Xử lý 29 kiến nghị để TPHCM tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, tự tin vững bước đi lên

Sáng 16/4, tại TPHCM, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố.

Cùng dự cuộc làm việc có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các Bộ trưởng; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo TPHCM.

Trước đó, trong chiều 15/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã đi thực địa, nghe báo cáo về dự án xây dựng nút giao thông An Phú, khảo sát dự án xây dựng Tuyến đường sắt đô thị số 1 (tuyến Bến Thành-Suối Tiên); dự lễ khánh thành Bệnh viện Ung Bướu TPHCM (cơ sở 2), khảo sát, nghe báo cáo và kiến nghị về dự án Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức, Bệnh viện Đa khoa khu vực Củ Chi, Bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn.

Đạt nhiều thành tựu quan trọng nhưng đang đứng trước khó khăn, thách thức lớn

Các đại biểu tập trung đánh giá tình hình phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố, nhất là trong khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19; đưa ra giải pháp chắc chắn, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố; rà soát việc thực hiện các nghị quyết, quyết định, thông tư mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành vừa ban hành thời gian qua nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, thúc đẩy phát triển; kiểm điểm sự phối hợp giữa Thành phố với các bộ, ngành Trung ương và các nhiệm vụ, giải pháp cần tiếp tục thực hiện.

Báo cáo và các ý kiến tại cuộc họp đánh giá, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đã nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng trên các lĩnh vực.

Từ năm 2011-2019, Thành phố đạt mức tăng trưởng kinh tế xấp xỉ 10%/năm. GDP của Thành phố chiếm khoảng 23% GDP của cả nước; đóng góp 1/3 giá trị sản xuất công nghiệp, 1/5 kim ngạch xuất khẩu; trên 30% tổng thu ngân sách nhà nước; đóng góp trên 66% GRDP cho Vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

Năm 2022, TPHCM có tốc độ tăng trưởng GRDP 9,03% (cả nước 8,02%); đóng góp 15,6% GDP (thứ 1/63); thu ngân sách nhà nước đạt trên 471.000 tỷ đồng chiếm 30% tổng thu cả nước (thứ 1/63); thu nhập bình quân đầu người 6.770 USD/người (thứ 6/63); vốn đầu tư nước ngoài còn hiệu lực đạt 56,5 tỷ USD (thứ 1/63); xuất khẩu đạt 49,5 tỷ USD (thứ 1/63).

Trong quý I năm 2023, GRDP tăng trưởng dương (ước tăng 0,7%), trong đó một số ngành có mức tăng trưởng khá (ngành dịch vụ, lưu trú ăn uống tăng 24,24%). Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa (công nghiệp và dịch vụ chiếm 86,3%). Thu ngân sách nhà nước đạt gần 125.000 tỷ (26,6% dự toán năm).

Tổng vốn đầu tư thực hiện khoảng gần 70.000 tỷ đồng, tăng 4,4% so với cùng kỳ, trong đó vốn FDI thực hiện tăng 19,4%. Sản xuất tháng 3 khởi sắc, chỉ số IIP tháng 3 tăng 4,8% so với tháng 02 và tăng 2,3% so với cùng kỳ. Đảm bảo nguồn cung các mặt hàng thiết yếu, nhất là xăng dầu. Giá cả hàng hóa ổn định. Khách quốc tế đạt gần 1,1 triệu người (quý I năm 2022 không có khách du lịch quốc tế).

Doanh nghiệp lạc quan hơn trong quý II, có 73,7% doanh nghiệp chế biến chế tạo nhận định tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định và tốt lên trong quý II (tăng 19% so với quý I). Trong quý I, có gần 11.000 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 7,6% và chiếm 32,4% doanh nghiệp thành lập mới cả nước. Tổng dư nợ tín dụng quý I tăng 7,7%.

Tuy nhiên, tiềm năng, lợi thế của Thành phố chưa được khai thác hiệu quả. Tính vượt trội, sự năng động, sáng tạo, vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt đối với vùng và cả nước có chiều hướng suy giảm. Chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa thật sự bền vững; sức chống chịu và khả năng thích ứng còn hạn chế.

GRDP quý 1/2023 tăng thấp (0,7%), kéo chỉ số tăng trưởng kinh tế của cả nước xuống thấp (3,32%). Chỉ số IIP quý I giảm 0,9%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý I chỉ tăng 4,7% (cả nước tăng 13,9%). Kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu đều giảm so với cùng kỳ.

