Bên trong 'thị trấn ma' nguy hiểm nhất thế giới

Thị trấn khai thác mỏ Wittenoom, Australia có diện tích 50.000 ha được biết đến là nơi bị ô nhiễm nặng nề vì chất độc Amiăng. Nơi đây vẫn có người sinh sống bất chấp những cảnh báo liên tục và hàng nghìn người tử vong. Cho đến tháng 5/2022, những cư dân cuối cùng buộc phải rời đi vì lo ngại về an toàn đã ở mức quá nghiêm trọng.

Vào năm 1943, Wittenoom - địa điểm trung tâm về bất động sản và cũng là giấc mơ của các nhà phát triển bất động sản. Về sau, khi việc khai thác Amiăng xanh dần trở nên phát triển và trở thành một ngành công nghiệp bùng nổ, hàng nghìn gia đình đã đổ xô đến khu vực này để làm việc.

Tuy nhiên, chính điều tạo nên sức hấp dẫn cho Wittenoom đó lại là thứ dần giết chết họ mỗi ngày. Amiăng là một chất khoáng được tìm thấy trong quá trình khai thác mỏ. Nó được làm từ các loại sợi tự nhiên có khả năng chống cháy, nhiệt và điện, thậm chí có thể hấp thụ âm thanh. Đây là lý do tại sao vật liệu này bắt đầu được sử dụng trong xây dựng nhà ở để cách nhiệt.

Sự nguy hiểm của Amiăng cũng được phát hiện từ rất sớm, khi chính phủ Anh tuyên bố cấm Amiăng xanh và nâu vào năm 1985. Và đến năm 1999, nước này chính thức cấm tất cả các loại Amiăng (xanh lam, nâu, xám, xanh lục, trắng…) vì nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ. Nó có thể gây ra các bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi, ung thư thực quản, buồng trứng, và cả ung thư trung biểu mô ác tính…

Tại Wittenoom, đã có hơn 2.000 công nhân và người dân chết vì loại sợi sát thủ này và buộc các mỏ phải đóng cửa vào năm 1996. Cũng như Chernobyl - nơi bị ô nhiễm phóng xạ nghiêm trọng sau thảm hoạ hạt nhân những năm 1980, không khí ở Wittenoom cũng vẫn còn ô nhiễm và độc hại cho đến tận ngày nay.

Chính quyền Australia lo lắng về thảm họa tương tự như Chernobyl thứ hai đến mức họ phá bỏ bất cứ thứ gì có thể hướng mọi người đến nơi nguy hiểm này. Nó đã bị gỡ bỏ khỏi tất cả các bản đồ trong nước, các biển báo đường bộ bị tháo và thay bằng biển cảnh báo nhằm ngăn cản mọi người đến thăm. Tất cả các con đường dẫn đến Wittenoom đều đã bị phong tỏa và không một dấu vết nào có thể được nhìn thấy ở Australia về thị trấn chết chóc này. Ngoài ra, chính phủ còn phá dỡ các tòa nhà và niêm phong các mỏ, ngắt kết nối với lưới điện quốc gia.

Theo báo cáo vào những năm 1980, có đến ba triệu tấn Amiăng vẫn bay trong không khí và việc dọn dẹp thị trấn để nó hoàn toàn an toàn sẽ tiêu tốn tới 20 triệu bảng Anh. Các quan chức đã đưa ra những cảnh báo nghiêm trọng rằng việc tiếp xúc với chỉ một sợi Amiăng đã "có thể gây tử vong" và tuyên bố thị trấn sẽ không bao giờ an toàn cho bất kỳ con người nào sinh sống nữa.

Tháng 12/2006, chính quyền Tây Úc tuyên bố chính thức xoá sổ thị trấn Wittenoom. Cũng kể từ đó thị trấn đã phải đóng cửa hoàn toàn dù người dân phản đối việc bị cưỡng chế di dời.

Bất chấp những cảnh báo lặp đi lặp lại và những mối nguy hiểm rõ ràng đã được chỉ ra, một số người dân địa phương vẫn quyết định cố gắng ở lại, nhưng rồi họ cũng phải ra đi. Chỉ có sáu người vẫn còn ở thị trấn vào năm 2015, giảm xuống còn bốn vào năm 2016 và chỉ còn hai vào năm 2020.

Lorraine Thomas là người phụ nữ cuối cùng bám trụ ở Wittenoom và ở lại rất lâu vì cảm thấy cả cuộc đời mình đã gửi gắm ở đó, chồng bà cũng được chôn trong nghĩa trang tại thị trấn này. Cuối cùng bà Lorraine cũng chịu thu dọn hành lý và chính thức rời đi vào tháng 5/2022.

Giờ đây, Wittenhoom đã trở thành điểm thu hút bất ngờ với những khách du lịch có thể săn lùng ra nó. Trên nền tảng mạng xã hội, hàng trăm bức ảnh trực tuyến đã được đăng tải về những người lang thang trong "thị trấn ma" rồi tạo dáng trước các biển cảnh báo, mặc kệ những cảnh báo nguy hiểm vẫn chưa bao giờ chấm dứt.