"Ai cũng có thể trở thành chuyên gia tài chính miễn là có điện thoại thông minh": Thực tế éo le, hãy giữ chặt túi tiền!

Giới trẻ quan tâm đến tài chính hơn và MXH là phương tiện dễ truy cập nhất

Theo cuộc khảo sát năm 2021 của công ty đầu tư TIAA tại Mỹ, ⅓ số người tham gia nói rằng họ tin tưởng nội dung trên MXH giúp họ đưa ra các quyết định liên quan đến tiền bạc. Gần ½ người Canada từ 18 đến 34 tuổi sử dụng Internet để được tư vấn tài chính , dữ liệu từ chính phủ Canada. Iftikhar Mahmood, một nhà hoạch định tài chính được chứng nhận cho biết: “Thế hệ trẻ quan tâm đến tài chính hơn bao giờ hết”.

Với “bão giá” tăng cao và mức thu nhập không theo kịp, rõ ràng là các con đường truyền thống để đạt được tự do tài chính - làm việc chăm chỉ với một công việc được trả lương, tích trữ tiền trong tài khoản tiết kiệm - không còn phù hợp với thế hệ trẻ.

Mặt khác, thuật toán của một số nền tảng MXH sẽ đề xuất đưa vào một loạt các nội dung đa dạng và ngẫu nhiên, ngay cả khi chúng có vẻ không liên quan đến sở thích của người dùng. Do đó, người dùng có thể xem các bài đăng về tiền bạc mặc dù trước đó chưa bao giờ thể hiện sự quan tâm đến tài chính cá nhân.

Xu hướng chuyển sang tư vấn trực tuyến có thể là do tài chính cá nhân và đầu tư thường là những chủ đề khó khăn, đặc biệt là đối với những người không được đào tạo chính quy trong các lĩnh vực này. Theo cuộc thăm dò gần đây của Scotiabank , 81% người Canada cho biết thế giới tài chính đang trở nên khó hiểu hơn và 70% nói rằng họ “không có manh mối” khi nói đến các kiểu đầu tư mới.

Do đó, có cung thì ắt hẳn sẽ có cầu, MXH tràn ngập các lời khuyên dành cho những người muốn tự giáo dục bản thân và kiểm soát tương lai tài chính của họ. Nhưng nhận được lời khuyên về tài chính từ chính nơi khó kiểm soát như MXH có phải là 1 ý tưởng hay không?

“Bất kỳ ai nói rằng bạn sẽ trở nên giàu có chỉ sau 1 đêm là đang nói dối”

Không khó để thấy trong khoảng thời gian dịch Covid, nhiều nhà tư vấn đầu tư hay tài chính nói chúng “mọc lên như nấm sau mưa” trên nền tảng MXH. Họ thường đưa ra những lời khuyên khá cụ thể chẳng hạn như nên đầu tư vào đâu, với số tiền bao nhiêu, cho một số người chung chung mà không điều chỉnh nó theo nhu cầu của cá nhân.

Với những người nghe theo, có thể đây là lời khuyên đưa tài chính của họ đến bờ vực sụp đổ. Bởi vì hoàn cảnh tài chính của mỗi người là khác nhau, theo đó nếu áp dụng cùng 1 lời khuyên như vậy, chắc hẳn sẽ có người không phù hợp. Rất dễ để thấy có những người đã nghe theo và lâm vào cảnh thua lỗ. Hãy nhớ rằng “bất kỳ ai nói rằng bạn sẽ trở nên giàu có chỉ sau 1 đêm là đang nói dối”.

Theo Mahmood, khi thị trường mạnh, có rất nhiều lời khuyên đầu tư từ những người không được đào tạo. Điều này là do trong thị trường tăng giá, khi mọi người đạt được lợi nhuận lớn, họ cảm thấy đủ điều kiện để đưa ra lời khuyên. Nhưng khi chúng ta gặp phải sự cố hoặc thị trường rung chuyển, những người đó không được “trang bị” để đối phó.

Mặc dù, điểm cộng của MXH chính là có thể truyền thông tin nhanh, Nigel Frith, một nhà phân tích được FCA chứng nhận, lo ngại về những nguy hiểm đi kèm với rào cản gia nhập thấp như vậy. Việc vài nghìn người đến triệu người tiếp cận nội dung trên MXH không khó khi hiện nay có nhiều nền tảng với thuật toán rất thông minh. Có nghĩa là thông tin có thể được xem hàng trăm hoặc hàng nghìn lần mà không cần thiết lập lòng tin của những người theo dõi.

Mối nguy hiểm của những chuyên gia tài chính trên mạng chính là khi nói đến tài chính cá nhân rõ ràng hơn so với các thể loại khác, vì có nguy cơ họ có thể tham gia vào việc thao túng thị trường bằng cách đưa ra các mẹo có lợi cho các khoản đầu tư của họ. Hơn thế nữa, ở Việt Nam, rất khó để có thể tìm hiểu được bằng cấp, chứng chỉ hay xác minh được độ tin cậy của họ.

Susannah Streeter, nhà phân tích thị trường và đầu tư cấp cao tại Hargreaves Lansdown (một công ty tài chính tại Anh) chia sẻ rằng rất khó để biết "động cơ của những người này" trên MXH. Và cô ấy nói nếu có điều gì đó không ổn, “không dễ để kiểm duyệt một người có ảnh hưởng vào lúc này”. Những người có ảnh hưởng (KOL) cũng có thể quảng cáo các sản phẩm từ công ty tài chính, và không có ai có thể chắc chắn về độ tin cậy. Mặt khác, chỉ cần 1 sai lầm về đầu tư hay lập kế hoạch tài chính cũng có thể đẩy bạn vào cảnh “rỗng túi”.

Cẩn thận trước những quyết định tài chính

"Ai cũng có thể trở thành chuyên gia tài chính miễn là có điện thoại thông minh" là câu nói vừa hài hước vừa châm biếm về thực tế hiện nay. Khi mà chuyện 1 ai đó chia sẻ về mọi thứ, lan truyền thông tin dễ dàng hơn bao giờ hết nhờ MXH. Chỉ cần một vài bài đăng khoe lãi, khoe tài sản, hầu hết mọi người sẽ tin vào những lời khuyên của "chuyên gia tài chính" rằng chỉ cần nghe theo, họ cũng sẽ đạt được điều đó.

Thế hệ trẻ là những người dễ bị ảnh hưởng nhất trong câu chuyện này khi chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc phân biệt thông tin. Trước khi tin tưởng bất kỳ ai hay bất cứ lời khuyên nào, hãy nhớ rằng câu chuyện tài chính của mỗi người là những biến số khác nhau, họ giàu lên nhờ phương pháp này không có nghĩa bạn cũng có thể.

Hãy kiểm tra thông tin về người bạn đang nghe lời chia sẻ xem có đáng tin cậy hay không. Với mỗi quyết định, hãy suy nghĩ thật kỹ, chỉ với 1 sai lầm tài chính, ít thì bạn sẽ bay mất 1 tháng lương, nặng thì có thể đẩy bạn vào "thảm cảnh" tài chính đổ vỡ.

Tham khảo: The Guardian, Canadian Business