Nhập khẩu phế liệu còn nhiều vướng mắc

Ngày 9-10, tại buổi làm việc với Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc nhập khẩu phế liệu qua các cảng biển TP.HCM, Cục Hải quan TP.HCM đã nêu một số vướng mắc trong việc quản lí đối với mặt hàng này.

Vướng nhập khẩu phế liệu từ KCX

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp cho biết, hiện nay, theo quy định doanh nghiệp thu mua phế liệu từ khẩu chế xuất phải nộp bản sao có xác nhận sao y bản chính của thương nhân Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu.

Liên quan đến nội dung trên, cơ quan Hải quan đã hướng dẫn doanh nghiệp liên hệ với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, thành phố nơi doanh nghiệp đặt cơ sở sản xuất để được hướng dẫn việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu.

Tuy nhiên, theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, đối với trường hợp doanh nghiệp chỉ thu mua phế liệu trong nước, không nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài thì không thuộc đối tượng để xem xét cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu. Do đó, một số doanh nghiệp mặc dù được Giấy phép hành nghề xử lí chất thải nguy hại và có chức năng buôn bán phế liệu, phế thải nhưng không được xem xét, cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, với quy định này sẽ gây khó khăn cho một số doanh nghiệp có nhu cầu thu mua, xử lí phế liệu của khu chế xuất, khu công nghiệp vì bản chất doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu từ khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất hoàn toàn khác với doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài vào Việt Nam, vì doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu từ khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất mang tính chất thu gom, vận chuyển và xử lí, phân loại phế liệu rồi bán lại cho doanh nghiệp khác có nhu cầu sản xuất phù hợp.

Vì vậy, Cục Hải quan TP.HCM đề nghị xem xét việc không yêu cầu các doanh nghiệp đã được cấp Giấy phép hành nghề xử lí chất thải nguy hại và có chức năng buôn bán phế liệu, phế thải phải xuất trình Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu.

Phân phối phế liệu nhập khẩu

Bên cạnh đó, Cục Hải quan TP.HCM cũng đang gặp vướng mắc đối với việc nhập khẩu để phân phối phế liệu, doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu xuất trình được Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu được cấp theo Thông tư liên tịch số 02/2007/TTLT-BCT-BTNMT ngày 30-8-2007 của Bộ Công Thương và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Giấy chứng nhận trên cho phép doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu để phân phối. Tại khoàn 2 Điều 16, Thông tư liên tịch số 34/2012/TTLT-BCT-BTNMT quy định, đối với các thương nhân đã được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu được phép tiếp tục nhập khẩu phế liệu theo quy định trong thời hạn giấy chứng nhận còn hiệu lực thực hiện. Sau thời điểm hết hiệu lực của giấy chứng nhận đã được cấp, thương nhân chỉ được phép nhập khẩu khi được cấp giấy chứng nhận mới.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, Thông tư liên tịch số 02/2007/TTLT-BCT-BTNMTcho phép thương nhân được phép nhập khẩu phế liệu để phân phối cho thương nhân trực tiếp sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, nay thông tư này đã hết hiệu lực thi hành. Còn Thông tư liên tịch số 34/2012/TTLT-BCT-BTNMT lại không cho phép nhập khẩu phế liệu để phân phối, nên Cục Hải quan TP.HCM gặp vướng mắc trong việc làm thủ tục hải quan đối với trường hợp doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu theo Thông tư liên tịch số 02.

Theo quy định tại Thông tư liên tịch số 34, trường hợp phế liệu nhập khẩu cần thẩm định chuyên ngành trước khi cơ quan Hải quan quyết định việc thông quan, hội đồng được thành lập trong trường hợp cơ quan Hải quan chưa xác định được lô hàng phế liệu nhập khẩu có đáp ứng các quy định hiện hành. Việc giao cho cơ quan Hải quan thành lập hội đồng thẩm định chuyên ngành do lãnh đạo Cục Hải quan làm Chủ tịch hội đồng cần phải xem xét lại vì cơ quan Hải quan không có chuyên môn sâu về lĩnh vực môi trường, nên sẽ khó khăn khi quyết định và có thể sẽ dẫn đến những khiếu nại phức tạp.

Ngoài ra, Phó cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp cho biết, hiện nay, trên thực tế, Cục Hải quan TP.HCM và Phòng Cảnh sát tội phạm về môi trường-Công an TP.HCM có sự phối hợp rất tốt trong công tác kiểm tra phế liệu nhập khẩu, nên đã ngăn chặn được nhiều vụ nhập khẩu phế liệu không đạt tiêu chuẩn theo quy định./.

Theo Lê Thu