Bao nhiêu tiền sẽ đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam nếu được nâng hạng?

“Bao nhiêu tiền sẽ đổ vào Việt nam khi được nâng hạng?” – Đây có lẽ là câu hỏi quan trọng nhất khi nhắc đến vấn đề nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Theo báo cáo mới công bố của bộ phận Phân tích CTCK Sài Gòn (SSI), các chuyên gia ước tính rằng nếu TTCK Việt Nam được nâng hạng, các quỹ đang sử dụng MSCI Emerging Markets Index làm tham chiếu sẽ phải mua các cổ phiếu đủ điều kiện của Việt Nam là 871 triệu USD.

Ước tính này được dựa trên sự phân tích quy mô các quỹ đầu tư vào thị trường mới nổi và phân tích tác động của nâng hạng lên dòng vốn nước ngoài trong 1 trường hợp điển hình là Pakistan.

Theo thống kê của EPFR Global, hiện tại có 491 quỹ đầu tư trên toàn cầu đang sử dụng MSCI Emerging Markets Index làm chỉ số tham chiếu (benchmark) với tổng tài sản là 435 tỷ USD, trong đó ETF là 22 quỹ với 44 tỷ USD và quỹ tương hỗ (mutual fund) là 469 quỹ với 391 tỷ USD.

Giống như các ETF đầu tư vào Việt Nam như db x-trackers FTSE VIETNAM UCITS ETF hay VanEck Vectors Vietnam ETF, khi chỉ số tham chiếu của các quỹ thay đổi, các quỹ sẽ phải cơ cấu lại danh mục để sao cho giống với chỉ số đó nhất.

Nếu được MSCI nâng hạng lên emerging market, các cổ phiếu đủ điều kiện của Việt Nam đương nhiên sẽ được bổ sung vào trong chỉ số MSCI Emerging Markets Index và vì vậy các quỹ đang sử dụng chỉ số này làm tham chiếu sẽ tự động mua các cổ phiếu của Việt Nam. Tổng giá trị mua phụ thuộc vào tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số.

Đây cũng là điều đã xảy ra với ROS và SAB trong kỳ Review quý I/2017 của MSCI Frontier Markets Index sau khi đáp ứng các điều kiện về vốn hóa, thanh khoản, tỷ lệ chuyển nhượng tự do...

Qua đó, bên cạnh các mã VIC, MSN, VCB, HPG, STB, GAS, BVH, BID, VNM, quỹ MSCI Frontier Markets Index ETF đã nâng số cổ phiếu của Việt Nam trong danh mục lên con số 13.

MSCI Emerging Markets Index hiện bao gồm hơn 800 cổ phiếu thuộc 24 nước (tính cả Pakistan). Nước có tỷ trọng lớn nhất là Trung Quốc, 26,92%, tiếp theo là Hàn Quốc, Đài Loan, 14,75% và 12,1%. Pakistan có tỷ trọng thấp đứng thứ 2 từ dưới lên là 0,17%.

Tỷ trọng của từng nước trong chỉ số không hoàn toàn phụ thuộc vào tổng vốn hóa của thị trường chứng khoán nước đó mà phụ thuộc nhiều hơn vào những cổ phiếu lớn, đủ điều kiện để vào chỉ số. Đây cũng chính là các cổ phiếu để MSCI xem xét đánh giá nâng hạng thị trường với 3 tiêu chí: (i) Vốn hóa ≥ 1.269 tỷ USD; (ii) Vốn hóa tự do chuyển nhượng ≥ 635 triệu USD và (iii) ATVR ≥ 15%.

Nếu so sánh với Pakistan, tổng vốn hóa thị trường và các cổ phiếu lớn của Việt nam có phần nhỉnh hơn. Cụ thể tổng vốn hóa của TTCK Việt nNm là 101 tỷ USD, cao hơn của Pakistan là 94 tỷ USD. Cổ phiếu lớn nhất của Pakistan là Oil & Gas Development Company có vốn hóa 6.5 tỷ USD, thấp hơn nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn nhất Việt Nam là Vinamilk, 9,2 tỷ USD. Nếu so sánh với Peru, tổng vốn hóa thị trường của Việt Nam và Pakistan đều lớn hơn, tuy nhiên tỷ trọng của Peru lại lên tới 0,35%, cao gấp đôi Pakistan do Peru có một số công ty lớn với tỷ lệ tự do chuyển nhượng cao.

“Ước tính một cách thận trọng, chúng tôi giả định Việt Nam có tỷ trọng 0,2% trong chỉ số MSCI Emerging Markets Index. Với tỷ trọng này, tổng lượng tiền mà các quỹ đang sử dụng MSCI Emerging Markets Index làm tham chiếu phải mua các cổ phiếu đủ điều kiện của Việt nam là 871 triệu USD.” – SSI đánh giá.