Xiaomi Trung Quốc “cao giá” hơn cả Sony?

Hãng điện thoại Trung Quốc Xiaomi được định giá 46 tỷ USD sau khi lần gọi vốn gần nhất năm 2014, trở thành startup giá trị nhất thế giới. Nó cũng khiến Xiaomi lớn hơn nhiều so với tập đoàn Sony của Nhật Bản (giá trị 31 tỷ USD). Xiaomi và Sony hiện đang cạnh tranh trong nhiều lĩnh vực, bao gồm thiết bị di động, thiết bị đeo, tivi, đồ gia dụng thông minh.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư băn khoăn liệu Xiaomi, công ty vừa thành lập 6 năm trước, có thực sự có giá trị hơn Sony, một trong những tên tuổi nổi tiếng nhất thế giới?

Xiaomi lớn nhanh như thế nào?

Cuối năm 2014, nhà sáng lập Xiaomi Lei Jun tuyên bố doanh số thường niên của công ty sẽ tăng 35% lên 100 tỷ nhân dân tệ (16 tỷ USD) năm 2015. Không may, nhu cầu smartphone trồi sụt tại Trung Quốc và sức ép cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ nội địa đã chặn đứng tăng trưởng của Xiaomi, doanh số chỉ tăng 5% đạt 78 tỷ nhân dân tệ (12,5 tỷ USD). Do đồng nhân dân tệ bị phá giá, thực tế doanh số chỉ tăng 3% tính theo đồng đô-la.

Xiaomi ban đầu cho rằng có thể bán ít nhất 80 triệu smartphone năm 2015 nhưng cuối cùng chỉ bán hơn 70 triệu máy, trong khi Huawei bán được 100 triệu máy, Apple và Samsung tương ứng bán được 231 triệu và 325 triệu máy cùng kỳ. Xiaomi cũng ước tính thu 1 tỷ USD từ dịch vụ Internet năm ngoái nhưng lại không công bố gì trong báo cáo kinh doanh, cho thấy khả năng hãng không đạt được mục tiêu đề ra.

Xiaomi không thường tiết lộ lợi nhuận nhưng một hồ sơ năm 2013 tiết lộ lợi nhuận biên chỉ vào khoảng 1,8% do công ty bán sản phẩm với giá thấp hơn nhiều các đối thủ có tên tuổi khác. Xiaomi giảm chi phí bằng cách bán hàng trực tuyến, dùng các chiến dịch mạng xã hội thay vì quảng cáo trả tiền, ra sản phẩm số lượng giới hạn để kích cầu và duy trì lượng hàng tồn kho thấp.

Một công ty công nghệ trưởng thành hay startup phát triển?

Doanh số tăng chậm và lợi nhuận biên thấp khiến Xiaomi mang dáng dấp của một hãng công nghệ trưởng thành hơn là một startup nhiều tiềm năng. Để so sánh, doanh thu Sony giảm 1,3% còn 71,1 tỷ USD trong năm tài khóa 2015 và lợi nhuận biên 3,6%, dẫn đến tỉ suất Giá trị doanh nghiệp trên doanh thu (EV/Sales) tương đối thấp, chỉ 0,4.

So sánh một startup với một công ty đại chúng không phải dễ do giá trị của startup chỉ thay đổi khi có các khoản đầu tư mới và doanh thu cũng thường gây hoang mang như Xiaomi. Song, giả định giá trị 46 tỷ USD của Xiaomi tương ứng với EV, EV/Sales năm 2015 của Xiaomi là 3,7. Hiện Apple có chỉ số EV/Sales là 2,4 và Samsung là 0,6.

Xiaomi nên đáng giá bao nhiêu?

Nếu Xiaomi được định giá như Apple, công ty có tăng trưởng doanh số 28% trong năm 2015, giá trị doanh nghiệp của nó vào khoảng 32,5 tỷ USD. Nhưng nếu Xiaomi được định giá gần bằng Sony hay Samsung, hai công ty tăng trưởng không mạnh, giá trị doanh nghiệp của nó nằm trong khoảng 5 tỷ USD đến 7,5 tỷ USD.

Xiaomi chưa đưa ra dự báo doanh số mới cho năm 2016 song hãng nghiên cứu IHS dự báo sản lượng smartphone xuất xưởng giảm khoảng 1% còn 14,8 triệu máy trong quý đầu năm 2016. Nếu xu hướng này tiếp diễn và các sản phẩm của Xiaomi thất bại trong việc kiếm doanh thu bù đắp các tổn thất trên, công ty có thể chứng kiến một năm thụt lùi tương tự Sony năm 2015. Do Xiaomi vẫn bán sản phẩm có lợi nhuận biên thấp, sự tụt giảm có thể khiến công ty không có lãi.

Xiaomi được định giá quá cao

Năm 2014, khi Xiaomi được định giá 46 tỷ USD, doanh số của hãng tăng 135%. Nếu doanh số vẫn tăng 3 chữ số trong năm 2015 và 2016, mọi người sẽ thỏa mãn với giá trị 46 tỷ USD này. Tuy nhiên, tăng trưởng doanh số 5% trong năm 2015 và chỉ số tiêu cực trong năm 2016 gợi ý startup giá trị nhất thế giới nay đã là một công ty công nghệ trưởng thành. Đó là lý do vì sao Xiaomi không nên được định giá cao hơn nhiều so với Sony.