8 yếu tố khiến nguy cơ mắc các loại ung thư gia tăng ở mọi lứa tuổi, một trong đó là thói quen đa số người làm văn phòng mắc phải

Theo thống kê, ở Mỹ, ung thư đứng thứ hai trong danh sách các tác nhân gây ra tỷ lệ tử vong cao nhất. Thế nhưng, tin tốt là một số nguyên nhân gây ung thư thường gặp có thể dễ dàng được kiểm soát.

Chỉ đơn cử bằng việc thay đổi lối sống, xác suất mắc ung thư của bạn đã giảm xuống đáng kể, thậm chí giúp bạn có tình trạng sức khỏe tốt hơn. Với các tác nhân ung thư bạn không điều chỉnh được như các vấn đề về đột biến gen di truyền, bạn luôn có thể nhận những lời tư vấn để sống khỏe mạnh hơn, hạn chế nguy cơ mắc căn bệnh nguy hiểm này.

Hút thuốc

Theo David N. Oubre, một chuyên gia u bướu, đồng thời là người sáng lập trung tâm ung thư Pontchartrain, “5 nguyên nhân hàng đầu gây nên ung thư chắc chắn là hút thuốc, hút thuốc, hút thuốc, hút thuốc và hút thuốc”. Điều này đã cho thấy thói quen sử dụng thuốc lá nguy hại như thế nào tới cơ thể mỗi người.

Nguy cơ mắc ung thư càng cao nếu bạn hút thuốc với tần suất lớn và trong thời gian kéo dài. Hút thuốc không chỉ làm tăng khả năng mắc ung thư phổi mà còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác như khoang miệng, họng hay thực quản. Không chỉ vậy, các cơ quan nội tạng khác như gan, thận, dạ dày... cũng sẽ chịu các tác động vô cùng tiêu cực từ việc hút thuốc.

Theo Viện nghiên cứu ung thư quốc gia, có khoảng 250 chất hóa học độc hại trong thuốc lá và ít nhất 69 chất trong đó là tác nhân gây ung thư như arsen. Quan trọng hơn, hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mình bạn. Những người hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ ung thư phổi cao gấp nhiều lần những người bình thường không phải tiếp xúc với khói thuốc.

Vậy, làm sao để bỏ thói quen chết người này? “Việc bỏ thuốc nên bắt đầu với suy nghĩ “Tôi sẽ thực sự bỏ thuốc dù tôi có thèm đến mức nào” bởi quá trình cai thuốc luôn đi kèm với những cơn thèm thuốc dai dẳng. Không có phương pháp cai thuốc cụ thể nào hiệu nghiệm cho tất cả mọi người. Bạn chỉ có thể chọn phương pháp bạn thấy phù hợp nhất với thói quen sống của bạn mà thôi.

Lạm dụng đồ có cồn

Thỉnh thoảng uống một cốc bia hay nhấp một chén rượu cũng không ảnh hưởng quá nhiều cho cơ thể, thế nhưng, khi bạn lạm dụng chúng, sức khỏe bạn sẽ đi theo một chiều hướng khác.

“Khi bạn bắt đầu uống rượu, nó sẽ giúp ích cho tim bạn. Nhưng khi bạn uống nhiều hơn 2 chén một ngày (với nam giới) và 1 chén một ngày (với nữ giới), tuổi thọ của bạn sẽ giảm xuống”, bác sĩ Oubre giải thích.

Tuy nhiên, đáng chú ý rằng, theo một nghiên cứu được tiến hành trong năm 2018 bởi Lancet, uống rượu, ở bất cứ liều lượng nào cũng gây hại cho sức khỏe. Vậy đấy, bỏ đồ uống có cồn đi nhé! Tất cả đồ uống có cồn đều làm gia tăng tỉ lệ tử vong của bạn.

Lạm dụng đồ uống có cồn ở bất kỳ dạng thức nào đều làm tăng nguy cơ ung thư tại các bộ phận như thực quản, miệng, gan. Thậm chí, mọi chuyện sẽ còn tồi tệ hơn nếu bạn vừa nghiện thuốc lại vừa là một “sâu rượu”. Đồ uống có cồn giúp các chất độc trong thuốc lá thẩm thấu vào tế bào nhanh hơn và ngăn ngừa sự phục hồi của tế bào trước tác động tiêu cực của khói thuốc.

Ăn uống không lành mạnh

Nghiên cứu chỉ ra rằng việc ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, lợn hay cừu cũng như các loại thịt đã qua chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội có thể dẫn tới ung thư trực tràng. Dù vậy thì bạn cũng không nhất thiết phải bỏ hoàn toàn các món khoái khẩu như hamburger, hot dogs ra khỏi thực đơn của mình, chỉ cần giảm tần suất ăn chúng là được.

Bên cạnh đó, các loại thức ăn thức uống có hàm lượng đường cao như nước ép, pizza hay soda cũng đi kèm với nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Thế nhưng, tin tốt là: thực đơn ăn giàu chất dinh dưỡng bao gồm các loại quả họ đậu như đậu Hà Lan giúp ngăn ngừa đáng kể hai loại ung thư kể trên.

