Ai đứng sau thành công của gia tộc giàu thứ 3 Thái Lan?

Cũng giống như chủ nhiều công ty gia đình khác tại Thái Lan, gia đình Chirathivats sáng lập ra tập đoàn Central Group đến từ Trung Quốc.

Nhà sáng lập Tiang Chirathivats chuyển từ đảo Hải Nam Trung Quốc đến Bangkok, Thái Lan sống vào năm 1925. Trong khi nhiều người nhập cư Trung Quốc khác chọn khởi nghiệp gần khu người Hoa ở Thái Lan, ông lại chọn mở cửa hàng ở quận Thonburi ở ngoại ô thủ đô Bangkok, dọc khu vực sông Chao Phraya chảy từ trung tâm thành phố.

Cửa hàng của ông gần một ngôi đền do gia đình hoàng gia xây dựng, ông Tiang bán đồ ăn và cung cấp dịch vụ chèo thuyền cho du khách.

Sau đó, ông chuyển cửa hàng qua sông Chao Phraya đến gần khách sạn Oriental (ngày nay khách sạn có tên Mandarin Oriental). Năm 1956, gia đình mở cửa hàng bách hóa đầu tiên tại khu phố người Hoa.

Ngày nay, tập đoàn Central Group đã trở thành một trong những tập đoàn lớn nhất trong ngành bán lẻ Thái Lan. Tập đoàn hiện đang quản lý khoảng hơn 60 trung tâm thương mại và bán lẻ. Tập đoàn đồng thời sở hữu nhiều khách sạn và nhà hàng.

Năm 2016, doanh thu của tập đoàn đạt 332,7 tỷ bath tương đương 9,98 tỷ USD, tăng đến 17% so với một năm trước đó. Với mức doanh thu này, Central Group khẳng định vị thế đứng đầu ngành bán lẻ Thái Lan. Đối thủ lớn nhất của Central Group chính là The Mall với doanh thu hàng năm ước khoảng 50 tỷ bath.

Central Group đồng thời có quy mô lớn hơn so với nhiều tập đoàn bán lẻ khác trong khu vực.

Hiện tại, gia đình Chirathivat giàu thứ ba tại Thái Lan, tổng tài sản ước khoảng 12,3 tỷ USD, theo tính toán của Forbes.

Central Group thành công nhờ khá nhiều vào các yếu tố thời điểm. Kinh tế Thái Lan tăng trưởng mạnh, tầng lớp trung lưu ngày một giàu có và nhu cầu tiêu dùng nhờ vậy tăng trưởng mạnh. Tập đoàn xây trung tâm thương mại tại nhiều địa điểm đẹp với đa dạng các chủng loại mặt hàng.

Tuy nhiên, bối cảnh Thái Lan đang dần thay đổi, dân số Thái Lan đang già nhanh hơn so với các nước láng giềng. Ngoài ra, người Thái cũng đang đổ ra nước ngoài tiêu tiền mua sắm ngày một nhiều. Chính vì vậy, môi trường bán lẻ nội địa Thái Lan ngày một khó cạnh tranh, nhu cầu tiêu dùng tăng trưởng chậm.

CEO thế hệ thứ hai của Central Group, ông Tos Chirathivats, nhận xét về thị trường bán lẻ Thái Lan: “Hiện đang có quá nhiều sức ép cạnh tranh trong lĩnh vực bán lẻ. Central Group vì vậy đang cố gắng tìm kiếm thêm cơ hội đầu tư để đa dạng hóa hoạt động kinh doanh”.

Ông Tos Chirathivats, con trai thứ tám của nhà sáng lập, từng theo học ngành báo chí tại đại học Columbia ở New York, trước đây từng muốn làm việc cho ngân hàng đầu tư. Ông làm việc ngân hàng Citibank ở Thái Lan trong một năm. Tuy nhiên sau đó ông quyết định quay lại điều hành công việc kinh doanh của gia đình và mở chuỗi siêu thị BigC vào năm 1994.

Sau đó, ông cũng mở rộng hoạt động kinh doanh tại khu vực nông thôn và rồi thành công. Doanh thu từ khu vực nông thôn hiện đóng góp khoảng một nửa doanh thu của tập đoàn. Ông mở một liên doanh tương tự tại Trung Quốc nhưng không thành công.

