Xung quanh dự thảo Nghị định về casino mới được Bộ Tài chính đưa ra vẫn còn nhiều tranh cãi. Việc chấp thuận cho người Việt vào chơi trong casino được coi là “gỡ nút thắt” cho các nhà đầu tư đang có ý định kinh doanh lĩnh vực này ở Việt Nam. Về một số điểm còn ý kiến khác nhau của dự thảo Nghị định này, VOV.VN phỏng vấn GS. TS Hà Tôn Vinh -Cố vấn Đầu tư- Đặc khu Kinh tế và Khu phức hợp casino Vân Đồn (Quảng Ninh).
PV:Sau nhiều tranh cãi, dự thảo Nghị định lần này đã chính thức cho người Việt vào casino chơi. Quan điểm của ông về vấn đề này?
GS.TS Hà Tôn Vinh: Trong vòng hơn hai thập kỷ qua, ngành công nghiệp giải trí có thưởng và sòng bài - casino - ở nhiều nước đã thay đổi và phát triển rất nhanh chóng. Khởi đầu là Las Vegas, thủ đô casino của thế giới, sau đó lan rộng đến Macau, Singapore, Philippines, rồi Hàn Quốc, và trong vài năm tới là Nga, Nhật Bản, và Đài Loan.
Sự thay đổi chủ yếu là casino không còn là những sòng bài ở những vùng xa xôi hẻo lánh, phục vụ con nghiện cờ bạc đỏ đen, đi kèm với các hệ lụy xã hội như mại dâm, ma túy, rửa tiền, và hút sách. Giờ đây một số lớn casino được thiết kế như một phần trong các khu liên hợp, trong trung tâm hay gần những thành phố lớn, bao gồm khu hội nghị, hội thảo, triển lãm, trung tâm mua sắm, bảo tàng nghệ thuật, khu vui chơi giải trí cho toàn gia đình, đặc biệt dành cho trẻ em, những người đi tham quan nhưng không tham gia các hoạt động casino.
Một số casino có quy mô nhỏ hơn nằm rải rác ở các thành phố hay quận, huyện giúp thêm nguồn thu cho nhiều hoạt động công ích địa phương như cứu hỏa, thư viện, trung tâm cộng đồng. Sự thay đổi trên đã giúp ngành công nghiệp giải trí này đạt mức doanh thu kỷ lục 200 tỷ đô la Mỹ năm 2013.
Việt Nam cũng đang cân nhắc việc mở cửa ngành công nghiệp giải trí có thưởng theo mô hình khu phức hợp có casino và cho phép người dân được vào tham quan và tham gia các trò chơi có thưởng. Dự thảo nghị định 2014 là một động thái tích cực và phù hợp với trào lưu phát triển ngành công nghiêp giải trí casino ở trên thế giới. Việc cho người dân vào tham quan hay chơi không còn là chuyện nên hay không nữa mà vấn đề bây giờ là xây dựng cơ chế quản lý và điều kiện cho người vào chơi cùng việc xử lý các loại rủi ro tài chính và các vấn đề xã hội khác.
PV:Nếu đặt mức thu nhập 15 triệu đồng/tháng và 21 tuổimới được vào casino chơi như dự thảo Nghị định theo ông đã là phù hợp?
GS Hà Tôn Vinh:Theo luật của Việt Nam và các nước, người đủ 21 tuổi có đầy đủ năng lực hành vi dân sự phải chịu trách nhiệm cho các hành vi của mình. Vì vậy, việc cho người từ 21 tuổi được vào chơi là bình thường và phù hợp với thông lệ quốc tế. Nếu người đủ 21 tuổi phải chịu trách nhiệm cho các hành vi của mình thì việc đặt mức thu nhập 15 triệu hay nhiều hơn hàng tháng mới được vào casino là không hợp lý, không phù hợp, thiếu thực tế hay không cần thiết. Việc chứng minh thu nhập hàng tháng rất dễ bị gian dối và không cơ quan hay tổ chức nào muốn thêm chi phí để xác minh thu nhập hàng tháng của người chơi.