Thói quen ngồi quá nhiều

Sống thụ động đồng nghĩa với việc để cơ thể bạn chết dần. Những người ngồi yên một chỗ nhiều tiếng trong ngày có nguy cơ mắc các bệnh như ung thư phổi, ung thư trực tràng cao hơn so với những người ngồi ít hơn và dành thời gian vận động.

Để giúp cơ thể năng động hơn, bạn có thể thay thế bàn làm việc thông thường bằng bàn đứng. Chí ít, hãy đi lại và duỗi tay chân nhiều lần nhất có thể trong một ngày. Cũng đừng quên dành 30 phút mỗi ngày cho việc tập thể dục. Hoạt động thể chất là phương thuốc phòng tránh ung thư đại tràng, ung thư tử cung hữu hiệu nhất. Vận động thường xuyên cũng giúp giảm tốc độ lão hóa, tăng cường hệ miễn dịch.

Lý giải cho vấn đề này, bác sĩ Ali Mahdavi, chuyên gia ung bướu đồng thời là Giám đốc Y tế tại Tập đoàn Y tế Specialty Care Ascension, cho rằng: “Tập luyện giúp giải phóng một số phân tử có tác dụng ngăn ngừa ung thư và sự lão hóa của cơ thể”.

Thừa cân

Số cân nặng quá khổ có thể là căn nguyên cho một số loại ung thư điển hình như ung thư trực tràng, ung thư tuyến vú, ung thư buồng trứng, u tuyến giáp. Mỡ tích tụ tại vùng bụng là loại chất béo tiềm ẩn nhiều mối nguy nhất. Bằng việc ăn uống điều độ, tập luyện thường xuyên, bạn có thể giảm cân và giữ mức mỡ thừa ở mức an toàn cho cơ thể.

Nhiễm virus HPV

Virus lây truyền trên người papillo (HPV) được biết tới là thủ phạm gây ra vô số các bệnh như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư cuống họng... HPV là virus lây nhiễm qua đường tình dục nhưng cũng có thể truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm. Cách tốt nhất để phòng ngừa virus HPV là tiêm phòng. Độ tuổi tốt nhất để tiêm phòng là từ 11 đến 12 tuổi (hoặc 26 tuổi với phụ nữ và 21 tuổi với đàn ông – những người chưa tiêm vaccine vào độ tuổi thích hợp).

Các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục cũng là một cách phòng chống HPV. Thường xuyên đến gặp và làm theo chỉ dẫn từ bác sĩ phụ khoa để được kiểm tra định kỳ nhằm đối phó kịp thời với bất kỳ nguy cơ tiền ung thư nào bắt nguồn từ virus HPV.

Lão hóa

Bạn không thể quay ngược thời gian, vì vậy, khi bạn có tuổi, tần suất đến gặp bác sĩ để được tư vấn về thể trạng hay các triệu chứng bất thường cũng ngày một dày hơn. Sở dĩ vậy do tuổi già là cơ hội cho ung thư phát triển. Dù ung thư không chừa một ai, thậm chí có loại chủ yếu xuất hiện ở giới trẻ như ung thư xương, ung thư máu; độ tuổi trung bình trong các ca chẩn đoán ung thư là 66 tuổi.

“Đi cùng với tuổi cao là hiện tượng đột biến gen do sự tiếp xúc với các tác nhân từ môi trường bên ngoài như ánh nắng hay chất hóa học,” bác sĩ Mahdavi giải thích, “DNA khi đó không thể tự phục hồi về trạng thái ban đầu. Kể cả khi quá trình đó diễn ra, nó cũng sẽ thay đổi đáng kể chức năng tế bào. Tuy nhiên, khi con người già đi, quá trình thay đổi cấu trúc DNA sẽ diễn ra ngày một nhiều và đạt đến một mốc nhất định, tế bào sẽ không còn hoạt động bình thường và ung thư bắt đầu hình thành”.

Di truyền gen đột biến

Không giống như đột biến gen do tuổi già, bạn phải sống cả đời với đột biến gen di truyền mà không có cách phòng ngừa nào cả. Nhưng, kể cả khi bạn hoàn toàn không thể kiểm soát được đột biến gen di truyền, bạn cũng nên theo dõi kỹ lưỡng tiền sử bệnh lý của các thành viên trong gia đình. Nếu có người mắc ung thư trong gia đình bạn (đặc biệt khi đó là bố mẹ, anh chị em), hãy đến gặp chuyên gia tư vấn gen để kiểm tra xem bạn có tổ hợp gen lặn đó không.

Sự hiểu biết của khoa học ngày nay về khuyết tật gen cho bạn cơ hội mà cha ông bạn không có được, giúp bạn đưa ra các quyết định quan trọng bảo vệ sức khỏe của mình. Ví dụ, với những người mắc hội chứng Lynch (có nguy cơ ung thư ruột kết và ung thư đại tràng cao hơn bình thường) sẽ được chỉ định nội soi đại tràng để theo dõi ngay từ khi còn nhỏ. Bên cạnh đó, những phụ nữ đột biến gen ở mức độ BRCA 1 và 2 có thể lựa chọn phẫu thuật cắt bỏ ngực và tử cung bởi nguy cơ mắc ung thư tại các bộ phận này của cơ thể cao hơn.