Nhiều ngành có mức độ lan tỏa cao đang giảm sâu như giá trị tăng thêm ngành xây dựng giảm 20%, hoạt động kinh doanh bất động sản giảm 16,2%; có thể ảnh hưởng đến các tỉnh, thành phố khác.

Kết cấu hạ tầng (cả hạ tầng cứng và mềm) còn hạn chế, chưa đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Giải ngân vốn đầu tư công chậm (quý I mới giải ngân được 4% kế hoạch, nhiều đơn vị chưa giải ngân). Xu hướng đô thị hóa và dịch chuyển dân cư cơ học, khiến Thành phố phải đối mặt với nhiều thách thức, áp lực lớn về hạ tầng kinh tế-xã hội, úng ngập, chất thải, khói bụi, ô nhiễm, nhà ở...

Công tác lập các quy hoạch, bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm tiến độ. Tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn; các chuỗi cung ứng, sản xuất, lao động chưa hoàn toàn phục hồi, thị trường xuất khẩu bị thu hẹp, giá nguyên liệu đầu vào tăng, thiếu vốn kinh doanh, thiếu mặt bằng sản xuất. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lớn. Trong quý I có gần 18.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, chiếm 29,8% cả nước, tăng 12,4% so với cùng kỳ.

Cải cách hành chính chưa đáp ứng yêu cầu (chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022 xếp thứ 27/63; chỉ số hiệu quả quản trị hành chính công (PAPI) năm 2021 thuộc nhóm 15 địa phương thấp nhất).

Để Thành phố tự tin, vững bước đi lên

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ cả nước, Trung ương, Chính phủ luôn đồng hành, trách nhiệm trên tinh thần hiệu lực, hiệu quả với TPHCM và TPHCM cũng luôn đồng hành, trách nhiệm cùng cả nước. Chính phủ thường xuyên có các cuộc làm việc với Thành phố để cùng trao đổi về các giải pháp để thúc đẩy TPHCM phát triển nhanh, bền vững, tự tin vững bước đi lên.

Phân tích thêm về vị trí, vai trò, tiềm năng, lợi thế, cơ hội của TPHCM, Thủ tướng nhấn mạnh, Thành phố có vị trí, vai trò quan trọng đặc biệt về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh và đối ngoại; là đô thị lớn, đầu tàu của vùng kinh tế trọng điểm phía nam; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế; là cực tăng trưởng của Vùng và cả nước.

Thành phố có 41 khu công nghệ cao, khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động, trong đó Khu công nghệ cao TPHCM với diện tích 1.079 ha. Có lực lượng lao động đông đảo (trên 5 triệu người, chiếm gần 10% lực lượng lao động cả nước), trong đó có nhiều nhân lực chất lượng cao, chuyên gia. Có 11,6 nghìn doanh nghiệp FDI, 265.000 doanh nghiệp trong nước đang hoạt động. Có 51 trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu trong hệ thống giáo dục quốc dân.

TPHCM cũng có nhiều bệnh viện lớn, chuyên sâu hàng đầu cả nước. Là địa điểm du lịch hấp dẫn với nhiều di tích lịch sử nổi tiếng trong nước và quốc tế. Người dân TPHCM có truyền thống cách mạng, anh hùng; cần cù, năng động, sáng tạo, ham học hỏi, không ngừng đổi mới sáng tạo, chu đáo, mến khách, luôn khát vọng vươn lên làm giàu cho quê hương đất nước.

Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, Bộ Chính trị đã ban hành 4 Nghị quyết về phát triển TPHCM; đồng thời ban hành 2 Nghị quyết và 01 Kết luận về phát triển vùng Đông Nam Bộ với trung tâm là TPHCM.

Với nhiều tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh và cơ hội nổi trội, TPHCM có đầy đủ yếu tố phát triển mạnh công nghiệp và dịch vụ, trở thành thành phố văn minh, hiện đại, động lực tăng trưởng quan trọng cho Vùng và cả nước, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân TP HCM trong hơn 35 năm đổi mới, trong phòng, chống và kiểm soát dịch bệnh COVID-19, phục hồi và phát triển, đóng góp tích cực, hiệu quả vào thành tựu chung của cả nước.

Những kết quả của Thành phố trong quý I năm 2023 góp phần cùng cả nước đạt được mục tiêu ổn định kinh tế mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, ổn định và nâng cao đời sống nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, quốc phòng-an ninh, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế.

