Loại bỏ công chức đến cơ quan chỉ 'đọc báo, nghe đài'

VietNamNet hỏi chuyện Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn xung quanh các đề án xác định vị trí việc làm, tinh giản biên chế và cải cách cơ chế quản lý công chức mà ngành nội vụ đang đẩy mạnh.

Cho ra khỏi đội hình

- Xác định vị trí việc làm nếu làm được sẽ cải tiến tất cả các vấn đề từ tuyển dụng, biên chế đến tiền lương..., nhưng lại đang triển khai chậm so với yêu cầu của thực tiễn. Theo ông đâu là nguyên nhân chính?

Đó là do lối mòn suy nghĩ, quen cách làm cũ là ban phát, xin cho bốc thuốc, không ai muốn làm mất lòng ai. Mặc dù luật pháp đã quy định, nhưng tư duy vẫn chưa kịp thay đổi, nhận thức về việc đổi mới cơ chế quản lý cán bộ, công chức chưa đồng đều, dẫn đến quyết tâm chưa cao, triển khai ở các cấp còn chậm.

Đây là việc mới mà khó, động chạm đến nhiều người, nên phải quyết tâm. Việc này không chỉ của lãnh đạo mà bản thân từng cán bộ, công chức, viên chức phải ý thức được thì mới làm được, nói phải làm ngay.

Sau hội nghị toàn quốc về xác định vị trí việc làm ngày 30/6, tất cả các bộ, ngành, địa phương sẽ phải đồng loạt làm. Sắp tới sẽ có giao ban trực tuyến về cải cách công vụ, công chức do Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì.

- Vậy xác định vị trí việc làm sẽ động chạm đến những lợi ích nào?

Đó là lợi ích của những người không làm được việc, quen lười biếng, đến cơ quan chỉ đọc báo, nghe đài, núp bóng nhà nước để sáng cắp ô đi, tối cắp ô về.

Những người chăm chỉ làm việc sẽ rất nhiệt tình với việc này, vì nó tạo một căn cứ để đào thải những người không làm được việc ra khỏi đội ngũ. Việc đánh giá hàng năm sẽ căn cứ đúng vào bản mô tả công việc và khung năng lực, nếu không làm được hai năm liên tiếp thì ra khỏi đội hình.

- Nguyên tắc là đưa người không làm được việc ra khỏi hệ thống, nhưng ở cấp cơ sở, đó sẽ là việc giữa con người với nhau, liệu có vấn đề gì khó xử?

Đúng là con người với nhau, nhưng chúng ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền, phải chấp hành theo pháp luật. Ngoài ra là trách nhiệm người đứng đầu, người được giao thẩm quyền, họ phải làm được, không thì chính họ cũng đối mặt với quy luật đào thải.

Giờ đã đến lúc đề cao, tăng cường và thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu và mỗi công chức, có trách nhiệm mới tránh được những biểu hiện lười biếng, vô cảm, biết sai nhưng không dám nói...

Sẽ có công chức hợp đồng

- Có lo ngại của địa phương rằng xác định vị trí việc làm sẽ đẻ thêm biên chế, cũng có ý kiến nhận định khi chất chưa đảm bảo thì phải lấy lượng để bù. Theo ông, làm thế nào để chất lượng công chức không cản trở hiệu quả của xác định vị trí việc làm?

Đây không phải giải pháp duy nhất, mà là cơ sở và căn cứ để đưa ra những giải pháp. Xác định vị trí việc làm ít nhất cũng sẽ rành mạch được số lượng vị trí, chắc chắn không thể có những vị trí ngồi chơi, mà phải rõ yêu cầu năng lực cho từng công việc, khi đó biên chế có thể tăng, có thể giảm, nhưng phù hợp để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị.

- Xác định vị trí việc làm cũng liên quan đến ngạch công chức. Theo ông, hệ thống ngạch hiện nay còn phù hợp với thực tiễn?

Bộ Nội vụ đang nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh công chức, nay đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế sau 20 năm áp dụng.

Hướng sắp tới là nâng cao chất lượng thi nâng ngạch. Vừa rồi thi không ít lãnh đạo bị trượt. Sau này cán bộ muốn lên chức phải thi nâng ngạch trước, đạt mới được xem xét bổ nhiệm, thi trước cử sau, chứ không để tiếp diễn tình trạng lên chức rồi mới đi thi, không may trượt về lại khó làm việc.

- Cũng có phản ánh tình trạng công chức, viên chức tuyển vào quá dễ dàng, nhưng đưa ra quá khó khăn, ví dụ tăng số giáo viên để sử dụng hết ngân sách, hay số lượng cấp phó quá nhiều sau khi sáp nhập... Có thể giải quyết vấn đề này như thế nào?

Sắp tới Chính phủ sẽ nghiên cứu để xây dựng chế độ công chức hợp đồng để thí điểm, tiến tới sửa luật Công chức, xây dựng một nền công vụ năng động: khi có nhiều việc thì ký hợp đồng vào làm công chức, khi hết việc thì chấm dứt hợp đồng. Việc này đã được đưa vào lộ trình cải cách công vụ, công chức của Chính phủ.

Theo Chung Hoàng