Bí mật khiến một tỉnh chỉ toàn đồi núi vượt nghèo ngoạn mục đến mức Jack Ma gợi ý không nên bỏ lỡ cơ hội đầu tư

Quý Châu là một tỉnh nghèo nằm ở phía Nam Trung Quốc. Nền kinh tế nơi đây cho đến năm 2012 không thực sự phát triển và chủ yếu dựa vào nguồn tài nguyên khoáng sản, kim loại. Mức GDP danh nghĩa của Quý Châu chỉ vào khoảng 680,2 tỷ Nhân dân tệ (107,758 tỷ USD) và GDP bình quân đầu người vào khoảng 19.566 Nhân dân tệ (3.100 USD), thuộc hàng thấp nhất Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc tập trung đầu tư cho công nghệ, thu hút hàng nghìn nhà khởi nghiệp cũng như tổ chức hàng loạt các hội chợ thương mại công nghệ đã làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của Quý Châu, biến nơi đây thành một tình giàu có.

Sự vươn lên của tình nghèo

Trong khi sự tăng trưởng của của nền kinh tế Trung Quốc được đóng góp phần lớn bởi các khu vực phía Đông thì Quý Châu lại là tỉnh có tốc độ tăng trưởng nhanh thứ 3 trên cả nước vào năm 2016. Thậm chí thủ phủ Quý Dương của tỉnh này cũng đứng đầu trong bảng xếp hạng các thành phố năm trước của Viện Milken Institute.

“Nếu bạn từng bỏ lỡ cơ hội đầu tư vào Quảng Đông hoặc Chiết Giang cách đây 30 năm thì bạn không nên bỏ qua cơ hội tại Quý Châu hiện nay”, Chủ tịch Jack Ma của Alibaba nói.

Với việc được giảm thuế, nhận hỗ trợ từ chính phủ và có chi phí thấp, các doanh nghiệp như Foxconn, Microsoft, Huawei, Huyndai, Tencent, Alibaba, Qualcomm đang đổ về Quý Châu. Rất nhiều trường đại học quốc tế cũng đã hợp tác mở các phòng nghiên cứu tại Quý Châu. Tính riêng trong năm 2014, hơn 400 công ty công nghệ đã đổ về quận Quý An của thủ phủ Quý Dương-Quý Châu.

Quận Gui An của thủ phủ Quý Dương-Quý Châu

Số liệu chính thức dự đoán đầu tư vào quận Gui An nổi tiếng thuộc thủ phú Quý Dương sẽ tăng 11% lên 3,34 tỷ USD trong năm 2017, qua đó tạo ra 30.000 việc làm.

Tính đến cuối tháng 12/2016, Quý Châu có khoảng 29 triệu người sử dụng Internet, tương đương 80% tổng dân số của tỉnh. Trong đó, khoảng 25 triệu người là sử dụng Internet qua smartphone.

Những số liệu trên đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong mô hình tăng trưởng của Trung Quốc, vốn nhận được sự đóng góp khá nhiều từ các khu vực như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thẩm Quyến… nơi có tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt khoảng 19% trong 20 năm qua. Dẫu vậy, dân số tăng cùng chi phí đi lên đã khiến sức hút của các khu vực này giảm sút trong mắt nhà đầu tư.

Với sự tăng trưởng của thương mại điện tử và công nghệ điện toán đám mây, mảng dữ liệu lớn (Big Data) đang được chính quyền Bắc Kinh tập trung phát triển để bắt kịp xu thế và Quý Châu trở thành nơi đầu tiên mở phòng nghiên cứu về mảng này.

Tháng 5 vừa qua, Hội chợ công nghệ Big Data Expo là một trong những nỗ lực mới nhất của chính quyền Quý Châu nhằm thu hút các nhà đầu tư công nghệ cho tỉnh. Trong năm nay, nhiều hãng như Alibaba, Tencent hay Hydata đã có đầu tư mạnh vào mảng dữ liệu lớn (Big Data) cho tỉnh Quý Châu. Số liệu của NPR cho thấy các doanh nghiệp đã ký kết khoảng 2,4 tỷ USD hợp đồng với chính quyền địa phương.

Mặc dù đầu tư cho mảng công nghệ Big Data của Quý Châu từ đầu năm đến nay đã tăng gấp 2 so với cùng kỳ năm trước nhưng Quý Châu vẫn đầu tư mạnh tay cho cơ sở hạ tầng để phục vụ cả ngành công nghệ lẫn những ngành kinh tế khác.

