Bộ Tài chính từ chối giảm thuế cứu ngành than

Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về các đề xuất giảm thuế xuất khẩu hỗ trợ ngành than, Bộ Tài chính cho biết: Quan điểm phát triển ngành than Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là bảo đảm việc xuất khẩu hợp lý theo hướng giảm dần xuất khẩu và chỉ xuất khẩu các chủng loại than trong nước chưa có nhu cầu sử dụng. Hiện Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch xuất khẩu than giai đoạn 2017-2020 khoảng 2 triệu tấn/năm.

Mặt hàng than các loại có khung thuế suất 10-45%. Thuế xuất khẩu than các loại là 10-15%, trong đó than đá là 10%, mức thấp nhất của khung thuế suất do Quốc hội quy định. Vì vậy, việc giảm thuế xuất khẩu xuống dưới 10% là vượt thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Ngành than liên tục kêu khó.

Theo Tổng cục Hải quan, năm 2016 TKV và Tổng công ty Đông Bắc nhập khoảng 2,6 triệu tấn, ngoài ra còn khoảng trên 55 DN nhập than với khối lượng 13,3 triệu tấn, trị giá hơn 900 triệu USD từ Úc, Nga, Indonesia, Triều Tiên. Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, giá than thế giới tăng trở lại, nhu cầu sử dụng than nhập khẩu giảm.

Theo Bộ Tài chính, nhu cầu nhập khẩu than cho các hộ tiêu thụ trong nước (đặc biệt cho sản xuất điện) những năm tới rất lớn. Cụ thể, dự kiến năm 2017 khoảng 11,7 triệu tấn, năm 2020 khoảng 40,2 triệu tấn, năm 2025 khoảng 70,3 triệu tấn, năm 2030 khoảng 102 triệu tấn.

Theo số liệu của TKV, tính đến tháng 5/2017, lượng than tồn kho của TKV là 9,5 triệu tấn. Vì vậy trong ngắn hạn, để giảm lượng than tồn kho ở mức hợp lý, tháo gỡ khó khăn cho ngành than, Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét giải pháp tăng thuế nhập với than từ 0% lên 3% hoặc 5%.

Thuế bảo vệ môi trường với than: Luật Thuế bảo vệ môi trường quy định khung thuế đối với than đá từ 10.000-30.000 đồng.

Tại Nghị quyết 1269 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thuế bảo vệ môi trường với than nâu là 10.000 đồng, than antraxit 20.000 đồng, than mỡ 10.000 đồng (mức thấp nhất của khung thuế suất do Quốc hội khung định). Tại dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường sửa đổi dự kiến trình Quốc hội thông qua tháng 10/2017 không đề xuất sửa đổi khung thuế đối với than.

“Vì vậy việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với than xuống thấp hơn các mức hiện hành là vượt thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”, Bộ Tài chính cho hay. Hiện Trung Quốc đang thu thuế môi trường với than 25.600-118.400 đồng/tấn.

Với thuế tài nguyên, thuế suất cao nhất theo Luật Thuế tài nguyên với than là 20%, song thực tế mới áp dụng mức 10-12%. Mức thuế này, theo Bộ Tài chính “là phù hợp” để bảo vệ tài nguyên than, đảm bảo hợp lý nguồn tài nguyên than cho sản xuất điện.

Do đó, việc đề xuất điều chỉnh giảm mức thuế suất đối với tài nguyên khoáng sản, trong đó có mặt hàng than, là chưa phù hợp.

Theo báo cáo của TKV, 2016 là một năm khó khăn nhất từ khi thành lập đến nay, đặc biệt là thị trường khi than nhập khẩu tăng cao. Cả nước nhập khẩu 12,6 triệu tấn. Ngoài ra, TKV “than” rằng thuế xuất khẩu than của Việt Nam các năm gần đây liên tục tăng, đang cao hơn khoảng 10% so với các nước trong khu vực trong khi điều kiện khai thác ngày càng xuống sâu và đi xa hơn.

Theo TKV, giai đoạn từ 2012-2016, giá bán than liên tục điều chỉnh giảm, TKV đã phải cắt giảm chi phí. Tính đến 30/6/2017, than sạch tồn dự kiến 8,45 triệu tấn (giảm gần 1 triệu tấn so với năm 2016).