Cơ bản nhất trí với đánh giá của các đại biểu về các tồn tại, hạn chế, khó khăn của Thành phố, Thủ tướng phân tích thêm một số nguyên nhân chính như giải ngân đầu tư công chậm; thị trường xuất khẩu bị thu hẹp do tác động từ tình hình thế giới, nhất là với các mặt hàng điện tử, dệt may, da giày; sức khỏe của doanh nghiệp bị bào mòn sau đại dịch COVID-19 và chưa hoàn toàn khôi phục; tiêu dùng gặp khó khăn…

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân

Thời gian tới, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường, tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến phục hồi và triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu; nền kinh tế nước ta với độ mở lớn sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức do chịu tác động kép cả từ các yếu tố bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại của nền kinh tế.

Khó khăn, thách thức sẽ nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, chúng ta phải tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, tạo động lực, truyền cảm hứng cùng doanh nghiệp và người dân cùng tham gia vào việc này.

Về các nhiệm vụ chung , Thủ tướng yêu cầu bám sát tình hình, trên tinh thần bình tĩnh, chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả để xử lý, giải quyết cả 3 nhóm công việc: Công việc thường xuyên, công việc tồn đọng, công việc phát sinh; không cầu toàn, không nóng vội, không chủ quan cũng không bi quan.

Triển khai quyết liệt, đồng bộ các Nghị quyết, Kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, các chỉ đạo, điều hành gần đây của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công ăn, việc làm sinh kế cho người dân; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Xử lý các vấn đề khó khăn, vướng mắc của người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận vốn, thị trường trái phiếu, bất động sản, các quy định về phòng cháy, chữa cháy; quy hoạch, giao đất, định giá đất; triển khai chương trình phục hồi và phát triển, kích cầu đầu tư, tiêu dùng, thúc đẩy phong trào người Việt Nam dùng hàng Việt Nam.

Tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng  (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu). Chính phủ đã gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất và đang đề xuất Quốc hội miễn giảm thuế, tiền thuê đất; Thành phố cần tổ chức thực hiện thật tốt.

Về xuất khẩu, cần cơ cấu lại thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng. Giải ngân đầu tư công mạnh mẽ hơn, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực xã hội.

Thủ tướng lưu ý, vừa giải quyết các vấn đề trước mắt, vừa xử lý các vấn đề lâu dài. Trong đó, về lâu dài phải thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng phó biến đổi khí hậu.

Nâng cao tinh thần trách nhiệm và triển khai các biện pháp liên quan tới cán bộ, tạo môi trường, hành lang an toàn cho cán bộ làm việc, động viên, khuyến khích người dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì công việc chung. Xử lý dứt điểm các vấn đề liên quan tới cán bộ, khen thưởng, kỷ luật kịp thời.

Coi trọng công tác truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, theo tinh thần lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu.

Về nhiệm vụ cụ thể , Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tích cực hỗ trợ Thành phố trong thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể, mà trước hết là công tác quy hoạch.

Xây dựng các giải pháp, tổ chức thực hiện để thúc đẩy hấp thụ vốn, tiếp cận vốn; các giải pháp giãn nợ, hoãn nợ, giãn, hoãn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất để thúc đẩy tăng trưởng trong cả tiêu dùng và sản xuất.

Triển khai có hiệu quả Nghị quyết 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, đẩy nhanh tiến độ rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án bất động sản cụ thể. Thủ tướng đã giao Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị triển khai công tác này trên tinh thần linh hoạt, đúng luật. Đẩy mạnh thực hiện gói 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đặc biệt là vấn đề quy hoạch đất, giao đất.

Tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng nhanh, đền bù, tái định cư, nhất là các dự án giao thông. Đẩy mạnh cải cách, giải quyết nhanh thủ tục hành chính, nâng cao các chỉ số năng lực cạnh tranh, PAPI… Tăng cường cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, niềm tin xã hội bằng những giải pháp, chính sách, hành động cụ thể, hiệu quả để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp và làm tốt công tác truyền thông.

Làm tốt công tác cán bộ, tránh khuynh hướng sợ trách nhiệm, không dám làm, đi đôi với phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Thành lập ngay Tổ công tác do Chủ tịch UBND Thành phố làm tổ trưởng để tháo gỡ khó khăn cho người dân.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ động giải quyết các vấn đề của Thành phố, kết hợp hài hòa giữa phương thức trực tiếp và trực tuyến, hạn chế đi lại, thủ tục, với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Báo cáo tiến độ thực hiện từng tháng, từng quý

Cũng tại cuộc làm việc, lãnh đạo các bộ ngành đã trả lời, Thủ tướng đã cho ý kiến với 29 đề xuất, kiến nghị của Thành phố, gồm 24 kiến nghị thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng và 05 kiến nghị thuộc thẩm quyền các bộ, ngành.