Cách để giới hạn người chơi có thể qua việc thu phí vào cửa và tăng số tiền đặt cược tối thiểu mỗi lần chơi ở bàn hay trên máy. Ngoài ra, còn có thể giới hạn số lần được vào casino mỗi tháng, mỗi quý, hay mỗi năm. Tuy nhiên việc có quá nhiều rào cản sẽ bị các nhà đầu tư phản đối và có thể dẫn đến việc họ từ chối tham gia đầu tư.
PV: Đầu tư casino phải có vốn 4 tỷ USD. Con số này có vẻ như thách thức chứ không phải khuyến khíchcác nhà đầu tư, thưa ông?
GS Hà Tôn Vinh: Đúng như thế. Chưa có ai hay cơ quan nào ở Việt Nam nghiên cứu hay xác định số tiền đầu tư ban đầu cho một khu phức hợp ở địa phương nào là bao nhiêu. Số tiền đầu tư chắc chắn phải dựa trên tính toán doanh thu và lợi nhuận, người chơi trong và ngoài nước, quy mô dự án, địa điểm kinh doanh, thời gian của giấy phép, mức thuế trên doanh thu, v.v.
Con số 4 tỷ đô la Mỹ có thể được đưa ra dựa theo kinh nghiệm của Singapore khi chính phủ này cấp phép cho hai tập đoàn Las Vegas Sands và Genting. xây dựng 2 khu phức hợp casino ngay trong trung tâm thành phố. Hai tập đoàn này đã mở rộng quy mô kinh doanh và đầu tư hơn số tiền mà chính phủ yêu cầu. Tôi nghĩ Chính phủ Việt Nam nên mời nhiều nhà đầu tư chiến lược tham gia nộp đề xuất phù hợp với khả năng và nhu cầu thị trường, để từ đó đàm phán và chọn lựa một hay nhiều nhà đầu tư phù hợp.
PV:Với qui mô kinh tế, mức thu nhập ở Việt Nam, theo ông Việt Nam nên có mấy casino là vừa?
GS Hà Tôn Vinh:Hiện tại Chính phủ Việt Nam đang cân nhắc 3 địa điểm cho phép xây dựng khu phức hợp casino quy mô lớn ở Vân Đồn, Quảng Ninh; Phú Quốc, Kiên Giang, và ở khu vực Quảng Nam-Đà Nẵng. Hiện Vân Đồn là khu phức hợp người Việt Nam sẽ được phép vào chơi. Ngoài ra, ở Bà Rịa -Vũng Tàu có một khu phức hợp casino là Hồ Tràm đã đi vào hoạt động từ tháng 7/2013.
Còn có 6 casino nhỏ ở các vùng ven biên giới và nhiều phòng chơi casino ở nhiều khách sạn 5 sao ở các thành phố lớn phục vụ du khách quốc tế. Như thế con số không phải là mấy casino thì vừa mà là chúng ta cần một chiến lược phát triển và các phương án quản lý các loại hình casino hiện tại và trong tương lai.
Nhìn chung các casino lớn hay nhỏ cần phải đáp ứng một số mục tiêu của Chính phủ, xã hội và nhà đầu tư như: phát triển du lịch, kinh tế địa phương, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, lợi nhuận cho nhà đầu tư, nhiều loại hình vui chơi có thưởng đa dạng cho mọi tầng lớp, và kiểm soát được các tệ nạn xã hội đi kèm… Để đáp ứng các tiêu chí trên đây, Chính quyền nên cho phép các nhà đầu tư mở một số casino mà người Việt được phép vào chơi ở một số địa điểm nhất định, còn lại các casino khác có thể mở cửa để phục vụ du khách quốc tế.