Nhờ những thành tích của mình trong việc điều hành công việc kinh doanh của tập đoàn, ban giám đốc của Central Group đã quyết dịnh bầu ông lên làm CEO tập đoàn vào năm 2013 dù trên thực tế ông khá ngại ngần khi đảm nhiệm chực vụ này. Gia đình ông đã vô cùng ủng hộ ông, một thành viên gia đình chia sẻ với báo chí: “Ông ấy có tài năng, ai cũng thừa nhận và ông ấy xứng đáng.”

Từ đó đến nay, ông đã liên tiếp mở rộng hoạt động kinh doanh ra các địa bàn khác tại Đông Nam Á trong đó bao gồm La Rinascente của Ý và KaDeWe của Đức cũng như BigC tại Việt Nam. Chuỗi siêu thị mà Central Group sở hữu bên ngoài Thái Lan hiện đang đóng góp 30% trong tổng doanh thu của tập đoàn.

Là một người nhanh nhạy với thị trường, ông Tos cho biết trong tương lai, chắc chắn tập đoàn sẽ phải phát triển mạnh mảng bán lẻ trực tuyến, nhưng bản thân ông chỉ hiểu về bán lẻ truyền thống: “Bán lẻ trực tuyến chính là tương lai, thế nhưng tôi chẳng hiểu gì về nó cả. Ai cũng biết nó đang vận hành tốt, giá trị của nó không hề nhỏ”.

Áp lực cạnh tranh trong lĩnh vực bán lẻ ngày một lớn. Dù thị trường thương mại điện tử tại Đông Nam Á vẫn còn nhỏ và chưa có đối thủ nào thực sự bứt phá như Alibaba tại Trung Quốc hay Amazon tại các nước phương Tây, thị trường vẫn tăng trưởng nhanh. Amazon đã thâm nhập vào Singapore, Alibaba đầu tư vào Lazada và chuẩn bị xây trung tâm phân phối hàng tại Thái Lan.

Vì tương lai của Central Group, ông Tos không ngại ngần thay đổi truyền thống gia đình. Vào năm ngoái, lần đầu tiên, Central Group tuyển người ngoài vào các vị trí quản lý trong tập đoàn. Nhóm chuyên trách bán lẻ trực tuyến này báo cáo trực tiếp cho ông Tos.

Central Group không tiếc tiền thuê hẳn những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực bán lẻ trực tuyến thế giới, trong đó có thể kể đến tên tuổi Nicolo Galante, một chuyên gia người Ý từng giúp cải tổ thành công hoạt động bán lẻ trực tuyến của nhiều hãng bán lẻ châu Âu. Ông này đang tiến hành một số hoạt động đổi mới các gian hàng thể thao, quầy hàng của Central Group.

Theo đánh giá của ông Galante, không giống ở châu Âu, khi Amazon vào, các hãng bán lẻ châu Âu chợt nhận ra rằng họ đang thua thiệt đối thủ Mỹ rất nhiều. Hiện nay, thị trường châu Á còn đang ở giai đoạn mới phát triển và chưa có đối thủ nào nổi trội, chính vì vậy, chúng ta vẫn còn kịp thời gian để tự viết nên luật chơi của lĩnh vực thương mại điện tử.

So với nhiều tập đoàn gia đình khác tại Thái Lan, tập đoàn Central Group có mức độ tập trung của các thành viên gia đình lớn nhất. Triết lý tuyển dụng của Central Group khác biệt nhiều so với các tập đoàn khác. Để chấp nhận một người ngồi vào vị trí quản lý, sẽ cần đến ít nhất sự chấp thuận của 75% thành viên gia đình đang nắm vị trí quản lý.

Để giữ cho mối quan hệ gia đình, dòng tộc được bền chặt, con trai lớn của nhà sáng lập, ông Samrit Chirathivat, người đặt nền móng cho hoạt động bán lẻ của tập đoàn, xây một tòa nhà lớn tại trung tâm thủ đô Bangkok nơi khoảng gần 50 thành viên gia đình tập đoàn thuộc ba thế hệ cùng sống với nhau.

Con cháu của các gia đình trong tập đoàn cùng làm phụ việc hoặc làm chính trong Central Group. Mỗi năm vào ngày Mười tháng Bẩy, ngày giỗ của nhà sáng lập, tất cả thành viên gia đình tập trung tại ngôi đền gần nơi mà tập đoàn có cửa hàng đầu tiên.