Bối cảnh nhiều thay đổi, giá cá tra xuất khẩu đứng trước áp lực giảm

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) trong nửa đầu năm nay, giá cá tra xuất khẩu trung bình sang thị trường Mỹ đạt cao nhất và tăng mạnh lên tới hơn 4,5 USD/kg. Đây là mức giá cao hơn cả mức đỉnh đã từng đạt được vào năm 2019, và dĩ nhiên là xác lập mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

Khi phân tích về tình hình xuất khẩu cá tra sang các thị trường chính trong nửa cuối năm nay, ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký VASEP cho rằng, tình hình lạm phát đang tăng cao tại Mỹ, đồng USD tăng giá nên vấn đề của các sản phẩm thủy sản là giá cả phải phù hợp với túi tiền của người tiêu dùng thì sẽ được chọn lựa, và mức giá này sẽ phải điều chỉnh cho phù hợp trong nửa cuối năm nay.

Dự báo giá cá tra xuất khẩu sang Mỹ sẽ giảm

Sản phẩm cá tra có giá tương đối phù hợp có thể vẫn là chọn lựa của người tiêu dùng Mỹ, nhưng tình hình cung cầu và chuỗi cung ứng toàn cầu đã thông thoáng nên giá cá tra xuất khẩu vào thị trường Mỹ sẽ không còn tốt như nửa đầu năm, giá có xu hướng cân đối lại.

Song, vấn đề quan trọng là giá thành nuôi cá đã tăng cao nên giá xuất khẩu phải tăng theo, nhưng không được quá cao để thị trường có thể chấp nhận và không làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm.

Tại thị trường châu Âu, VASEP cho rằng vẫn phải chờ xem phản ứng của thị trường này cũng như đo lường mức độ thiết yếu của sản phẩm cá tra tại đây như thế nào. Vì trên thực tế cá tra là sản phẩm thực phẩm, nếu cầu vẫn còn tốt thì xuất khẩu sẽ vẫn duy trì tốc độ như trước đây. Nhưng quan trọng là phải xem phản ứng của người tiêu dùng đối với sản phẩm này, liệu họ có chuyển hướng sử dụng sản phẩm khác hay không.

Tại Trung Quốc, mức độ tăng trưởng ở thị trường này trong 6 tháng qua là rất cao, và các doanh nghiệp cá tra vẫn phải tiếp tục chờ đợi tín hiệu tăng trưởng của Trung Quốc. Vì ngoài chính sách "Zero COVID" gây trở ngại cho nhập khẩu thủy sản, phải xem xét đến tình hình tăng trưởng và kế hoạch phục hồi nền kinh tế của chính phủ nước này.

"Nhưng Trung Quốc với những bất ổn về bất động sản và một số yếu tố liên quan khác cũng là những vấn đề phải tiếp tục theo dõi. Hy vọng nửa cuối năm nay Trung Quốc cho mở cửa thị trường sớm, có như vậy xuất khẩu thủy sản sang đây mới tốt lên được, dù sao Trung Quốc vẫn là thị trường lớn của thủy sản Việt Nam", Tổng thư ký VASEP phân tích.

Mặc dù có những dự báo không mấy lạc quan tại các thị trường xuất khẩu chính như Tổng thư ký VASEP tin tưởng mục tiêu xuất khẩu thủy sản 10 tỷ USD trong năm nay vẫn có thể đạt được.

"Lúc đầu VASEP dự kiến có thể tháng 6 xuất khẩu thủy sản không đạt 1 tỷ USD, nhưng cuối cùng vẫn đạt được. Như vậy, chứng tỏ nhu cầu thị trường vẫn còn và sẽ duy trì vào quý cuối năm. Để phục vụ cho nhu cầu lễ, tết của các thị trường, thông thường quý 4 có nhiều đơn hàng nhập khẩu hơn đầu năm, nhưng nếu bất ngờ có giảm xuống thì ít ra cũng phải bằng 6 tháng đầu năm và chúng ta vẫn có thể đạt được 10 tỷ USD", ông Hòe nhấn mạnh.

Kỳ vọng ở thị trường Trung Quốc

Nửa năm 2022, xuất khẩu cá tra đi Trung Quốc - Hồng Kông đạt 427,6 triệu USD, chiếm 30,07 %, tăng 107% so với cùng kỳ năm trước.

Trước đó, chính sách "Zero COVID" của Trung Quốc đã làm khó cho hàng thủy sản nhập khẩu trong suốt 4 tháng đầu năm nay, trong đó có các nước cung cấp chính như: Ecuador, Ấn Độ, Việt Nam, Nga, Na Uy, Indonesia và Philippines.

Tuy nhiên mới đây, Trung Quốc đã quyết định xóa bỏ chính sách đình chỉ nhập khẩu thực phẩm đông lạnh có nhiễm virus Sars-COV-2 sau gần 2 năm thực thi. Điều này sẽ giúp cho hoạt động xuất khẩu cá tra đông lạnh của Việt Nam sang thị trường này thuận lợi hơn nữa trong những quý cuối năm.

Nửa đầu năm nay, xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 356,4 triệu USD, tăng 111% so với cùng kỳ năm trước chiếm 25% tổng giá trị xuất khẩu. Song, trong 2 tháng trở lại đây, tăng trưởng xuất khẩu cá tra sang thị trường này đã bắt đầu chậm lại.

Lạm phát của Mỹ đang ở mức cao nhất trong 4 thập kỷ qua. Các nhu yếu phẩm ngày càng đắt đỏ. Tháng 6/2022, giá thực phẩm tăng 10,4% so với cùng kỳ năm ngoái, khiến tiêu thụ thủy sản nói chung, trong đó có cá tra tại Mỹ có dấu hiệu chững.

Theo dữ liệu mới từ IRI và 210 Analytics, giá cá tra tại Mỹ cũng tăng khoảng 22%. Tại các chuỗi cửa hàng, siêu thị tiện ích, doanh số bán thủy sản đông lạnh bị ảnh hưởng tiêu cực bởi lạm phát gia tăng. Kho hàng thủy sản nhập khẩu Mỹ vẫn còn đầy, vì vậy, có thể trong quý 3, xuất khẩu cá tra sang Mỹ sẽ tăng trưởng thấp hơn so với các quý trước.

Khối thị trường CPTPP đứng thứ 3 trong top các thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất. Nửa đầu năm nay, xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 180 triệu USD, tăng 66,3% so với cùng kỳ trước.

Trong đó, đáng chú ý là thị trường Mexico. Đây là thị trường nhập khẩu lớn nhất trong khối với giá trị đạt 62,4 triệu USD, tăng 68,5%, nhờ vậy, xuất khẩu cá tra sang Mexico đã vượt qua Thái Lan và Brazil vốn được đánh giá là hai thị trường tiềm năng hơn.