Mở cửa casino cho dân Việt: Cây đũa thần đen tối...

TS Trần Vinh Dự, Trưởng nhóm tư vấn TNK Capital, cố vấn kinh tế cho ERS Group - một tập đoàn hàng đầu về cố vấn kinh tế của Mỹ nêu quan điểm về điều mà Việt Nam sẽ phải trả giá nếu cho phép người Việt vào casino.

TS. Trần Vinh Dự (Công ty TNK Capital Partners)

PV: -

TS Trần Vinh Dự: -Tôi thấy có nhiều ý kiến ủng hộ, nhưng cũng có nhiều ý kiến cảnh báo ngược lại, ví dụ ý kiến của Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc Hội, ông Ksor Phước.

Đứng trên góc nhìn của kinh tế học, đã có rất nhiều phân tích từ trước tới nay ở nhiều nước về lợi và hại của việc mở casino cho người địa phương chơi. Nói chung, các phân tích này đều cùng dẫn tới kết luận là lợi ích kinh tế của chính sách này không lớn như những người vận động hành lang hay nói. Thiệt hại về mặt xã hội cũng không quá nghiêm trọng như những người chống đối hay dẫn ra.

Điềumà kinh tế học cân nhắc trong quyết định này có hai mặt: thứ nhất là vấn đề quyền tự do và việc hạn chế quyền tự do của người dân thông qua cấm đoán, thứ hai là vấn đề liên quan đến thuộc tính đặc biệt của cờ bạc là tính gây nghiện.

Với các dịch vụ hay hàng hóa mang tính gây nghiện cao và có sức hủy hoại cá nhân, gia đình lớn, chính sách chung ở nhiều nơi là hạn chế hành vi tiêu dùng của xã hội thông qua các chính sách kiểm soát có chừng mực hoặc ngăn cấm hoàn toàn.

Riêng tôi tin rằng cờ bạc có sức gây nghiện lớn, đặc biệt đối với người Việt Nam và một số nước Châu Á khác. Vì vậy nếu không cấm hoàn toàn như chúng ta vẫn làm từ trước tới nay thì cũng phải có chính sách kiểm soát rất tốt để hạn chế hành vi tiêu dùng này. Cái mà tôi lo ngại là những chính sách kiểm soát như vậy tại thời điểm này rất khó thực hiện vì tính minh bạch của hệ thống quản lý của chúng ta nói chung vẫn còn rất yếu.

PV:- Nếu người Việt Nam được phép vào chơi tại các casino, được và mất của Việt Nam sẽ là gì, thưa ông?

TS Trần Vinh Dự: - Cái được, theo những người cổ súy cho cờ bạc tự do, sẽ là tiền nộp ngân sách, và dĩ nhiên là lợi nhuận cho những chủ sòng bài. Những người vận động hành lang thường đưa ra các con số rất lớn, nhưng tôi phải nói thẳng là các con số này toàn là ước tính cảm tính theo kiểu bốc thuốc nhằm phục vụ mục đích lobby của họ.

Như tôi đã nói, có nhiều phân tích kinh tế về lợi ích tài chính của chính sách này đối với ngân sách và nói chung thì các phân tích này đều dẫn đến kết luận là nó không lớn. Nói một cách trần trụi thì một quốc gia không nên hi vọng vào việc cứu ngân sách thông qua việc khuyến khích người dân cờ bạc.

Lượng người nghiện cờ bạc sẽ tăng lên, nguồn lực quý hóa của quốc gia là thời gian và tâm huyết của công chúng sẽ bị thu hẹp một phần.

Cái mất đương nhiên sẽ là chuyện số lượng người nghiện cờ bạc sẽ tăng lên. Nguồn lực quý giá của quốc gia là thời gian và tâm huyết của công chúng sẽ bị thu hẹp một phần do thay vì tính chuyện làm ăn tử tế thì nhiều người sẽ dành thời gian nhiều hơn lặn ngụp trong các sòng bạc.