Hiện khu vực này đều đã có hệ thống tàu cao tốc cũng như các sân bay quốc tế. Dự kiến khoảng 10.000 km đường cao tốc và 4.000 km đường tàu sẽ được xây dựng thêm và hoàn thành vào năm 2020.

Sức hút của các doanh nghiệp công nghệ cũng như phát triển cơ sở hạ tầng đã kéo rất nhiều du khách và thúc đẩy du lịch của Quý Châu. Trong vài năm trở lại đây, hơn 1 triệu du khách quốc tế đã đến thăm Quý Châu trong khi hàng triệu khách nội địa cũng đổ xô đến khu vực này.

Hội chợ công nghệ Big Data Expo

Chính những thay đổi này đã nâng cao đời sống của người dân nơi đây. Số liệu chính thức cho thấy khoảng 458.000 người đã chuyển vào nhà mới năm 2016 và khoảng 1,2 triệu cư dân Quý Châu đã thoát nghèo trong cùng năm.

Từ năm 2011 đến năm 2014, Quý Châu đã giúp 5,3 triệu người thoát khỏi tình trạng nghèo đói. Nếu chính quyền nơi đậy thực hiện được đúng theo kế hoạch phát triển 5 năm thì khoảng 3 triệu người nghèo nữa trong tổng số 6,3 triệu người cùng khổ tại đây sẽ được thoát nghèo vào năm 2017. Dự kiến đến năm 2020, toàn tỉnh Quý Châu sẽ không còn hộ nghèo.

Xét về môi trường sống, một ưu điểm vượt trội của Quý Châu là bất động sản do là thị trường mới. Với mức giá khoảng 2.000 Nhân dân tệ (227 USD) mỗi tháng, lao động từ tỉnh khác có thể thuê 1 căn hộ tại khu vực trung tâm với không khí trong lành và chất lượng sống đảm bảo.

Anh Jerry Xie, một giáo viên Đài Loan làm việc ở Quý Dương cho biết mức lương tại đây tương đương với Bắc Kinh nhưng chất lượng môi trường trong lành hơn. Các trung tâm thương mại, trường đại học, cửa hàng xa xỉ cũng được xây dựng rầm rộ tại đây.

Chặng đường dài còn phải đi

Mặc dù có những tiến bộ vượt bậc về tăng trưởng kinh tế nhưng Quý Châu vẫn còn chặng đường rất dài phải đi để trở thành một Thâm Quyến thứ 2. Những cuộc khảo sát gần đây cho thấy thủ phủ Quý Dương đứng đầu bảng trong top 10 thành phố có giao thông tệ nhất Trung Quốc.

Việc là khu vực mới phát triển khiến nhiều trung tâm công nghệ của tỉnh này bị bao quanh bởi các vùng nông thôn còn sơ khai, trong khi nhiều hệ thống cơ sở hạ tầng vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

Xung quanh các quận trung tâm, những ngôi nhà cao tầng đang xây dựng, những tuyến đường thi công dở dang khiến Quý Châu mất điểm phần nào trong mắt nhà đầu tư.

Ngoài ra, việc là thị trường mới khiến Quý Châu gặp bất lợi khi thu hút nhân tài từ các trung tâm công nghệ khác như Bắc Kinh, nơi vốn đã có các doanh nghiệp công nghệ từ thập niên 1980.

Quý Châu vẫn còn rất nhiều hộ nghèo

Nhà sáng lập Tricia Wang của Constellate Data nhận định có rất nhiều kỹ thuật viên hiểu về quy trình vận hành những kho dữ liệu lớn nhưng không có nhiều người hiểu cách quản lý chúng một cách hiệu quả nhất. Đây không chỉ là vấn đề của Trung Quốc mà còn là của toàn thế giới và cuộc cạnh tranh nhân tài trong mảng này vô cùng khốc liệt.

Bên cạnh đó, dù đã có nhiều cải thiện trong chất lượng sống nhưng số hộ nghèo tại Quý Châu vẫn còn khá nhiều. Ngay tại thủ phủ Quý Dương, hơn 1 triệu người vẫn đang sống với mức thu nhập dưới 2.300 Nhân dân tệ/năm, tương đương 50% chuẩn bình quân toàn Trung Quốc.

Trong khi đó, báo cáo của tổ chức ActionAid cho thấy khoảng 50% số lao động nữ nông thôn làm việc ở Quý Dương không có trình độ. Những người nông dân tại miền quê của Quý Châu cũng đang ngày càng khó khăn hơn do ô nhiễm nguồn nước, đất đai, thiên tai cũng như khó tiếp xúc được các dịch vụ y tế, giáo dục mà những nhà đầu tư công nghệ đem lại.