Vì sao Trung Quốc nhập khẩu nhiều dầu đến vậy?

Theo các số liệu được hãng tin Bloomberg công bố, 83 tàu chở dầu cực lớn chở khoảng 166 triệu thùng dầu đang trên đường đến Trung Quốc, nước đã có mức dự trữ dầu ấn tượng là 787.000 thùng/ngày trong quý I/2016. Đây cũng là tỉ lệ dự trữ cao nhất của nước này kể từ năm 2014.

Mặc dù có nhiều dự đoán giá dầu sẽ tiếp tục lao dốc sau một chu kỳ hồi phục, Trung Quốc vẫn miệt mài mua dầu dữ trữ.

Biểu đồ dưới đây cho thấy nhập khẩu dầu của Trung Quốc vẫn tăng khi giá dầu giảm mạnh. Kể từ đầu năm nay, Trung Quốc đã nhập một khối lượng dầu kỷ lục.

Vào tháng Giêng năm nay, hãng tin Reuters đưa tin Trung Quốc đang xây dựng các kho chứa dầu ngầm để bổ sung cho nguồn dữ trữ trên mặt đất. Một năm trước đó, Reuters cho hayTrung Quốc đặt kế hoạch tăng mức dữ trữ dầu mỏ chiến lược của mình từ đủ cung cấp cho 30 ngày lên 90 ngày.

Động thái khẩn trương này cho thấy hai điểm. Có thể Trung Quốc kỳ vọng rằng giá dầu thô sẽ không ở mức hiện nay trong lâu dài và những lý do địa chính trị sẽ kéo giá dầu tăng trở lại.

Là một nước nhập khẩu dầu thô lớn, Trung Quốc đang tự phòng vệ để tránh những rủi ro bất ngờ trong tương lai và vì thế nước này đang tận dụng giá dầu thấp để lấp đầy các thùng dầu dự trữ. Nguồn dự trữ tràn đầy sẽ giúp Trung Quốc đảm bảo cung cấp dầu thô đều đặn ít nhất 3 tháng trong trường hợp có sự cố về nguồn cung.

Việc Trung Quốc mua dầu ồ ạt có cho thấy giá dầu thô chạm đáy hay không? Khó có thể kết luận điều này, song giá dầu vẫn lơ lửng ở mức thấp và có nhiều khả năng Trung Quốc sẽ lại hối hả mua dầu để lấp đầy kho dự trữ nếu giá dầu chạm xuống mức thấp mới.

Trong tháng 3/2016, Trung Quốc đã nhập dầu thông qua các tàu chở dầu thô cực lớn là 7,7 triệu thùng/ngày. Ngoài ra, nước này còn mua dầu thông qua các đường ống dẫn dầu và các tàu chở dầu nhỏ.

Đáng chú ý, nhu cầu về dầu mỏ của Trung Quốc không tương xứng với mức tăng nhập nhẩu. Theo ước tính của JP Morgan, nhu cầu về dầu tại Trung Quốc đứng ở mức 10,3 triệu thùng/ngày trong tháng 3/2016, giảm 2,5% so với năm trước vào giảm 2,3% so với tháng 2/2016, trong khi biểu đồ nhập khẩu cho thấy lượng dầu nhập khẩu vào nước này cao hơn cùng kỳ năm trước.

Các số liệu nhập khẩu dầu trong tháng 4 của Trung Quốc khi được công bố sẽ cho thấy sự tương quan giữa nhu cầu và tình hình nhập khẩu dầu của nước này.

Nếu nhu cầu về dầu của Trung Quốc giảm sau khi giá dầu tăng, chúng ta có thể thấy rằng Trung Quốc không tin rằng xu hướng hồi phục của giá dầu sẽ kéo dài. Nếu giá dầu giảm, Trung Quốc sẽ mua dầu vào và trở thành yếu tố quyết định mức giá đáy trên thị trường vì hoạt động tăng cường nhập khẩu của nước này sẽ góp phần giảm tình trạng cung cấp dầu thừa mứa trên thị trường.

Cũng giống như nước sản xuất dầu hàng đầu thế giới Ả Rập Xê Út, Trung Quốc trong vai trò là một nước tiêu thụ dầu mỏ lớn thứ hai trên thế giới là một yếu tố bất thường trên thị trường dầu mỏ. Do Trung Quốc không công bố số liệu dầu dự trữ, rất khó ước tính xu hướng nhập khẩu dầu mạnh của Trung Quốc sẽ kéo dài trong thời gian bao lâu.

Ngân hàng Barclays (Anh) dự đoán trung bình Trung Quốc sẽ nhập 8 triệu thùng dầu/ngày trong năm nay, tăng mạnh so với mức 6,7 triệu thùng/ngày năm 2015. Còn theo ngân hàng Standard Chartered, lượng nhập dầu nhập khẩu vào Trung Quốc có thể đạt 10 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2018.