VinaCapital: Trung Quốc nới lỏng “Zero Covid” gây áp lực lên giá thịt lợn Việt Nam

Thông tin Trung Quốc nới lỏng chính sách “Zero Covid” gây nhiều chú ý, dư luận vẫn hoài nghi về việc khi nào Trung Quốc sẽ gỡ bỏ những hạn chế Covid sau thông báo của chính phủ nước này vào ngày 7/12, báo cáo phân tích của VinaCapital đặt vấn đề.

Tuần trước Trung Quốc đã bỏ nhiều/hầu hết các yêu cầu xét nghiệm Covid, ngừng “truy vết Covid” và đã ngưng thông báo số ca nhiễm. Trong khi đó, Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương Trung Quốc (CEWC) đã nhắc lại cam kết của chính phủ về “cải thiện tổng thể” và “tăng trưởng hợp lý” cho nền kinh tế Trung Quốc vào năm tới.

Đa số đồng thuận là tăng trưởng tiêu dùng nội địa của Trung Quốc sẽ tăng từ khoảng 0% trong năm 2022 lên khoảng 7% so với cùng kỳ năm trước vào năm 2023 và mức sử dụng năng lượng của Trung Quốc sẽ tăng khoảng 10% trong năm tới.

Các nhà đầu tư đang quan tâm liệu Việt Nam có thể hưởng lợi như thế nào từ sự phục hồi tiêu dùng của Trung Quốc, mặc dù có nhiều lo ngại về việc Trung Quốc mở cửa có thể làm gia tăng lạm phát ở Việt Nam và toàn cầu.

Tác động kinh tế khiêm tốn đối với tăng trưởng GDP của Việt Nam

Được biết, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất song mức độ tiếp xúc của Việt Nam đối với nền kinh tế nội địa của Trung Quốc khá khiêm tốn. Do đó, dù các hạn chế Covid của Trung Quốc ảnh hưởng đến ¼ nền kinh tế của nước này trong năm nay, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam không bị tác động nhiều, VinaCapital nhận định.

Tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc gần như không đổi trong 9 tháng đầu năm 2022, chỉ có 14% hàng xuất khẩu của Việt Nam được bán sang Trung Quốc. Vì vậy GDP của Việt Nam tăng 8,8% so với cùng kỳ bất chấp lệnh phong tỏa của Trung Quốc.

Hơn nữa, hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang (và nhập khẩu từ) Trung Quốc là hàng hóa dùng cho sản xuất và/hoặc hàng hóa trung gian khác liên quan đến sản xuất hàng điện tử và hàng may mặc. Những hàng hóa này chiếm đến 2/3 tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước. Một số công ty Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại, chẳng hạn như những công ty hải sản và các sản phẩm nông nghiệp khác, nhưng xuất khẩu các sản phẩm được tiêu thụ ở Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Thứ hai, về du lịch. Hiện, du lịch ngoài đóng góp khoảng 10% GDP của Việt Nam trước Covid và lượng khách du lịch nước ngoài đang trên đà đạt 25%. VinaCapital kỳ vọng lượng khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam sẽ đạt trên 50% so với mức trước Covid vào năm 2023, dựa trên giả định rằng lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ trở lại bình thường vào nửa cuối năm sau.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển gần đây ở Trung Quốc cho thấy lượng khách du lịch Trung Quốc có thể phục hồi nhanh hơn. Do đó, khách du lịch Trung Quốc có thể đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm tới so với dự kiến hiện tại.

VinaCapital cũng thấy một số nhà đầu tư có những lo ngại rằng việc nền kinh tế của Trung Quốc mở cửa trở lại có thể làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam cho đầu tư FDI. Vì,

(i) Trung Quốc đã mất đi sức hấp dẫn đối với các công ty đa quốc gia đến đầu tư, và

(ii) Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã leo thang đáng kể trong năm nay.

Được biết, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã thúc đẩy các công ty đa quốc gia chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam hoặc thành lập nhà máy mới tại Việt Nam thay vì Trung Quốc. Bằng chứng là thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng gấp 3 lần (từ 25 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2018 lên đến 75 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2022), trong khi thâm hụt thương mại của nước này với Trung Quốc tăng từ 19 tỷ USD lên đến 52 tỷ USD trong cùng khoảng thời gian đó.

Song, cũng nên nhớ rằng những yếu tố cơ cấu mạnh mẽ thúc đẩy dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam đã xuất hiện trước căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Theo khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) và các tổ chức khác, mức lương tại nhà máy ở Việt Nam chỉ bằng khoảng 2/3 so với ở Trung Quốc, nhưng chất lượng lực lượng lao động của Việt Nam tương đương với Trung Quốc. Ngoài ra, Nhật Bản và Hàn Quốc, chiếm hơn một nửa dòng vốn FDI của Việt Nam, đều đang phải đối mặt với vấn đề nghiêm trọng về cơ cấu dân số và các vấn đề kinh tế nan giải khác, buộc các công ty ở cả hai nước phải đầu tư ra nước ngoài.

Cuối cùng là ảnh hưởng đến lạm phát, VinaCapital cho rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ gây áp lực lên giá lương thực và năng lượng ở Việt Nam (chiếm gần một nửa trong rổ CPI của Việt Nam) và lưu ý rằng một số nhà kinh tế học Trung Quốc có uy tín dự đoán giá thịt lợn Trung Quốc sẽ tăng 20% trong năm tới.  

Nhìn chung, các nhà phân tích và kinh tế học cho rằng việc Trung Quốc gỡ bỏ các hạn chế Covid sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế của các quốc gia ở Châu Á và trên thế giới vào năm tới. VinaCapital tin rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ có tác động lớn hơn đối với nền kinh tế của các quốc gia ASEAN khác so với Việt Nam vì những quốc gia này tiếp xúc nhiều hơn với nền thị trường nội địa của Trung Quốc.