Không phải là tác nhân, Trung Quốc còn đang giảm gánh nặng lạm phát cho cả thế giới!

Vai trò quan trọng của Trung Quốc

Khi giá tại cổng nhà máy (FGP) của Trung Quốc tăng vọt trong năm nay, nhà đầu tư lo ngại rằng quốc gia này sẽ xuất khẩu lạm phát cho phần còn lại của thế giới. Tuy nhiên, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới lại góp phần giảm bớt một số áp lực về giá do đại dịch gây ra. Hơn nữa, xu hướng này có thể sẽ tiếp tục, ít nhất là trong một khoảng thời gian nữa.

Theo các nhà kinh tế, nền kinh tế Trung Quốc vẫn chưa tăng trưởng quá nóng. Do đó, đây không phải động lực chính của nhu cầu đang đẩy giá hàng hóa và hàng tiêu dùng trên toàn thế giới tăng cao. Trong khi một số nhà máy Trung Quốc nâng giá sản phẩm cho người mua ở phương Tây trong năm nay, thì họ phải chịu mức chi phí cao hơn đối với các nguyên liệu thô như đồng và quặng sắt.

Chính điều này đã phần nào ngăn giá hàng tiêu dùng tăng cao hơn nữa ở những nơi khác. Tuy nhiên, điều đó cũng đồng nghĩa với việc một số chủ nhà máy ở Trung Quốc phải đối diện với lợi nhuận sụt giảm.

Hui Shan – nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Goldman Sachs, cho hay: "Theo những gì đã trải qua từ đại dịch, Trung Quốc vẫn là một phần quan trọng trong việc kiềm chế giá hàng hóa toàn cầu tăng cao hơn nhiều."

Vai trò của Trung Quốc trong việc thúc đẩy giá hàng hóa toàn cầu luôn phức tạp. Trong những thập kỷ gần đây, quốc gia này đã trỗi dậy với vai trò là công xưởng của thế giới, khi đưa hàng triệu nhân công chi phí thấp vào bộ máy lao động và giúp các sản phẩm tiêu dùng như quần jeans hay ghế sofa có mức giá dễ chịu hơn.

Tuy nhiên, đà tăng trưởng thần tốc của Trung Quốc cũng có những giai đoạn khiến lạm phát xuất khẩu sang các quốc gia khác, chủ yếu thông qua giá hàng hóa cao hơn.

Đầu những năm 2000, nhu cầu đối với năng lượng của Trung Quốc đã đẩy giá dầu tăng mạnh. Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, Bắc Kinh đã tung ra hàng trăm tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng, gồm cầu và chung cư, từ đó khiến giá kim loại leo dốc.

Song, trong thời kỳ đại dịch, các nhà lãnh đạo nước này lại nỗ lực hạn chế chi tiêu quá nhiều cho cơ sở hạ tầng. Đó là bởi, họ muốn tránh tình trạng nợ tiếp tục tăng lên và rủi ro hình thành bong bóng trong những lĩnh vực như bất động sản nhà ở.

Giới chức Trung Quốc đã hạn chế các khoản vay mới được sử dụng trong lĩnh vực bất động sản và kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu cơ hàng hóa, giảm bớt phần nào nhu cầu đối với kim loại của nhà đầu tư nước này.

Michelle Lam – nhà kinh tế Trung Quốc tại Société Général, nhận định: Vai trò của Trung Quốc với tư cách là người tiêu dùng cuối cùng (end consumer) đối với hàng hóa đã được thu hẹp rất nhiều trong thời gian gần đây."

"Trung Quốc nhập khẩu lạm phát"

Lam và các nhà kinh tế khác cho hay, một động lực lớn hơn thúc đẩy lạm phát là do gói kích thích khổng lồ ở những nền kinh tế phương Tây. Động thái này đã phần nào thúc đẩy sự bùng nổ của thị trường bất động sản nhà ở và nhu cầu tiêu dùng, từ đó đẩy giá hàng hóa lên mức cao nhất trong nhiều năm.

Chỉ số giá sản xuất của Trung Quốc đã tăng lên mức đỉnh gần 13 vào tháng 5, sau đó giảm nhẹ vào tháng 6. Song, xu hướng này đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá dầu nhập khẩu tăng cao và các loại hàng hóa khác mà Trung Quốc ít có khả năng chủ động kiểm soát. Điều này đã phần nào ảnh hưởng đến lạm phát tiêu dùng của quốc gia này, song vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu khoảng 3% vào cuối năm.

Larry Hu – nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Macquarie Group, nhận định: "Trung Quốc lần này là quốc gia phải chịu ảnh hưởng của chi phí và thực sự đã nhập khẩu lạm phát."

Xu Jinwei – nhà sáng lập Yangjiang Hopefine Hardware Factory tại Quảng Đông, chia sẻ, giá nguyên liệu thô như cao su đã khoảng 20% trong năm nay. Tuy nhiên, công ty sản xuất các dụng cụ sử dụng ngoài trời và mở nắp chai chỉ tăng giá xuất khẩu khoảng 8% và chưa có kế hoạch tăng thêm. Ông giải thích rằng, nếu giá bị đẩy lên cao hơn nữa thì sẽ có nguy cơ mất khách.

Việc các chủ nhà mày sẵn sàng chuyển gánh nặng chi phí cho người mua phương Tây hiện cũng gặp hạn chế. Đó là bởi rất có khả năng nhu cầu từ các quốc gia này sẽ sụt giảm trong năm nay, khi người tiêu dùng chuyển từ chi tiêu cho hàng hóa sang ăn uống và du lịch.

Các nhà kinh tế đang tranh luận về việc liệu Trung Quốc có thể giúp giảm bớt áp lực lạm phát trên toàn cầu trong bao lâu. Khi nền kinh tế Trung Quốc phát triển ổn định, khả năng khai thác lao động chi phí thấp của quốc gia này đang giảm dần. Chi phí lao động hiện đang tăng đều và Trung Quốc cũng gặp nhiều khó khăn với tình trạng ngày càng ít nhân sự trẻ sẵn sàng làm việc nhiều giờ tại các nhà máy.

Một số nhà kinh tế lưu ý rằng, trong tương lai, chiến dịch mới nhất của Trung Quốc trong việc cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính sẽ làm giảm sản lượng kim loại trong nước, bao gồm thép và nhôm. Điều này có khả năng làm tăng áp lực giá lên toàn cầu.

Tuy nhiên, họ cũng nhận định, Trung Quốc khó có thể trở thành động lực thúc đẩy lạm phát trong tương lai gần.

Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, trong khi giá nhập khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ tăng 2,7% trong 12 tháng tính đến tháng 5, thì con số này vẫn thấp hơn mức tăng 5% của lạm phát tiêu dùng tại Mỹ trong cùng kỳ. Ngoài ra, giá hàng hóa vận chuyển từ Mexico và EU cũng tăng nhanh, lần lượt là 4,8% và 6,5%.

Do đó, theo các nhà kinh tế, dù trường hợp nào có xảy ra, thì các công ty trên toàn cầu có thể sẽ muốn nhờ đến Trung Quốc nếu họ muốn kiểm soát lạm phát.

Shan đến từ Goldman Sachs nhận định: "Việc chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc do căng thẳng địa chính trị có thể khiến lạm phát tăng cao hơn. Các quốc gia có chi phí lao động thấp khác như Việt Nam và Ấn Độ vẫn đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát đại dịch và duy trì năng lực sản xuất với công suất tối đa."

Tham khảo Wall Street Journal