Xuất khẩu dầu thô của Nga tăng vọt - mặc EU trừng phạt, 2 'bạn hàng thân thiện' cân tất?

Có vẻ Nga đã giải quyết đủ tốt những khó khăn do các biện pháp trừng phạt của phương Tây đưa ra khi xuất khẩu dầu của họ thậm chí đã vượt lên trên mức đạt được trước khi xung đột nổ ra với Ukraine. Dữ liệu mới đây cho thấy Moscow phải cảm ơn Trung Quốc và Ấn Độ về điều đó.

Trong quý I/2023, xuất khẩu dầu thô bằng đường biển của Nga đạt tổng cộng 3,5 triệu thùng/ngày so với mức 3,35 triệu thùng/ngày giai đoạn một năm trước đó.

Trung Quốc và Ấn Độ hiện hấp thụ khoảng 90% lượng dầu này, với mỗi quốc gia mua trung bình 1,5 triệu thùng/ngày, theo Kpler. Lượng nhập khẩu này đủ để hấp thụ các chuyến hàng không còn hướng đến châu Âu – nơi từng chiếm gần 2/3 xuất khẩu dầu thô của Nga. Châu Âu hiện chỉ chiếm 8% lượng dầu xuất khẩu của Nga, theo Kpler.

“Cả Trung Quốc và Nga đều tận dụng dầu thô giảm giá của Nga, hưởng lợi từ các biện pháp trừng phạt do các nước khác áp dụng đối với nguyên liệu của Nga”, Matt Smith, nhà phân tích dầu mỏ hàng đầu tại Kpler nói với Business Insider.

Sau Trung Quốc và Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria là những khách hàng mua dầu thô lớn nhất của Nga.

Thực tế, ngay cả khi trước khi xung đột nổ ra, Trung Quốc đã là một trong những “bạn hàng” lớn của Nga khi nhập khẩu 25% lượng dầu thô từ nước này vào năm 2021. Con số này hiện đã tăng lên 36%, theo dữ liệu của Kpler.

Trong khi đó, Ấn Độ chỉ nhập 1% dầu thô từ Nga trước xung đột nhưng hiện đã lên đến 51%. Đây cũng là nhà nhập khẩu dầu lớn thứ 3 thế giới.

Mỹ và các quốc gia châu ÂU đã liên tục áp đặt các biện pháp trừng phạt cũng như áp trần giá năng lượng của Nga nhằm làm giảm dòng chảy năng lượng Nga ra thế giới.

Các tính toán của Ngân hàng Trung ương châu Âu cho thấy giao dịch thương mại giữa khu vực đồng euro và Nga đã giảm 1 nửa kể từ tháng 2/2022 khi khối này lần lượt áp dụng các lệnh cấm nhập khẩu than đá vào tháng 8/2022, dầu thô vào tháng 12/2022 và sản phẩm dầu tinh chế vào tháng 2/2023.

Thực tế, các biện pháp trừng phạt này đã phần nào phát huy tác dụng. Doanh thu mà Nga tạo ra từ xuất khẩu năng lượng đã giảm đi, ngay cả khi khối lượng vẫn tăng.

IEA cho biết hôm 14/4 rằng doanh thu của Moscow giảm khoảng 43% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá dầu đăng tăng trở lại khi Trung Quốc mở cửa thúc đẩy nhu cầu trong khi OPEC và Nga thắt chặt nguồn cung.

Đầu tháng này, OPEC+ bất ngờ thông báo cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày trong khi Nga kéo dài mức cắt giảm 500.000 thùng/ngày đến giữa năm 2023.