Vụ "Chuyến bay giải cứu": Vì sao cựu điều tra viên, cựu nữ cục trưởng bị tuyên án cao hơn đề nghị?

Như Báo Người Lao Động đã thông tin, TAND TP Hà Nội vừa đưa ra phán quyết đối với cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng cùng 53 bị cáo trong vụ "Chuyến bay giải cứu"

Đáng chú ý, Bản án sơ thẩm vụ "Chuyến bay giải cứu" đã tuyên 4 án chung thân - mức án nặng hơn nhiều so với mức mà Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) TP Hà Nội đề nghị trước đó. Riêng Phạm Trung Kiên, cựu thứ thư ký thứ trưởng Bộ Y tế, cùng nhiều bị cáo trong nhóm tội "Đưa hối lộ" được tuyên mức án nhẹ hơn mức đề nghị do nộp gần hết số tiền nhận hối lộ.

Cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng. Ảnh: L.Đ

Theo đó, 4 bị cáo lãnh án chung thân, gồm: Phạm Trung Kiên (VKSND đề nghị tử hình); Hoàng Văn Hưng, cựu trưởng phòng thuộc Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an (VKSND đề nghị 19 - 20 năm tù); Nguyễn Thị Hương Lan, cựu cục trưởng Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao (VKSND đề nghị 18 - 19 năm tù) và Vũ Anh Tuấn, cựu phó trưởng Phòng tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an (VKSND đề nghị 19 - 20 năm tù).

Bên cạnh đó, Tòa còn tuyên bị cáo Tô Anh Dũng, cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao, 16 năm tù (VSKND đề nghị 12-13 năm tù), về tội "Nhận hối lộ".

Theo bản án, trong quá trình tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam mắc kẹt ở nước ngoài do dịch COVID-19 về nước, từ tháng 9-2020 đến tháng 12-2022, 25 bị cáo là cựu quan chức, cán bộ ở nhiều bộ ngành đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, nhận hối lộ số tiền hơn 164 tỉ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại số tiền hơn 10 tỉ đồng.

Trong vụ án, có 23 cá nhân là đại diện doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỉ đồng, có 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỉ đồng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản số tiền hơn 24 tỉ đồng.

Nữ cựu cục trưởng Cục lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan. Ảnh: L.Đ.

Bản án sơ thẩm nhận định, đối với các bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan, Tô Anh Dũng… là những người nhận hối lộ nhiều lần với số tiền rất lớn, đặc biệt lớn gây bức xúc cho xã hội, ảnh hưởng xấu đến thực hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước và hình ảnh của đội ngũ cán bộ công chức. Do đó, cần có hình phạt nghiêm, cao hơn mức đề nghị của VKSND tại phiên tòa mới đủ tác dụng giáo dục, răn đe tội phạm nguy hiểm này; đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước trong giai đoạn hiện nay.

Theo bản án, trong quá trình xét xử, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận tội danh bị truy tố, duy nhất cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng vẫn một mực phản bác lại mọi cáo buộc từ cơ quan công tố. Tài liệu hồ sơ vụ án và kết quả tranh tụng tại tòa xác định đến tháng 9-2021 Hưng bị điều chuyển công tác, không còn tham gia điều tra vụ án nhưng vẫn nói dối về việc "chạy án", thông qua cựu phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn để chiếm đoạt tiền của Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng (tổng giám đốc và phó tổng giám đốc Công ty Blue Sky).

Trong quá trình điều tra, Hằng và Sơn khai có 13 lần đưa cho Tuấn số tiền 2,8 triệu USD để đưa cho Hưng nhờ "chạy án". Bị cáo Tuấn khai nhận 2,65 triệu USD từ Hằng, trong đó có 400.000 USD là tiền Hằng trả cho việc sang nhượng mảnh đất ở Tam Đảo, Vĩnh Phúc.

Tại tòa, bị cáo Hưng phản bác các lời khai này, cho rằng đây là những lời khai một chiều, không khách quan. Tuy nhiên, hội đồng xét xử thấy quá trình điều tra, cơ quan điều tra và viện kiểm sát đã thu thập chứng cứ khách quan.

Tòa cũng căn cứ nội dung ghi chép của Hằng về việc đã có 13 lần chuẩn bị tiền và thông qua Tuấn đưa cho Hoàng Văn Hưng. Dữ liệu lịch sử cuộc gọi giữa Hưng và Tuấn, căn cứ việc Tuấn sắp xếp cho Hưng gặp Hằng để nói về việc chi tiền "chạy án" phù hợp với lời khai và các chứng cứ khác về việc Hưng yêu cầu phải chuẩn bị tiền chi cho các cơ quan tố tụng để "quyết tâm cứu Sơn".

Theo hội đồng xét xử, dữ liệu điện tử và hình ảnh trích xuất từ camera còn thể hiện ngày 5-12-2022, tại cổng trụ sở Cơ quan an ninh điều tra, Hoàng Văn Hưng đã nhận chiếc cặp số do Nguyễn Anh Tuấn gửi đến bên trong chứa 450.000 USD chứ không phải rượu như cựu điều tra khai báo tại toà.

Hội đồng xét xử đánh giá những lời khai của Hoàng Văn Hưng có nhiều mâu thuẫn, không thống nhất, thể hiện sự không thành khẩn. Do đó, bản án sơ thẩm kết luận Hoàng Văn Hưng đã lừa đảo chiếm đoạt 800.000 USD và khẳng định "Hoàng Văn Hưng không bị oan".

Theo bản án, Hưng phạm tội rất nghiêm trọng khi lợi dụng chức vụ quyền hạn để phạm tội, phạm tội 2 lần trở lên. Bị cáo còn lợi dụng vị trí công tác để lừa cho bị hại tin tưởng giao tiền. Do đó cần phải đưa ra mức án cao hơn mức đề nghị của viện kiểm sát mới đủ sức răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm.