Ngày 29/10, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 10/2014 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ đã dành phần lớn thời gian vào thảo luận hình kinh tế xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2014, làm rõ nhiều vấn đề lớn nổi lên liên quan đến nợ công, cơ cấu thu chi ngân sách, nợ xấu và giải pháp kiểm soát để đạt được mục tiêu đến năm 2015 nợ xấu chỉ còn 3%; các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh…

Các thành viên Chính phủ thống nhất nhận định nền kinh tế tiếp tục đà phục hồi trong tất cả các ngành, lĩnh vực chủ yếu với mức tăng trưởng GDP cao hơn cùng kỳ hai năm trước. Sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng trưởng cao hơn nhiều so cùng kỳ; sản xuất nông nghiệp đạt kết quả khá; xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng cao, tiếp tục có xuất siêu; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng thấp; an sinh xã hội tiếp tục được bảo đảm; an ninh chính trị, trật tự xã hội được giữ vững;…

Các vấn đề liên quan đến nợ công, nợ xấu, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh,… đã được đi sâu thảo luận, phân tích. 

Nợ công trong giới hạn cho phép

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định nợ công vẫn trong giới hạn an toàn; nhấn mạnh thời gian qua, nợ công có xu hướng tăng là do gia tăng các khoản vay để đầu tư phát triển và chi trả nợ. Hiện nay, hơn 98% nợ công là để đầu tư, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó, nợ trong nước chiếm tỷ trọng lớn (51%) và có xu hướng tăng. Nợ nước ngoài chiếm khoảng 49%, đa phần là vốn vay ODA. Nợ trong nước thường có thời hạn ngắn và lãi suất cao hơn nên gây ra áp lực đối với cơ cấu thu chi ngân sách. Bên cạnh đó, thời gian qua, bội chi tăng do huy động nguồn thu cho ngân sách giảm đi, có nguyên nhân do tăng trưởng chậm và giảm thuế, phí để hỗ trợ doanh nghiệp trong khi chi cho con người (như tiền lương, an sinh xã hội…) vẫn tăng.

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ triển khai các biện pháp cơ cấu lại nợ công để nâng cao hơn nữa tính an toàn, hiệu quả của nợ công, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định. 

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình cho biết, việc xử lý nợ xấu thời gian qua đạt kết quả khả quan. Tính đến giữa tháng 9, nợ xấu của hệ thống tổ chức tín dụng là 5,43% và đến cuối năm 2015, có thể đạt được mục tiêu đưa nợ xấu về mức 3%. Tăng trưởng tín dụng tiếp tục có những cải thiện trong những tháng gần đây, cụ thể đến ngày 20/8 tăng 4,07%; đến ngày 22/9 tăng 6,62% và đến ngày 20/10 tăng 7,46% so với cuối năm 2013 (cùng kỳ tăng 6,43%).

Hoàn thành kế hoạch 2014 tạo bước gối đầu cho 2015

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá, tình hình kinh tế-xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2014 trên các mặt đều tiếp tục có những bước chuyển biến tích cực; từ chuyển biến tích cực này, dự báo chỉ tiêu tổng hợp đó là tăng trưởng GDP sẽ đạt và có khả năng tăng cao hơn 5,8%. Điểm sáng nổi lên của nền kinh tế là công nghiệp tăng trưởng cao, nhất là tăng trưởng ở khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp khai  khoáng; nông nghiệp phát triển ổn định, năng suất tăng lên, cơ cấu nông nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực; dịch vụ tiếp tục đà tăng trưởng.

“Tóm lại khu vực sản xuất đến tháng 10 này triển vọng đang thuận lợi, còn 2 tháng nữa chúng ta phải tiếp tục cố gắng thúc đẩy, thúc đẩy ở đây không chỉ cho hoàn thành nhiệm vụ của năm 2014 mà còn là bước gối đầu chuẩn bị cho năm 2015. Khu vực sản xuất phải tiếp tục thúc đẩy để đạt và vượt kế hoạch theo hướng phải cơ cấu lại bền vững hơn, hiệu quả hơn, gắn với tái cơ cấu kinh tế, gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nêu rõ cần tiếp tục quan tâm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh; không ngừng cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nhất là những vấn đề liên quan đến thủ tục hành chính về thuế, hải quan, thủ tục thành lập và giải thể doanh nghiệp; tiếp cận điện…; tạo môi trường thuận lợi cho thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế cả trong và ngoài nước;…

Về kinh tế vĩ mô, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng lạm phát được kiềm chế theo hướng như hiện tại là phù hợp và năm nay lạm phát sẽ được kiềm chế khoảng dưới 4%; ngân hàng cần chủ động giảm lãi suất cho phù hợp với chiều hướng giảm của lạm phát, đồng thời tiếp tục giữ vững sự ổn định về tỷ giá; đảm bảo tốt các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là cân đối về thu chi ngân sách bởi thu chi ngân sách liên quan đến nợ công.