Trong đó, có các đề xuất liên quan việc mở rộng cao tốc TPHCM-Trung Lương, mở rộng đoạn đường cao tốc TPHCM-Long Thành (đoạn từ Vành đai 2 đến Vành đai 3-nút giao cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu), nguồn vật liệu phục vụ cho dự án đường Vành đai 3 TPHCM, cơ quan tổ chức điều phối thực hiện các dự án trên toàn tuyến và rà soát, điều chỉnh hướng tuyến Đường Vành đai 4, xây dựng đoạn tuyến kết nối từ đường Vành đai 2 (nút giao Gò Dưa) đến đường Vành đai 3 đồng bộ với đoạn tuyến đường dẫn trên địa bàn tỉnh Bình Dương và đường cao tốc TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, thời gian thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị số 2, Bến Thành-Tham Lương

Về kiến nghị gỡ vướng cho dự án bất động sản liên quan đến các khu đất của doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn cho biết TPHCM cần rà soát vướng mắc từng dự án trên địa bàn. Từ đó có đề xuất với bộ, ngành có ý kiến để tham mưu với Thủ tướng đề xuất giải pháp.

Ngay sau đó, Thủ tướng cho biết tổ công tác của Thủ tướng về kiểm tra, rà soát, tháo gỡ khó khăn liên quan đến các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và một số tỉnh, thành phố (Tổ công tác 153) đã có báo cáo Thủ tướng để báo cáo Bộ Chính trị về vướng mắc nói trên.

Theo Thủ tướng, đối với các dự án có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án của tòa án nhưng sau đó có những vướng mắc không giải quyết được, Chính phủ xin Bộ Chính trị chủ trương, từ đó thể chế hóa cơ chế giải quyết.

"Tinh thần không hợp thức hóa sai phạm nhưng phải tìm cơ chế, chính sách giải quyết việc này để giải phóng nguồn lực. Thanh tra Chính phủ phải khẩn trương việc này với sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái", Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng yêu cầu cần đánh giá mức độ tác động của Nghị quyết 30, Nghị định 07 trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thuốc, sinh phẩm, trang thiết bị y tế. Qua làm việc thực tế ở Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh (cơ sở 2) hôm qua, Thủ tướng cho rằng vẫn còn những điểm vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên thừa nhận vấn đề được Bệnh viện Ung bướu nêu lên là đúng. Khi mua sắm một thiết bị, quy định cần có 3 báo giá (có thể của các hãng khác nhau) để lựa chọn là phù hợp, nhưng khi thiết bị hỏng một linh kiện mà vẫn quy định cần phải có 3 báo giá với linh kiện lại gây vướng mắc khi linh kiện cần phải mua từ chính hãng sản xuất thiết bị đó. Bộ Y tế sẽ tiếp thu và xử lý vấn đề này trong thông tư sắp được ban hành.

Liên quan tới kiến nghị của TPHCM về nguồn vốn mua sắm trang thiết bị cho 3 bệnh viện Hóc Môn, Củ Chi, Thủ Đức sắp hoàn thành phần xây dựng, ông Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Bộ Y tế sẽ cùng Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng. Ông đồng thời đề nghị Thành phố xác định định mức trang thiết bị của từng bệnh viện, rà soát các thiết bị hiện có, phê duyệt dự án cụ thể để triển khai.

Thủ tướng lưu ý thêm, Thành phố cần khẩn trương giải ngân vốn đã được giao, chủ động ứng vốn, Trung ương sẽ cân đối, bố trí nguồn vốn hỗ trợ để phấn đấu hoàn thành các bệnh viện trong năm 2023.

Đại diện Bộ Y tế cũng cho biết đang thúc đẩy 2 dự án khu công nghiệp tập trung về dược và sinh học tại TPHCM và tỉnh Thái Bình.

Nhận định về bản báo cáo tình hình kinh tế-xã hội của TPHCM, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho rằng, đây là lần đầu tiên, một địa phương xác nhận có tình trạng lo ngại trong thực hiện công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức. Lãnh đạo Bộ Công an bày tỏ sự ủng hộ trước góc nhìn thẳng thắn của địa phương và đề nghị TPHCM cần có những giải pháp hiệu quả hơn, mang tính toàn diện hơn để chấn chỉnh tình trạng này.

Kết thúc cuộc làm việc, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, báo cáo tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao tại cuộc làm việc theo từng tháng, từng quý.