Vì sao VN-Index liên tục bị "đánh úp" cuối phiên thời gian gần đây?

Thị trường chứng khoán đang trải qua giai đoạn đầy sóng gió khi liên tục sụt giảm mạnh. Từ vùng đỉnh ngắn hạn, VN-Index đã “bay hơi” hơn 200 điểm, tương đương gần 18% để về quanh 1.028 điểm. Thị trường gần như rơi vào trạng thái “rơi tự do” khi không có bất cứ lực đỡ nào ghìm đà giảm, những phiên mất điểm trên 1% xuất hiện ngày càng dày đặc hơn.

Đặc biệt, những cú “đánh úp” về cuối phiên cũng khiến xu hướng thị trường trở nên khó đoán định. Không ít nhà đầu tư ham mê dò đáy đã chịu thua lỗ lớn ngay cả khi cổ phiếu chưa về tài khoản.

Vì sao VN-Index liên tục bị đánh úp cuối phiên?

Lý giải về hiện tượng thị trường giảm mạnh về cuối phiên trong thời gian gần đây, ông Nguyễn Tuấn Anh - Chủ tịch HĐQT FinPeace nhìn nhận có ba yếu tố chính, (1) Các tài khoản có vị thế sẵn trade T0 trung bình giá xuống, chờ đến thời điểm cuối phiên thấy thị trường không đảo chiều những nhà đầu tư này sẽ lập tức “thoát hàng”. (2) Do lo ngại rủi ro biến động bất thường sau giờ giao dịch Việt Nam, ví dụ biến động mạnh tại phiên giao dịch Mỹ, nhà đầu tư có xu hướng đóng bớt trạng thái về cuối phiên. (3) Do vay margin cao, nhà đầu tư không đủ sức chịu rủi ro qua đêm.

Trên thực tế, những phiên lao dốc liên tiếp của thị trường đã có dấu hiệu báo trước về mặt kỹ thuật. Trước đó, một số nhóm cổ phiếu trụ cột của thị trường đã quay trở về vùng đáy dài hạn và nhiều nhà đầu tư kỳ vọng sẽ có lực cầu bắt đáy gia tăng mạnh ở những cổ phiếu này giúp thị trường đảo chiều. Tuy nhiên, lực cầu không xuất hiện khiến những cổ phiếu trụ đồng loạt “phá đáy” và điều này tạo áp lực tâm lý cho những nhóm cổ phiếu còn lại.

Xét trên góc độ cơ bản, thị trường đang đối diện khá nhiều yếu tố bất lợi. Bất chấp quyết tâm phục hồi nền kinh tế của Chính phủ, chính sách xoay chiều vẫn chưa “ngấm” vào nền kinh tế như kỳ vọng. Điều này thể hiện ở KQKD quý 3 ảm đạm và kỳ vọng KQKD quý 4 vẫn kém khả quan và đặc biệt là khả năng hấp thụ vốn ưu đãi lãi suất thấp không đem được nhiều kết quả. Do đó, kỳ vọng của nhà đầu tư về triển vọng thị trường chứng khoán vào cuối năm đang có phần lung lay.

VN-Index khó "phá đáy" năm 2022

Ông Nguyễn Tuấn Anh cho rằng rất khó dự đoán đáy thị trường bởi đáy chỉ hình thành khi đã đi qua nó. Tuy nhiên, khả năng đáy năm nay sẽ cao hơn đáy năm trước, kịch bàn VN-Index “vỡ đáy” năm 2022 là rất khó xảy ra, trừ trường hợp có tác động mạnh từ biến động tài chính thế giới.

Để đánh giá đáy thị trường, Chủ tịch FinPeace khuyến nghị nhà đầu tư cần nhìn vào những tín hiệu “hàn gắn vết thương” – có nghĩa thị trường cần xuất hiện những phiên tăng giá đáng tin cậy. Thị trường cần tối thiểu 2 đợt tăng giá để xác nhận tín hiệu đầu tiên trong việc tạo ra sóng tăng mới, vùng trợ tin cậy ở vùng 1.000 – 1.030 điểm.

“Mọi pha bắt đáy ở vùng giá thấp sau khi xảy ra một nhịp điều chỉnh mạnh đều mang lại rủi ro rất lớn. Nhà đầu tư không nên mua vì suy đoán đợt giảm giá sẽ kết thúc mà chỉ mua khi có dấu hiệu của đợt tăng sắp bắt đầu. Thị trường chỉ có thể quay trở lại đà tăng khi có một lứa nhà đầu tư đầu tiên dám liều lĩnh mua và nắm giữ qua ngày T+ và bắt đầu có lời”, ông Nguyễn Tuấn Anh cho biết.

Về định giá, P/E tiến về khu vực giá rẻ tương đương với đợt trước sóng tăng trong năm nay. Dù vẫn có một vài yếu tố bất lợi mới xuất hiện như tỷ giá, sức khoẻ của nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp nói riêng không được như kỳ vọng, song dưới góc độ dài hạn và cơ bản, các nhóm cổ phiếu có KQKD quý 4 dự kiến không xấu và giá bị chiết khấu rất sâu trong đợt này sẽ thu hút được dòng tiền tốt.

Chuyên gia đưa ra hai chiến lược quan trọng trong thời điểm này. Thứ nhất chiến lược phục kích, nhà đầu tư chờ đợi thị trường xuống khu vực 1.000 – 1.030 điểm, nếu thị trường tạo ra những đợt tăng giá đầu tiên với lực cầu tốt thì có thể tham gia đầu cơ ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu vỡ đáy 1.000 điểm cần nhanh chóng thoát hàng để chờ đáy tiếp theo.

Thứ hai, chiến lược đầu tư dài hạn là tích sản mua cổ phiếu tốt khi VN-Index dưới 1.200 điểm và mua cổ phiếu lớn đã nắm được giá trị nội tại doanh nghiệp. Thời điểm tâm lý thị trường chán nản là cơ hội để các nhà đầu tư dài hạn hành động, song điều quan trọng vẫn là lựa chọn cổ phiếu tốt.