Sẽ ban hành Chỉ thị về kiểm soát nợ công và nợ nước ngoài

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nợ công (nợ của Chính phủ vay cả vay trong nước, ngoài nước; nợ do Chính phủ bảo lãnh, nợ của chính quyền địa phương) đến hết năm 2014 và dự báo năm 2015 cho tới năm 2020 vẫn trong giới hạn cho phép, hiện nợ công đang được kiểm soát chặt chẽ, theo đánh giá đỉnh nợ công quốc gia sẽ đạt mức 64,9% vào năm 2016 và giảm dần, đến năm 2020 chỉ còn 60,2%.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho hay gần như nợ công là để dành cho đầu tư phát triển (trên 98% dành cho các dự án đầu tư phát triển, 1,5% hòa vào ngân sách, nằm trong tổng thu ngân sách để bố trí chi, chỉ còn hơn 0,4% rơi vào các đợn vị sự nghiệp). “Cơ cấu sử dụng nợ công là phù hợp, là đúng hướng, chúng ta chủ trương vay là để đầu tư, chứ không có vay để ăn, để tiêu vào cái khác”, Thủ tướng nói, đồng thời, những năm qua các khoản nợ đều được trả đúng hạn, không để nợ xấu. Dự báo từ nay đến năm 2020 vẫn đảm bảo trả được nợ, theo đúng quy định là trả nợ không quá 25% GDP. 

Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh nợ công của chúng ta tăng nhanh, áp lực trả nợ là lớn, từ đó đặt ra 3 mục tiêu là dứt khoát phải kiểm soát nợ công trong giới hạn được Quốc hội cho phép, Chiến lược nợ công quy định, không để vượt, tức tổng nợ công không quá 65% GDP; phải chi đầu tư có hiệu quả và phải bảo đảm tính toán, cân đối ngân sách trong trả nợ vay. Cùng với đó là phải cơ cấu lại nợ theo hướng lành mạnh hơn, “lành mạnh ở đây là phải nằm trong giới hạn vay nợ cho phép, không được vượt, thời gian vay dài hơn, lãi suất thấp hơn”, Thủ tướng lưu ý.

Bên cạnh đó, về nợ nước ngoài (bao gồm nợ của Chính phủ, nợ của Chính phủ bảo lãnh, nợ của doanh nghiệp và tổ chức khác được vay theo phương thức tự vay tự trả theo pháp luật của Việt Nam) phải kiểm soát tốt chỉ số về nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia so với tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ.

Thủ tướng cũng cho biết sẽ ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về kiểm soát nợ công và nợ nước ngoài.

Giảm nợ xấu xuống dưới 3% vào cuối 2015

Về triển khai các biện pháp xử lý nợ xấu hiệu quả, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục lộ trình xử lý nợ xấu, giảm nợ xấu từ mức 5,43%, tính đến giữa tháng 9/2014 xuống còn dưới 3% vào cuối năm 2015 như mục tiêu đã đề ra. 

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng sẽ sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để tạo hành lang pháp lý và công cụ cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) để làm tốt hơn việc xử lý nợ xấu, không dùng ngân sách Nhà nước để xử lý nợ xấu. 

Như vậy, từ khi triển khai Đề án xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng từ năm 2012 đến tháng 10/2014, cả nước đã giảm tỷ lệ nợ xấu từ 17% xuống còn 5,43%; giảm từ khoảng 460 ngàn tỷ đồng xuống còn 252 ngàn tỷ đồng (giảm 54,3%). VAMC đến hết tháng 9 đã mua vào khoảng 125 ngàn tỷ đồng nợ xấu và phấn đấu hết năm 2014 phấn đấu mua từ 130 đến 150 ngàn tỷ đồng nợ xấu. Hiện VAMC cũng đã bán được 4.000 tỷ đồng nợ xấu và tiếp tục bán khi thị trường đảm bảo việc bán nợ xấu có lợi nhất.

Về các nhiệm vụ liên quan đến khối văn hóa-xã hội, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội,… Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm cho người lao động, chăm lo cho sự nghiệp phát triển y tế, văn hóa, giáo dục; quyết liệt thực hiện các giải pháp đảm bảo an trật tự an toàn giao thông, kiềm chế tại nạn giao thông; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; không ngừng củng cố tiềm lực an ninh-quốc phòng, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia,…

Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục chủ động cung cấp thông tin cho báo chí, dư luận, nhân dân; thông tin một cách nhanh chóng, kịp thời, trung thực, khách quan về mọi mặt của tình hình kinh tế xã hội, những mặt được phải nói cho rõ, những mặt chưa được, những tồn tại, hạn chế, yếu kém cũng phải nói cho rõ, qua đó tạo đồng thuận xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Thủ tướng: Nếu tính cả đảo nợ thì nợ công của Việt Nam là 26,2% GDP

Theo Nguyễn Hoàng - Nhật Bắc