Doanh nghiệp giao thông: "Sống" thế nào sau cổ phần hóa?
5 đơn vị của ngành GTVT tiến hành bán cổ phần rộng rãi ra công chúng (IPO) đã tổ chức thành công đại hội cổ đông để chuyển sang hoạt động theo mô hình cổ phần hóa (CPH).
Cho đến nay, đã có 5 doanh nghiệp giao thông tổ chức thành công đại hội cổ đông lần thứ nhất để chuyển sang hoạt động theo mô hình mới. Sớm nhất là Cienco 1, từ 29/4, đơn vị này đã tiến hành đại hội lần thứ nhất và được đánh giá là thành công vượt ngoài mong đợi.
Là đơn vị thứ hai tiến hành đại hội cổ đông, Tổng công ty XD Thăng Long đặt mục tiêu tiếp tục xây dựng đơn vị thành thương hiệu lớn trong lĩnh vực xây dựng giao thông. Trước đó, Tổng công ty XD Thăng Long được coi là đơn vị tiến hành IPO thành công nhất. Dù bán hơn 41% với hơn 12,3 triệu cổ phần nhưng chỉ trong vài phút đầu tiên đã bán hết veo với giá cao ngất ngưởng. Giá đặt mua cao nhất lên tới 22.200 đồng. Giá thấp nhất cũng ở mức 20.600 đồng và giá trung bình 21.007 đồng.
"Việc các nhà đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào các Tổng công ty là một số vốn không hề nhỏ. Tuy nhiên đây cũng như là câu chuyện “chọn vợ gả chồng”, phải có sự ưng thuận của cả hai bên. Cuộc “hôn nhân” ấy có đạt được mục tiêu hay không phụ thuộc rất lớn vào cách thức đến với nhau. Chính vì thế, việc ổn định bộ máy quản lý, quản trị doanh nghiệp, đặc biệt trong thời điểm chuyển giao có một ý nghĩa quan trọng”. Ông Lưu Đình Tiến Tổng Giám đốc Vinawaco |
Đồng loạt trong ngày 10/5, 3 doanh nghiệp lớn khác tiến hành xong đại hội cổ đông lần thứ nhất là Vinamoto, TEDI và Cienco 4. Ông Phạm Hữu Sơn - Tổng Giám đốc TEDI cho biết, sau khi chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, với sự tham gia của cổ đông chiến lược - Công ty tư vấn quốc tế OC của Nhật Bản, Công ty FECOM, TEDI sẽ giữ được nhịp phát triển bền vững và mạnh mẽ hơn. Thời gian tới, TEDI định hướng sẽ vươn ra thị trường tư vấn khu vực và quốc tế để khẳng định thương hiệu và phát triển bền vững hơn.
Đối với một số doanh nghiệp khác như Tổng công ty XD đường thủy (Vinawaco), Tổng công ty Vận tải thủy, các Cienco 5, 6, 8 tình hình sau CPH cũng đang hứa hẹn nhiều tiềm năng phát triển. Ngay như với Cienco 8, đơn vị đang vật lộn với nhiều khó khăn về tài chính và việc làm, mới đây IPO cũng không thành công như mong đợi, nhưng khi trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Xuân Thủy - Tổng giám đốc Cienco 8 cho biết, hiện nay Cienco 8 đang rất khó khăn nhưng tôi tin sau khi CPH, Tổng công ty sẽ đi lên.
Với Vinawaco sau CPH sẽ thay đổi hoàn toàn số phận của đơn vị này. Vinawaco sẽ thật sự “lên đời” và bỏ lại sau lưng khoảng thời gian chục năm bết bát, chìm ngập trong thua lỗ, nợ nần, đơn từ, kiện tụng kéo dài. Ông Lưu Đình Tiến - Tổng Giám đốc Vinawaco cho biết: “Vinawaco sẽ chính thức bước sang một trang mới, tài chính sẽ minh bạch hơn”.
Dự án mở rộng QL1 tạo việc làm cho rất nhiều đơn vị xây dựng thuộc Bộ Giao thông vận tải |
Ai ở, ai đi sau CPH?
Đây là điều khiến nhiều người, nhất là đội ngũ lãnh đạo các đơn vị lo ngại nhất trước khi tiến hành CPH. Thực tế điều này vẫn đang là rào cản lớn đối với quá trình tái cơ cấu các doanh nghiệp trên địa bàn cả nước. Ngay với Bộ GTVT, nếu không có sự quyết liệt của người đứng đầu ngành GTVT, quá trình tái cơ cấu, CPH chắc sẽ kéo dài.
Cho tới thời điểm hiện nay, sau khi 9 đơn vị đã tiến hành IPO và già nửa số đó đã đại hội thành công thì chuyện ai ở, ai đi đã khá rõ ràng. Sau CPH, hầu hết các đơn vị đều ưu tiên tính ổn định, bảo đảm đời sống việc làm cho người lao động, số lượng cán bộ, công nhân viên mất việc là không đáng kể. Đến nay cũng chỉ có ít doanh nghiệp có sự xáo trộn bộ máy lãnh đạo.
Tuy nhiên, theo ông Lê Ngọc Hoa - Tổng giám đốc Cienco 4 cho rằng, việc đi, ở không nên quá đặt nặng. Các cổ đông họ bỏ vốn đầu tư, giao cho mình điều hành, nếu không đáp ứng được yêu cầu, không mang lại hiệu quả, tất yếu sẽ bị đào thải và thay thế bởi người tài năng hơn. Điều đó chỉ tốt hơn cho doanh nghiệp, không có gì đáng lo ngại. “Chủ trương của Bộ GTVT không giữ vốn Nhà nước tại các tổng công ty xây lắp, nên các Cienco tới đây đều sẽ thoái vốn dần. Khi các nhà đầu tư bỏ đồng tiền bát gạo đầu tư, mà “của đau con xót”, mình không làm được thì họ sẽ thay. Điều này chỉ có lợi cho sự phát triển doanh nghiệp”.
Đồng quan điểm, ông Cấn Hồng Lai - Tổng Giám đốc Cienco 1 nói, trước sau gì Nhà nước cũng thoái vốn tại các doanh nghiệp. Khi CPH xong, mọi hoạt động của doanh nghiệp đều công khai, minh bạch. Những người đứng đầu cũng phải chuẩn bị sẵn tâm lý, sẵn sàng từ nhiệm nếu không hoàn thành nhiệm vụ. Điều đó thúc đẩy tất cả mọi người cùng nỗ lực, cố gắng lao động, sáng tạo, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.