Vùi đầu vào công việc nhưng không gặt hái được thành công, vị CEO này đã đúc kết được bài học đáng suy ngẫm qua câu chuyện săn mồi của hai con cá sấu: Sức mạnh thần kì của việc “không làm gì”

Chuyện hai con cá sấu

Một lão cá sấu già đang nổi trên bờ sông thì một chàng cá sấu trẻ hơn bơi đến bên cạnh:

 - Cháu nghe nói ông là thợ săn lão luyện nhất ở vùng này. Ông có thể chỉ dạy cho cháu được không?"

Bị đánh thức từ giấc ngủ trưa, lão cá sấu già liếc nhìn chàng cá sấu trẻ với đôi mắt bò sát hấp háy của mình, không nói gì rồi sau đó ngủ thiếp đi trên mặt nước.

Cảm thấy thất vọng và bị khinh thường, chàng cá sấu trẻ liền bơi ngược dòng để đuổi theo đàn cá trê, để lại phía sau một đợt bọt nước. "Để tôi cho ông sáng mắt ra", anh chàng cá sấu nghĩ.

Cuối ngày hôm đó, chàng cá sấu trẻ trở lại chỗ lão cá sấu già - lúc này vẫn đang ngủ say sưa, và thao thao bất tuyệt kể về cuộc đi săn thành công của anh ta:

- Hôm nay cháu đã bắt được hai con cá trê ngon lành đấy. Ông có bắt được gì không? Chắc là không rồi. Hóa ra ông cũng chẳng có gì so với lời đồn nhỉ?"

Lão cá sấu già một lần nữa chỉ khẽ liếc mắt mà chẳng nói gì. Chàng cá sấu trẻ tức giận vô cùng vì không nhận được một phản ứng dù là nhỏ nhất. Anh chàng bơi ngược lên thượng nguồn để đi săn và chứng minh tài năng của mình.

Sau vài giờ đồng hồ, anh chàng mang về một con sếu nhỏ. Ngậm chú chim trong mồm, anh chàng cười khểnh bơi về chỗ lão cá sấu nọ, kiên quyết chứng minh cho lão thấy ai mới là thợ săn thực thụ.

Khi đến gần chỗ lão cá sấu, chàng ta thấy lão vẫn nằm im một chỗ gần bờ sông. Tuy nhiên chú phát hiện thấy điều gì đó. Cách chỗ lão cá sấu già chỉ có một gang tay xuất hiện một chú linh dương đầu bò lớn đang uống nước.

Trong một chuyển động nhanh như chớp, lão cá sấu già lao ra khỏi mặt nước, quấn quanh hàm linh dương đầu bò và lôi tuột xuống lòng sông.

Quá khiếp sợ, cá sấu trẻ lập tức tiến lại với con sếu nhỏ treo trên miệng và trầm trồ nhìn lão cá sấu đang thưởng thức chiến lợi phẩm của mình. Từng từ lập bập phát ra khỏi miệng, nó hỏi lão cá sấu:

- Ông... ông hãy chỉ... cho cháu biết... làm cách nào... ông có thể làm như thế không ạ?

Kết thúc bữa ăn của mình, cuối cùng lão cá sấu cũng chịu đáp lời:

- Ta không làm gì cả.

Bài học rút ra

Làm những gì thật sự cần thiết quan trọng hơn là khoe khoang

Khi mới bắt đầu sự nghiệp của mình với JotForm, Aytekin Tank chia sẻ mình cũng giống như con cá sấu trẻ: Tin rằng bản thân lúc nào cũng phải làm việc luôn tay luôn chân mới có kết quả. Hồi đó, nếu ai nói rằng anh sẽ đạt được những thành tựu lớn hơn nếu dành thời gian để "chẳng làm gì cả", anh sẽ chỉ liếc mắt bỏ qua và tập trung vào công việc 16 tiếng một ngày của mình. Tank nghĩ rằng, để thành công, anh phải liên tục làm việc, liên tục xây dựng, liên tục phát triển những bước tiếp theo - bất kể đó là gì.

