Bảng Anh chạm đáy thấp nhất từ trước đến nay

Đà giảm của đồng bảng Anh do bị ảnh hưởng từ sự kiện Brexit vẫn chưa dừng lại. Thời gian vừa qua đồng này đã liên tục chạm đáy thấp nhất 31 năm so với USD và 6 năm so với đồng euro. Tuy nhiên đồng tiền này lại vừa rơi xuống ngưỡng mới: thấp kỷ lục so với rổ tiền tệ của NHTW Anh.

Từ năm 1975 đến nay, đều đặn mỗi ngày NHTW Anh đều công bố tỷ giá Broad Effective đo lường mức độ biến động của đồng bảng so với một rổ gồm hơn chục các đồng tiền khác với tỷ trọng dựa vào quan hệ thương mại của quốc gia đó với Anh.

Phiên 11/10, tỷ giá này rơi xuống mức thấp nhất từ trước đến nay, cho thấy hiện đồng bảng đang giảm giá sâu hơn cả ở đỉnh điểm khủng hoảng tài chính 2008 hay giai đoạn sau ngày thứ 4 đen tối năm 1992, khi đồng bảng rút khỏi cơ chế tỷ giá châu Âu.

4 tháng qua, kể từ khi người Anh bỏ phiếu rời khỏi liên minh châu Âu, đồng bảng đã giảm mạnh. Tỷ giá Broad Effective giảm tổng cộng hơn 15% kể từ ngày 23/6 đến nay. Tình hình càng trở nên tồi tệ hơn sau hôm 2/10, khi Thủ tướng Theresa May thông báo Chính phủ của bà sẽ ưu tiên ngăn chặn lao động nhập cư hơn là khả năng tiếp cận thị trường chung châu Âu.

Trong các thập kỷ trước, đồng bảng đã có 2 lần giảm giá mạnh, từ 4,03 USD đổi 1 bảng xuống 2,80 USD năm 1949 và từ 2,80 USD đổi 1 bảng xuống còn 2,40 năm 1967.

Xu hướng giảm giá so với đồng tiền của các đối tác thương mại trong 70 năm qua chủ yếu xuất phát từ sự mạnh lên của các đồng tiền khác ở châu Âu. Cho đến những năm 1960, bảng vẫn có giá trị gấp hơn 10 lần đồng mark Đức nhưng 30 năm 1 bảng chỉ còn đổi được 3 mark. Hiện 1 bảng mua được 1,12 euro.

Khối lượng giao dịch thương mại của Anh với EU cũng đã giảm nhẹ trong thập kỷ trước, nhưng trong năm ngoái 44% hàng hóa và dịch vụ mà Anh xuất đi vẫn hướng đến thị trường EU. Trước khi Anh gia nhập Thị trường chung năm 1975, phần lớn hoạt động thương mại là với các nước thuộc địa cũ. Năm 1960, New Zealand, Canada, Australia, Ấn Độ và Nam Phi lọt top 10 đối tác xuất khẩu lớn nhất của Anh nhưng đến năm 1980 những nước này lại rời top.

Phần lớn các chuyên gia phân tích tin rằng đồng bảng sẽ tiếp tục giảm giá. HSBC dự báo cuối năm nay bảng chạm mốc 1,2 USD và đến cuối năm 2017 chỉ còn đổi được 1,1 USD. Morgan Stanley đưa ra con số dự báo 1,21 USD. Deutsche Bank cũng nhận định tỷ giá Broad Effective sẽ giảm thêm 8%.

Đồng bảng giảm giá mạnh đem đến cho nền kinh tế Anh cả những tác động tích cực và tiêu cực. Lạm phát sẽ bị đẩy lên cao nhưng đây cũng là một tấm đệm chống đỡ các cú sốc, giúp tăng khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu.

Trong khi đó Catherine Schenk, giáo sư nghiên cứu lịch sử kinh tế quốc tế tại ĐH Glasgow cho rằng kể cả không có sự kiện Brexit, đồng bảng cũng đứng trước nhiều áp lực điều chỉnh bởi hiện Anh đang có thâm hụt cán cân thanh toán khá lớn (5,9% GDP). Điều này có nghĩa là số tiền người Anh thu về từ hoạt động xuất khẩu, đầu tư và kiều hối thấp hơn số tiền đầu tư ra nước ngoài. Khoản chênh lệch phải được bù đắp bằng luồng tiền từ các nhà đầu tư quốc tế mua tài sản của Anh, và bất kỳ sự do dự nào cũng sẽ khiến đồng bảng giảm giá.