Vì sao VinFuture trao giải 3 triệu USD cho phát minh từ thế kỷ trước?

Trả lời TechNode Global, GS. Sir Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho biết, các đề cử mà VinFuture mùa 2 nhận được không chỉ lớn về số lượng mà còn vượt trội về chất lượng so với mùa 1. Các Hội đồng đã phải làm việc rất vất vả mới có thể chọn ra được công trình xuất sắc nhất để trao giải.

Tiêu chí của VinFuture là vinh danh các nghiên cứu, phát minh đột phá đã hoặc có tiềm năng tạo ra sự thay đổi ý nghĩa trong cuộc sống của hàng triệu người. Và công trình đạt Giải thưởng Chính năm nay hoàn toàn đáp ứng được tiêu chí đó, thậm chí còn vượt xa mong đợi khi mang tới "tác động kép" cho nhân loại, không chỉ trong quá khứ, hiện tại mà còn thấy rõ ở tương lai của con người.

Theo Giáo sư, những người trẻ ngày nay không thể tưởng tượng được cuộc sống sẽ ra sao nếu không có CNMTC. Nhưng ngay cả những điều chúng ta vẫn xem là sự kỳ diệu và phi thường của CNMTC thì cũng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Hiểu biết của chúng ta về nó còn rất khiêm tốn. Nên cũng không bất ngờ khi nhiều người cảm thấy ngạc nhiên lúc mới nghe về giải thưởng này.

Thế giới đang chứng kiến sự phát triển đáng kinh ngạc của hàng loạt công nghệ mới như: Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain, Mạng 5G, 6G… Nhiều thứ chỉ vài năm trước thôi vẫn còn được xem là không tưởng. Song, tất cả những công nghệ nhảy vọt này đều không thể thành hiện thực nếu không có CNMTC.

CNMTC đã thay đổi thế giới. Hàng tỷ người đang hưởng lợi từ CNMTC. Thậm chí, vai trò của CNMTC còn nhân lên nhiều lần trong đại dịch khi lượng dữ liệu được nhân loại chia sẻ riêng trong 2 năm này đã chiếm tới 50% tổng dữ liệu từ khi phát minh này ra đời. Tuy nhiên, những tác động đột phá và đỉnh cao phát triển của công nghệ này vẫn ở phía trước. Nhân loại mới chỉ đang ở giai đoạn "bình minh" của CNMTC và lịch sử của nó chỉ vừa mới bắt đầu.

Mặt khác, Covid-19 là một trong những biến cố lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt trong nhiều thập kỷ trở lại đây. Riêng năm 2020, kinh tế thế giới suy giảm tới 4,3% - con số chỉ từng được ghi nhận trong cuộc Đại suy thoái những năm 1930 và trong 2 cuộc chiến tranh thế giới.

Nhưng điều tuyệt vời là ngay sau khi dịch bệnh được khống chế, thế giới đã nhanh chóng phục hồi. Đó chính là nhờ trong suốt 2 năm đại dịch, dù các quốc gia phải cách ly, phong tỏa kéo dài nhưng kết nối toàn cầu vẫn được duy trì thông qua CNMTC. Con người vẫn làm việc, học tập, giao tiếp, giao dịch… với nhau, chỉ là theo cách thức hoàn toàn khác.

"Chỉ cần Covid-19 xảy ra khoảng 20 năm về trước thì mọi chuyện đã khác. Khi đó, tổn thất chắc chắc sẽ khủng khiếp hơn" - giáo sư nói. "Nhân loại có lẽ sẽ phải mất cả chục năm để phục hồi trở lại. Do đó, có thể khẳng định CNMTC chính là nền tảng giúp thế giới kiên cường hơn trước cú sốc đại dịch, đồng thời phục hồi nhanh chóng hơn và mạnh mẽ hơn khi "cơn bão" Covid-19 đi qua''.

Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho rằng, sau đại dịch, CNMTC đang "tái định hình" thế giới theo cách bền vững hơn. Như ở Anh, dù cuộc sống đã trở lại bình thường nhưng lượng phương tiện đi lại ít hơn hẳn. Đó là bởi người dân đã quen với phương thức làm việc ở nhà. Hai năm qua, CNMTC đã thay đổi sâu sắc cách thức chúng ta giao tiếp, làm việc, di chuyển… theo hướng giảm tiêu thụ năng lượng, giảm phát thải, góp phần cải thiện môi trường.

Vị này tiết lộ, ban đầu, Hội đồng giải thưởng cũng có những quan điểm khác nhau. Đã có khá nhiều cuộc tranh luận diễn ra. Nhưng may mắn, Hội đồng Giải thưởng VinFuture quy tụ nhiều nhà khoa học hàng đầu trong các lĩnh vực khác nhau. Nhờ đó, Hội đồng có được góc nhìn đa chiều và đánh giá đầy đủ về từng đề cử. Cuối cùng, Hội đồng đã đạt được đồng thuận cao trong việc trao giải thưởng cao nhất cho phát minh về CNMTC.