Biến cố tại ‘trùm phim ảnh’ Paramount: Doanh thu sụt giảm, phải cắt cổ tức, sai lầm vì cố theo kịp Netflix, chủ tịch buộc cân nhắc làm điều cha mình căm giận

Sumner Redstone, bắt đầu từ giữa những năm 1980, đã xây dựng chuỗi rạp chiếu phim gia đình trở thành một trong những công ty truyền thông giá trị nhất thế giới - Viacom. Thông qua các thương vụ mua lại nổi tiếng, người đàn ông này sở hữu mạng phát sóng huyền thoại (CBS), hãng phim mang tính biểu tượng (Paramount Pictures) và một số các kênh truyền hình cáp nổi tiếng (Nickelodeon và MTV).

“Viacom là trung tâm cuộc đời tôi. Đó là thế giới của tôi”, Sumner Redstone viết trong hồi ký.

Redstone qua đời vào năm 2020 song thật không may cho những người thừa kế khi nền tảng ông xây dựng kỳ công bấy lâu sắp sụp đổ. Số người trả tiền cho dịch vụ truyền hình trực tiếp đã giảm khoảng 30 triệu so với mức đỉnh điểm hơn 100 triệu người từ năm 2010. Lượng xem phim trong nước giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại, trong khi các mạng truyền hình của Redstone bị ảnh hưởng nặng nề.

Công ty, hiện được gọi là Paramount Global, đã cố gắng bù đắp thiệt hại bằng cách cắt giảm chi phí. Doanh thu quảng cáo truyền hình được dự đoán giảm 1 tỷ USD vào năm 2023.

Con gái Sumner Redstone, Shari , người thay cha làm chủ tịch, nghĩ rằng phát trực tuyến sẽ giúp công ty được cứu rỗi. Hàng loạt USD đã được chi cho các dịch vụ hàng đầu của mình, song vẫn chưa thu hút được lượng lớn khán giả. Paramount+ chỉ chiếm chưa đến 1% lượng xem truyền hình trong tháng 11, xếp sau Netflix, Hulu, Peacock, Roku và Tubi.

Hoạt động kinh doanh phát trực tuyến của Paramount được dự đoán lỗ khoảng 1,5 tỷ USD vào năm 2023. Sự sụp đổ của truyền hình cáp cùng sự trỗi dậy của truyền hình trực tuyến đã tàn phá ngành kinh doanh giải trí, gây ra làn sóng sa thải nhân viên, đình công và sáp nhập.

“Toàn bộ ngành đều mắc sai lầm. Ngay cả Walt Disney cũng sa thải hàng nghìn nhân viên và cắt giảm hàng tỷ USD”, Rich Greenfield, nhà phân tích của LightShed Partners, một công ty nghiên cứu công nghệ, truyền thông và viễn thông, cho biết.

Với vốn hóa thị trường giảm xuống dưới 9 tỷ USD cùng khoản nợ hơn 16 tỷ USD, Paramount đã phải cắt giảm cổ tức cho National Amusements - công mẹ của Redstones. Sự sa sút cũng buộc chủ tịch Shari Redstone cân nhắc điều mà cha bà không bao giờ làm: Bán công việc kinh doanh của gia đình.

Trong nhiều tháng qua, người phụ nữ này đã tổ chức các cuộc thảo luận, cân nhắc việc bán quyền kiểm soát Paramount cho một số cái tên, bao gồm ông trùm truyền thông mới nổi David Ellison , công ty cổ phần tư nhân Apollo Global và Warner Bros.

Vẫn có khả năng rằng sẽ không có thỏa thuận nào được đưa ra. Nếu Shari Redstone không tìm ra giải pháp, công ty có nguy cơ trở thành biểu tượng cho sự suy thoái toàn ngành.

Sumner Redstone tách CBS khỏi Viacom vào năm 2006. Ông cho rằng điều này sẽ mang lại lợi ích cho Viacom vì truyền hình được coi là ngành tăng trưởng chậm và kéo cổ phiếu đi xuống. Bà Shari phản đối động thái này, song không thể thuyết phục cha.

