóng hoàn chỉnh hệ thống đường cao tốc Bắc Nam.

"Làm được những việc này trong 5 năm nữa thì nền kinh tế Việt Nam sẽ ở 1 tầm cao mới", VAFI kết luận.