Tất cả chúng ta đều gặp vấn đề với sự bận rộn. Nhưng bận rộn và thành công lại không hề gắn liền với nhau. Theo Aytekin Tank, nếu chúng ta biết ưu tiên cho việc "không làm gì cả", chúng ta hoàn toàn có thể bắt được nhiều con linh dương to lớn hơn chỉ vài con cá trê như trong câu chuyện trên.

Bí quyết ấy đã hiệu quả với anh chàng CEO thành đạt và anh hi vọng nó cũng sẽ hiệu quả với bạn. Tuy nhiên, làm ít hơn hoặc chẳng làm gì cả là một việc nói thì dễ chứ làm được lại rất khó, đặc biệt là trong một xã hội ai ai cũng đều bận rộn. Chúng ta hãy cùng xem xét kĩ hơn về nỗi ám ảnh "phải bận rộn" này.

Bệnh dịch mang tên "Bận rộn"

Nhân loại đã phải vật lộn với sự bận rộn kể từ rất lâu rồi -  hoặc ít nhất là từ năm 425 trước Công nguyên khi Homer viết nên cuốn sử thi nổi tiếng của Hy Lạp – Odyssey.

Sử thi Odyssey kể câu chuyện về những người ăn hoa sen (Lotus-eaters) - một nhóm người kỳ lạ, suốt ngày chỉ ăn hoa sen và không làm gì cả. Lạ lùng hơn là họ hài lòng với cuộc sống đó.

Homer đã viết rằng, sau khi một số kẻ đi cùng với Odysseus cũng bắt đầu ăn hoa sen, họ trở thành giống như những người kỳ lạ kia: bình thản, thư giãn và đôi chút thờ ơ. Sợ hãi rằng nếu tất cả cánh đàn ông trong đoàn mình đều ăn hoa sen, họ sẽ chẳng còn động lực về nhà, Odysseus liền ra lệnh trói những người bị ảnh hưởng vào băng ghế và cho thuyền rời đi ngay lập tức.

Điều thú vị là, phản ứng của Odysseus đối với việc "Không làm gì" này tương tự như của những vị CEO, những ông chủ doanh nghiệp, những bậc quản lý, các huấn luyện viên bóng đá… - những người nghiện làm việc nặng nhọc và khinh miệt tất cả những gì có thể gợi nhắc đến cảm giác nghỉ ngơi.

Tất nhiên, chúng chỉ là phần nổi của tảng băng xã hội lớn hơn nhiều, nơi mà con người bị đóng băng với nỗi sợ khi nghĩ đến việc không làm gì cả. Cả thế giới đều đo lường giá trị trong mối quan hệ giữa sự bận rộn và chất lượng công việc. Thậm chí, nó trở thành một biểu tượng trạng thái mang tên "bận rộn".

Bạn đã bao giờ nghe thấy hoặc trải qua những cuộc trò chuyện tương tự như:

- Gần đây cậu thế nào hả Mark?

- Ôi tôi bận không ngóc đầu lên được đây ông ạ!

- Tốt đấy, tiếp tục công việc đi ông bạn.

Trong cuộc sống ngày nay, ta vô thức gán cho người khác giá trị dựa trên số giờ họ làm việc, số tiền họ có, những gì họ sở hữu, và mặc kệ họ có phải phải ngược xuôi vất vả hay không.

Trong 4-Hour Work Week của Tim Ferriss, tác giả đã châm chọc tư tưởng này khi nói rằng: nếu bạn muốn thăng chức, bạn nên bận rộn hơn bằng cách làm việc nhiều giờ hơn, vơ thêm việc vào người và liên tục trả lời email.

