Bán hơn 3 tỷ bao thuốc, Vinataba lãi nghìn tỷ mỗi năm

Thế nhưng phải đến tháng 4/1985, Liên hiệp Các xí nghiệp thuốc lá Việt Nam, tiền thân của Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) mới chính thức ra đời. Vinataba hiện là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Công Thương.

Trên thực tế, không chỉ giới hạn ở thuốc lá, bánh kẹo cũng là sản phẩm chính của Vinataba.

Sản xuất hơn 3 tỷ bao thuốc mỗi năm

Theo kết quả kinh doanh 3 năm trở lại đây, mỗi năm Vinataba sản xuất trên 3 tỷ bao thuốc và hơn 35 nghìn tấn bánh kẹo. Với số lượng sản phẩm khổng lồ đó, tổng doanh thu của Vinataba mỗi năm cũng lên tới con số hàng chục nghìn tỷ đồng.

Từ 1/5/2013, thuốc lá được sản xuất, nhập khẩu để tiêu thụ tại Việt Nam bắt buộc phải in cảnh báo sức khỏe với diện tích tối thiểu 50% diện tích mỗi mặt chính của bao thuốc. Việc này đã tác động phần nào đến sản lượng tiêu thụ năm 2014, giảm xuống còn 3,1 tỷ bao từ mức gần 3,5 tỷ bao năm 2013. Tuy nhiên, khi các hình ảnh trở nên "quen mắt" thì sản lượng thuốc lá tiêu thụ của Vinataba đã dần phục hồi. Công ty đặt kế hoạch tiêu thụ trên 3,12 tỷ bao thuốc lá năm 2015, nhưng thực tế sản lượng tiêu thụ đã lên tới con số 3,43 tỷ bao.

Từ 2013 - 2015, lợi nhuận của Vinataba cũng không ngừng tăng trưởng, từ mức 1.144 tỷ đồng lên 1.335 tỷ đồng.

Trong 6 tháng đầu năm 2016, Vinataba đạt sản lượng tiêu thụ 1,7 tỷ bao thuốc lá điếu, tương đương 49% kế hoạch cả năm; sản lượng tiêu thụ bánh kẹo đạt 16.588 tấn, tương đương 45% kế hoạch. Với kết quả đó, tổng doanh thu nửa đầu năm 2016 của Vinataba đạt 12.333 tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận trước thuế ước đạt 763 tỷ đồng, đạt 70% kế hoạch và tăng mạnh 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cũng nhấn mạnh rằng, tuy là một sản phẩm có hại cho sức khỏe, hàng năm ngân sách nhà nước thu hàng nghìn tỷ đồng từ Vinataba. Cụ thể, trong thời gian từ 2013 đến hết quý II/2016, Vinataba nộp tới 30.458 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Số lao động tại Vinataba cũng duy trì trên 13 nghìn người.

Lợi nhuận trước thuế và nộp ngân sách hàng năm của VinatabaVinataba (Đơn vị: Tỷ đồng)

Gặp khó với thuế tiêu thụ đặc biệt và… buôn lậu

Sản xuất sản phẩm đặc thù, Vinataba phải chịu thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt rất cao cho sản phẩm thuốc lá điếu. Từ ngày 1/1/2016, thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt sản phẩm thuốc lá sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lên mức 70% (tăng 5% so với năm 2015). Ngoài ra, phí đóng góp cho Quỹ Phòng chóng tác hại thuốc lá cũng chính thức tăng lên mức 1,5% từ ngày 1/5/2016. Trong nửa đầu năm 2016, Vinataba nộp ngân sách đạt 4.587 tỷ đồng, tăng trên 18% so với cùng kỳ 2015, chủ yếu do sự điều chỉnh thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cũng như bia rượu, ngành thuốc lá bên cạnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt cao, còn phải đối mặt với nạn buôn lậu vẫn chưa từng có xu hướng dừng lại.

Trong cuộc làm việc mới đây giữa Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về buôn lậu (C74B), Trung tá Trần Thanh Hiển cho biết, sự không đồng nhất trong một số văn bản quy phạm pháp luật đã dẫn đến những khó khăn trong việc xử lý các vụ bắt giữ buôn lậu thuốc lá. Riêng trong năm 2015, Hiệp hội đã hỗ trợ các lực lượng chức năng bắt giữ và tiêu hủy lượng thuốc lá nhập lậu trị giá trên 33 tỷ đồng. Tất nhiên, đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Để tăng cường hiệu quả phòng chống buôn lậu thuốc lá, Hiệp hội đã đồng ý tăng mức hỗ trợ kinh phí phòng chống, tiêu hủy thuốc lá lậu từ mức 3.500 đồng/bao hiện tại lên mức 4.500 đồng/bao từ 1/1/2017.

So sánh với mức giá thuốc lá Vinataba (bán lẻ) ở vào khoảng 20.000 đồng/bao, có thể thấy tỷ lệ hỗ trợ phòng chống buôn lậu là tương đối lớn. Con số này sẽ thúc đẩy việc phòng chống buôn lậu, tuy nhiên, ở một khía cạnh khác sẽ tăng phí của các thành viên Hiệp hội lên đáng kể, trong đó có Vinataba.