Ai sẽ thống trị thị trường sầu riêng Trung Quốc? Việt Nam và 2 nước ĐNÁ thách thức 'ngôi vương' Thái Lan

Đơn vị cung cấp thông tin và phân tích USD Analytics có trụ sở tại Ấn Độ dự đoán vào tháng 10 năm ngoái rằng, thị trường sầu riêng toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng 7,51% từ năm 2023 đến năm 2030.

Đơn vị dự báo thị trường Research and Markets có trụ sở tại Ireland trong một báo cáo vào tháng trước dự đoán tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của thị trường sầu riêng toàn cầu sẽ là 9,77% cho đến năm 2030.

Thị trường sầu riêng Trung Quốc có nhiều không gian để phát triển

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), Trung Quốc chiếm 95% lượng tiêu thụ sầu riêng toàn cầu.

Zhao Xijun - giáo sư tài chính tại Đại học Nhân dân tại Bắc Kinh - cho biết, thị trường Trung Quốc có nhiều không gian để phát triển và nguồn cung sầu riêng đa dạng sẽ giúp giá cả hạ xuống, điều mà người tiêu dùng sẽ rất hoan nghênh.

"Ở thời điểm hiện tại, giá khá đắt nên thị trường chưa bão hòa", Zhao nói, và cho biết thêm, nếu Trung Quốc nhận được nhiều sầu riêng nhập khẩu hơn, "giá chắc chắn sẽ giảm".

Một số người tiêu dùng ở Trung Quốc cho biết, sầu riêng - đã trở nên phổ biến đến mức được một số nơi gọi là "vua của các loại trái cây" - có chất lượng khác nhau tùy theo mỗi đợt hàng. Loại trái cây này - nổi tiếng với mùi thơm nồng - có thể có giá mỗi quả từ 100 đến 200 nhân dân tệ (CNY, tương đương 340.000 VNĐ đến 680.000 VNĐ).

Zhao Yu - một chuyên gia tài chính 37 tuổi ở Thượng Hải - trả trung bình 28 CNY (96.000 VNĐ) cho mỗi nửa kg sầu riêng.

"Nếu sầu riêng bán ở gần nhà và giá cả chấp nhận được thì tôi sẽ thử", Zhao nói. Tuy nhiên, nhìn chung, cô thấy giá cả không hề rẻ và muốn có nhiều nguồn cung cấp hơn.

Wang Hui – một người tiêu dùng ở Bắc Kinh – nhận thấy giá cả sầu riêng "cao" và chất lượng không ổn định. Người phụ nữ 44 tuổi này thấy rằng giá cả thay đổi theo mùa, và cho biết sẽ rất vui nếu có thêm nguồn cung cấp sầu riêng từ Malaysia hoặc Philippines để lựa chọn.

"Giá cao đến mức nếu chọn phải một quả không ngon, nó sẽ ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn", Wang nói.

Giáo sư Zhao Xijun tại Đại học Nhân dân cho biết, Trung Quốc có thể dễ dàng nhập khẩu nhiều chuyến hàng sầu riêng hơn từ Việt Nam, Malaysia và Philippines. Cả ba nước đều đặt mục tiêu giành lấy "miếng bánh thị phần" 68% của sầu riêng Thái Lan tại Trung Quốc.

Sầu riêng Việt Nam chiếm 31,82% thị phần tại Trung Quốc

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), sầu riêng đã trở thành loại trái cây nhiệt đới được tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc yêu thích, đôi khi được dùng như một món quà quý cho các cặp đôi mới cưới hay ra mắt mẹ chồng tương lai.

Tuy nhiên, sản lượng sầu riêng của Trung Quốc còn thấp và không thể so sánh với các nước Đông Nam Á. Nguồn cung, nhu cầu và chi phí vận chuyển quyết định giá bán của sầu riêng trên kệ hàng tại Trung Quốc.

Theo SCMP, Malaysia - hiện chỉ được phép bán sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc - đang hướng tới một thỏa thuận trong năm nay để bắt đầu vận chuyển sầu riêng tươi.

Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp dựa trên nông nghiệp Malaysia cho biết vào năm ngoái rằng, họ có thể xuất khẩu 22.000 tấn sầu riêng sang Trung Quốc cho tới năm 2030, tăng so với chỉ 236 tấn vào năm 2018.

Theo SCMP, việc Việt Nam được phép bán sầu riêng tươi sang Trung Quốc từ năm 2021 đã giúp sầu riêng Việt Nam chiếm 31,82% thị phần tại Trung Quốc vào năm ngoái.

Trung Quốc đã nhập khẩu tổng cộng 1,4 triệu tấn sầu riêng trong năm 2023, SMCP đưa tin.

Faye Oguio - chuyên gia về sầu riêng ở thành phố Davao của Philippines - cho biết, tại Philippines, chính quyền trung ương và địa phương đang nỗ lực mở rộng sản xuất từ khoảng 1.200 ha lên 3.000 ha trên đảo Mindanao phía nam. Sầu riêng Philippines chỉ chiếm chưa đến 1% tổng lượng sầu riêng nhập khẩu của Trung Quốc vào năm 2023.

Bà Oguio cho biết, chính phủ Philippines đang cung cấp cây giống, thiết bị và công nghệ cho người trồng sầu riêng. Trong khi đó, chính quyền địa phương đang kiểm tra các nhà đóng gói tại đó có đủ điều kiện để vận chuyển sầu riêng tươi sang Trung Quốc hay không.

"Chính phủ đang nỗ lực xuyên suốt cả chuỗi giá trị để tận dụng lợi thế của một thị trường rất lớn… Hạn chế của chúng tôi hiện nay là năng suất thấp. Chúng tôi còn rất non trẻ về mặt công nghệ và diện tích cũng nhỏ so với Malaysia hay Thái Lan", Oguio nói.

Giáo sư Zhao Xijun cho biết, các thành phố ở phía bắc Trung Quốc có thể tiêu thụ nhiều sầu riêng nhập khẩu hơn, và nước này vẫn chưa mở rộng sang lĩnh vực đồ ăn nhẹ và đồ uống làm từ sầu riêng.

Ông nói thêm, thị hiếu tiêu dùng khác nhau sẽ mở ra thị trường cho các loại sầu riêng mới, đồng nghĩa với việc có nhiều cơ hội nhập khẩu từ các nước khác trong Đông Nam Á.

Victor Gao - phó chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa ở Bắc Kinh - cho biết, sự phổ biến của thương mại điện tử và giao hàng tận nhà tại Trung Quốc sẽ làm tăng lượng tiêu thụ sầu riêng trên toàn quốc và giúp giảm giá.

Hữu Hiển