Nhiều người ủng hộ tự do cờ bạc sẽ nói rằng đằng nào các con nghiện cũng đánh bạc rồi, giờ tự do hóa chỉ là để thay vì họ đánh bạc ở nước ngoài thì giờ họ đánh bạc ở trong nước. Đây là một quan niệm ngây thơ và mang tính vận động hơn là một kết luận dựa trên phân tích thấu đáo.

Việc dễ dàng tiếp cận sòng bạc hơn sẽ khiến các con nghiện chơi nhiều hơn. Thêm nữa, những người có khuynh hướng muốn chơi bạc nhưng chưa tham gia vì phải ra nước ngoài chắc chắn sẽ lao vào thú vui vô bổ này khi họ có thể vào các sòng bạc ở Việt Nam. Ngoài ra, cũng không có gì bảo đảm rằng những người này không tiếp tục ra nước ngoài đánh bạc.

Những người ủng hộ cũng sẽ nói rằng chúng ta sẽ có nhiều người nước ngoài đến đánh bạc ở Việt Nam, du lịch sẽ phát triển… Điều này thì Tiến sĩ Lê Hồng Giang đã nói rất hay rằng “Mở một vài casino có thể sẽ thu hút được một số khách du lịch nước ngoài vào đánh bạc nhưng lấy gì đảm bảo những casino đó sẽ cạnh tranh lâu dài được với Macau, Singapore, Malaysia hay thậm chí Trung Quốc, Philippines.

Cũng giống như ước mơ xây dựng một sân bay quốc tế hay một trung tâm tài chính lớn, kế hoạch biến Việt Nam thành một trung tâm du lịch cờ bạc của châu Á không hề đơn giản. Ngay cả nếu cho phép mở casino là chiếc đũa thần cho ngành du lịch, liệu Việt Nam có sẵn sàng tự do hóa mại dâm hay hợp pháp hóa ma túy nếu đó là những chiếc đũa thần khác trong tương lai? Cứu cánh không biện minh cho phương tiện.”

PV:- Được biết, Las Vegas (Mỹ), Macau (Trung Quốc) 40-50 năm trước, tệ nạn xã hội, ma túy, mại dâm đều có, như vậy vấn đề mà Las Vegas và Macau đã trải qua, liệu Việt Nam có phải đối mặt hay không? Nếu phải đối mặt thì sẽ mất thời gian bao lâu để Việt Nam khắc phục, thưa ông?

TS Trần Vinh Dự: -Tôi nghĩ rằng những gì mang tính quy luật thì chắc chắn Việt Nam không phải là ngoại lệ. Mất bao lâu là một câu hỏi hay nhưng đáng tiếc là tôi không có câu trả lời. Las Vegas và Macau cho đến giờ vẫn còn những tệ nạn này, và vẫn rất phổ biến. Vì thế khả năng cao là Việt Nam cũng không thể giải quyết ngay được.Điều này hơi giống câu chuyện dân gian hài hước của Việt Nam về Trạng Quỳnh, tức là bắt đi cầu nhưng cấm đi tiểu.

PV:- Xét về khía cạnh đạo đức, cờ bạc là thói xấu, việc cho phép người Việt vào casino liệu có bị coi là khuyến khích cho cái xấu hay không, thưa ông?

TS Trần Vinh Dự:- Dĩ nhiên rồi.

PV:- Xin ông cho biết, nếu Chính phủ quyết định mở cửa ngành công nghiệp casino và cho phép người Việt vào chơi casino thì cần quy định những điều kiện cụ thể gì?

TS Trần Vinh Dự: -Tôi phản đối việc tự do hóa cờ bạc ở Việt Nam tại thời điểm này. Vì vậy tôi cũng xin không góp ý cho Chính phủ về việc cho tự do cờ bạc rồi quản lý như thế nào cho hiệu quả.

Xin trân trọng cảm ơn ông!