Ở đây, tôi muốn nói đến kinh nghiệm của một số nước có casino mở cửa cho phép người dân địa phương được vào tham quan và chơi. Không nhất thiết ai vào casino cũng đều muốn chơi hay có cơ hội chơi, vì nhiều lý do như không có nhiều tiền để chơi, không thích chơi, hoặc quá đông người không có bàn để chơi. Rất đông khách du lịch tham quan muốn đến thăm casino cho biết. Điều cần nói là casino sẽ thu hút một lượng du khách đáng kể và giúp đạt được các mục tiêu nêu trên.
Trong sáu tháng sau khi tập đoàn Las Vegas Sands khánh thành casino Venetian ở Macau đã có hơn 10 triệu lượt khách du lịch tham quan khu này giúp tăng nguồn thu cho chính phủ địa phương, phát triển kinh tế du lịch... Điều đáng nói là chỉ có một lượng người chơi rất nhỏ so với số khách tham quan. Sự thành công của casino Venetian không phải chỉ là doanh thu đến từ casino mà là từ các hoạt động thương mại và văn hóa khác.
PV: Với các phân tích của nhà chuyên môn, theo ông, Việt Nam nên đặt casino ở những nơi nào để thu hút khách, phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh trật tự xã hội?
GS Hà Tôn Vinh:Ở đây có 2 khuynh hướng và chiến lược. Thứ nhất, nhiều quốc gia đã cho phép những người đủ điều kiện được vào casino kể cả người dân địa phương. Các casino này thường ở một nơi xa thành phố, hoặc ở những vùng cần khuyến khích đầu tư.
Hàn Quốc hiện có 17 casino dành cho du khách quốc tế ở các địa điểm trong nội thành và các khu du lịch và chỉ có 1 casino cho phép người dân địa phương vào chơi ở cách xa thủ đô Seoul 150 km. Nga đang lên kế hoạch cấp phép cho một số casino trong các đặc khu kinh tế và một số vùng hẻo lánh như ở Siberia...
Thứ hai, một số quốc gia như Singapore, Philippines, Macau (Trung Quốc), lại cho phép casino hoạt động ngay trong trung tâm thành phố nhằm vào khách du lịch và khách tham dự hội nghị quốc tế. Nhật Bản đang lên kế hoạch cho phép 3 casino lớn hoạt động ở 3 thành phố lớn là Tokyo, Osaka và có thể ở đảo Okinawa, ngoài ra có khoảng 18 casino với quy mô nhỏ hơn ở các tỉnh hay địa phương có nhu cầu phát triển kinh tế hay gặp khó khăn như bị ảnh hưởng của sóng thần.
Chính phủ Việt Nam đã tính đến chuyện cho phép 3 khu phức hợp có casino ở Vân Đồn, Phú Quốc, và Quảng Nam, trong đó Vân Đồn hiện là nơi duy nhất dự kiến cho người Việt Nam vào chơi. Ngoài ra, hiện nay còn có rất nhiều casino nhỏ ở nhiều vùng ven biên.
Theo tôi, không có vấn đề gì quá lớn hay thiệt hại nếu cho phép một số địa phương được mở casino phục vụ khách du lịch quốc tế nếu các casino đó có nhà đầu tư và không sử dụng ngân sách địa phương, ở trong một khu khép kín như khách sạn hay trung tâm hội nghị. Hiện tại, nhiều thành phố đã có nhiều khách sạn 5 sao có casino phục vụ khách lưu trú quốc tế của họ. Nhiều người dân địa phương không hay biết về sự hiện diện của các casino này.
Nhìn chung, thế giới đang thay đổi, du lịch và giải trí cũng đã có thêm nhiều loại hình phục vụ đa dạng hơn, chính phủ các nước vì thế cũng đang có cái nhìn thực tế hơn giúp đáp ứng nhu cầu của xã hội và phát triển kinh tế. Các khu phức hợp hội nghị, giải trí có casino đang trở thành một mô hình hợp thời và được chấp nhận khá rộng rãi ở nhiều nước.
PV: Xin cảm ơn ông!
>>>Người Việt vào casino: Nhà đầu tư ngoại... thèm, địa phương... ngán!