Nhưng không sớm thì muộn, tất cả chúng ta đều sẽ đặt ra câu hỏi rằng: "Sứ mệnh của chúng ta là gì?". Là bận rộn hết mức có thể hay tạo nên những ảnh hưởng đến cuộc đời này?

Và, điều hấp dẫn là khi chúng ta nhìn vào thành tựu của những bộ óc vĩ đại nhất thế giới và chúng ta nhận ra một điểm chung rằng - họ đều dành thời gian để "không làm gì cả".

Sức mạnh của việc "không làm gì cả"

Dành thời gian trong cuộc sống của bạn để "không làm gì" có thể là một thách thức lớn - đặc biệt là trong tuần làm việc, nơi chúng ta liên tục bị dồn nén và "khủng bố" bởi các cuộc họp, thông báo và một danh sách dài dằng dặc những nhiệm vụ phải hoàn thành.

Nhưng chính những người điều hành bận rộn nhất như Steve Jobs, Bill Gates, Mark Zuckerberg, Tim Ferriss,...lại là những người tiên phong trong việc triển khai "Think Weeks" - họ chẳng làm gì, chỉ đọc, suy nghĩ, đọc, suy nghĩ trong khi thế giới ngoài kia vẫn không ngừng quay cuồng.

Trong thời gian điều hành Microsoft, Gates sẽ có 2 lần Think Weeks trong một năm. Đó không phải là kỳ nghỉ, mà là khoảng thời gian để dành cho việc "không làm gì cả". Gates rất kỷ luật với Think Weeks của mình, trong thời gian này ông hoàn toàn tách biệt với gia đình, bạn bè và nhân viên Microsoft. Ông thừa nhận rằng phần lớn sự thành công của Microsoft đều đến từ những ý tưởng, khái niệm nảy sinh trong lúc ông không làm gì cả.

Cách để "không làm gì cả"

Bạn không nhất thiết phải tự "cách ly" khỏi gia đình và bạn bè mới có thể bắt đầu "Think Weeks". Hãy học tập theo cách của Aytekin Tank.

Mỗi năm, tôi nghỉ việc ít nhất 1 tuần và trở về nhà để giúp bố mẹ thu hoạch ô liu. Tất cả những suy nghĩ về tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ lạm phát, tỷ giá ngoại tệ sẽ biến mất khi bạn cuốc đất trồng rau. Đó là thiền định và tĩnh tâm.

Dù biết việc hái ô liu không đưa anh lên top của trang TechCrunch nhưng nó là một thước đo cá nhân cho sự thành công. Và bằng cách nào đó, những ý tưởng hay ho thường tìm đến với anh chàng CEO của JotForm trong thời gian này.

Đối với những người không thể nghỉ làm cả tuần mỗi năm để "không làm gì cả" thì có thể tiếp cận điều này theo một cách khác vào những ngày nghỉ: Từ bỏ mọi công nghệ.

Vào thứ bảy hoặc chủ nhật, hãy để bản thân rời xa mọi hình thức công nghệ. Tắt điện thoại, máy tính đi, giấu nó vào một ngăn tủ rồi khóa chặt. Hãy làm thế với mọi thiết bị công nghệ của bạn, thậm chí là cả truyền hình kĩ thuật số.

Hãy để cho bộ não của bạn có không gian để suy nghĩ bằng cách "bước ra" khỏi công việc hằng ngày và "không làm gì cả". Bằng cách này, những ý tưởng mới sẽ lóe lên và bạn cũng sẽ có thêm thời gian để xử lý hay cải tiến những ý tưởng cũ. Rồi thành công sẽ đến với bạn ở thực tiễn tương tự như nó đã đến với lão cá sấu già ở câu chuyện trên. 

Mặc dù chúng ta tự nhủ với mình rằng chúng ta có thể đạt được nhiều hơn bằng cách tranh giành, nhưng đôi khi tốt hơn là nhắm mắt lại và "để mình trôi theo dòng nước", chờ đợi cho đến khi con linh dương đầu bò xuất hiện.