Mãi đến năm 2019, CBS và Viacom mới được tái hợp, song hầu hết các giám đốc điều hành truyền thông lúc bấy giờ đều cho rằng đã quá muộn. Netflix và Amazon.com đã chi hàng tỷ USD hàng năm xây dựng dịch vụ phát trực tuyến với khán giả toàn cầu.

“Netflix đã hỏi về việc mua Paramount Pictures vào năm 2019 và một lần nữa trong những năm gần đây. Shari đã do dự”, một giám đốc điều hành cho biết.

Thay vào đó, bà quyết định dồn toàn lực vào hoạt động phát trực tuyến. Về lý thuyết, cả CBS và Viacom đều không đủ quy mô để cạnh tranh với Netflix. Viacom còn không có dịch vụ phát trực tuyến trả phí.

Công cuộc xây dựng chiến lược phát trực tuyến thuộc về Bob Bakish - cựu cố vấn quản lý đã gia nhập Viacom vào cuối những năm 1990. Bakish được giao nhiệm vụ xây dựng dịch vụ phát trực tuyến và để huy động tiền mặt, người đàn ông này đã bán trụ sở CBS ở New York và nhà xuất bản sách Simon & Schuster. Ông cũng cắt giảm chi phí mạng cáp, đội ngũ điều hành và ngân sách lập trình.

Năm 2021, Redstone và Bakish ra mắt Paramount+. Dịch vụ bao gồm các bộ phim gốc của Paramount, được quảng cáo như một “núi giải trí” tích hợp đủ các kênh sóng. Dù chậm chân, song dịch vụ này vẫn thu hút được hơn 50 triệu khách hàng. Con số hiện chưa có dấu hiệu dừng lại.

Dịch vụ phát trực tuyến khác của Paramount, Pluto TV, thậm chí còn phát triển nhanh hơn. “Không thể chối cãi rằng chiến lược của chúng tôi đang phát huy tác dụng”, ông Bakish nói với Bloomberg News vào tháng 9 năm 2022. Năm đó, Paramount phát hành bộ phim có doanh thu cao nhất trong lịch sử công ty: Top Gun: Maverick.

Tuy nhiên, khoản đầu tư của công ty vào Paramount+ diễn ra vào đúng thời điểm lạm phát. Căng thẳng Nga-Ukraine cũng thay đổi cách Phố Wall đánh giá các công ty.

Vấn đề trở nên tồi tệ hơn khi tốc độ tăng trưởng của Netflix đình trệ vào đầu năm 2022. Các nhà đầu tư lo lắng rằng dịch vụ phát trực tuyến đã đạt đỉnh. Tốc độ tăng trưởng trực tiếp trên toàn ngành cũng chậm lại ngay khi các công ty ghi nhận khoản lỗ tồi tệ.

Tai ương của Paramount buộc công ty phải cắt giảm cổ tức trả cho các cổ đông, từ đó gây ra vấn đề tài chính cho gia đình bà Redstone. National Amusements dựa vào nguồn tiền mặt từ Paramount để duy trì chuỗi rạp chiếu phim đang gặp khó và trả nợ. Tháng 5 năm ngoái, National Amusements đã huy động được 125 triệu USD bằng cách bán cổ phần cho một công ty đầu tư do tỷ phú máy tính Michael Dell thành lập . “Những gì họ đã làm đối với bảng cân đối kế toán bằng cách cạnh tranh với Netflix đã tạo ra những vấn đề tài chính thực sự”, nhà phân tích Greenfield của LightShed cho biết.

Theo Bloomberg, giá trị cổ phần của gia đình Redstone trong các công ty truyền thông đã giảm từ hơn 5 tỷ USD năm 2015 xuống còn khoảng 1 tỷ USD hiện nay. Redstone hiện đang cân nhắc khả năng bán National Amusements.

“Tôi nghĩ nó nói lên sự hoảng loạn”, nhà phân tích Rich Greenfield bình luận về thương vụ sáp nhập. “Ngành công nghiệp này đang ở trong một tương lai đầy thách thức”, nhà phân tích Greenfield nói.