Bức tranh 100 tỷ đồng vẽ chúa sơn lâm như con "mèo ốm", dân tình chế giễu nhưng chuyên gia tấm tắc: Đắt ở cái đuôi!

Những người yêu mến nền hội họa Trung Quốc không thể không biết đến cái tên Tề Bạch Thạch . Họa sĩ họ Tề là họa sĩ bậc thầy trong giới hội họa hiện đại, đồng thời là người Trung Quốc đầu tiên ghi danh vào câu lạc bộ các tác giả có tranh cán mức giá 100 triệu USD ($100 Million Club).

Tranh của Tề Bạch Thạch không phải những tác phẩm cao siêu, khó hiểu mà đơn thuần khai thác vào những tạo vật nguyên sơ trong thiên nhiên như sông núi, chim muông, rau củ hay côn trùng. Tranh ông nổi tiếng vì vừa tả thực vừa tả ý, tạo hình súc tích, quan niệm nghệ thuật giản dị mà sâu sắc.

Hậu thế đã nhiều lần trầm trồ khi thấy Tề Bạch Thạch tả tiếng ếch kêu bằng tranh hay nuôi tôm hàng năm trời chỉ để vẽ con tôm đạt tới độ siêu phàm. Những bức họa của ông thường được nhà sưu tầm mua lại với mức giá hàng chục triệu NDT, tuy nhiên, không phải bức tranh giá cao nào cũng được quần chúng hiểu và trân trọng.

Một trong những tác phẩm gây tranh cãi nhất của Tề Bạch Thạch phải kể tới bức tranh vẽ con hổ với giá trị 28,18 triệu NDT (gần 100 tỷ đồng). Tranh từng được bán cho một người mua ẩn danh trong buổi đấu giá Sotheby's Hong Kong 2010.

Bức tranh vẽ chúa sơn lâm có tên "Hổ đồ" là món quà mà Tề Bạch Thạch dành tặng cho người bạn mình là Dương Hổ - một vị tướng lĩnh Quốc Dân Đảng. Cứ ngỡ bức tranh tặng cho người lính phải họa con cổ oai hùng, uy vũ nhưng những gì được thể hiện trong "Hổ đồ" lại khác hoàn toàn với kỳ vọng của khán giả.

Nhiều người xem cho rằng con hổ trong tranh trông như một con mèo ốm đang nằm co quắp vì bị đói lâu ngày, điều quan trọng là con hổ cũng không quay mặt để lộ chữ vương (王) quyền lực trên trán như các bức tranh truyền thống mà lại quay lưng về phía người xem tranh.

Những bức tranh hổ trong văn hóa Á Đông thường thể hiện thần sắc dữ dằn trong ánh mắt, gương mặt của chúa sơn lâm. Ảnh: Sohu

Bức tranh kỳ quặc này đã khiến Tề Bạch Thạch nhận về nhiều lời giễu cợt là ông chỉ biết vẽ côn trùng chứ không biết vẽ đầu hổ nên mới vẽ con vật quay đầu đi như vậy. Vậy rốt cuộc các nhà sưu tầm bỏ tiền tỉ cho bức họa này đã tìm thấy giá trị nghệ thuật ở đâu?

Tranh đắt ở đâu?

Theo các chuyên gia trong đơn vị đấu giá Sotheby's, vẽ hổ không rõ đầu đã là chủ ý của Tề Bạch Thạch khi một tác phẩm cùng đề tài của ông trong Bảo tàng Cố Cung cũng có con hổ với góc nhìn tương tự.

"Cái thần" của bức tranh này không nằm ở khuôn mặt mà là biểu thị tinh tế ở phần đuôi con hổ. Theo các chuyên gia, tư thế cong đuôi hình chữ U của chúa sơn lâm là biểu hiện khi con thú rình mồi, chuẩn bị lấy đà cho một cú bật đầy uy lực khi thời điểm chín muồi. Cái đuôi con hổ cũng đặt ngang với đầu nó, tạo nên vẻ hài hòa, cân đối cho bố cục cả bức tranh.

Liệu họa sĩ Tề Bạch Thạch vẽ con hổ quay đầu đi do chủ ý hay do ông chưa đủ tự tin để khắc họa gương mặt con vật này? Ảnh: Sohu

Đặt vào bối cảnh món quà tặng tướng quân Dương Hổ, con hổ của Tề Bạch Thạch lại càng tôn vinh người bạn khi khắc họa những nét tính cách ít người để ý của chúa sơn lâm như kiên nhẫn, khéo léo, biết vận dụng thời cơ chứ không đơn thuần là sức mạnh thể chất.

Ngoài ra cách con hổ quay mình giấu đi cảm xúc cũng giống như sự khiêm nhường, khôn ngoan của một "kẻ mạnh" trong tự nhiên.

Không thể phủ nhận "Hổ đồ" có giá trị cao là nhờ vào hào quang danh tiếng của tác giả Tề Bạch Thạch, tuy nhiên nếu nhìn ở một góc độ khác, tác phẩm này thực sự rất sáng tạo, không ngại phá bỏ những quy chuẩn thông thường.

Có thể thấy, giá trị của nghệ thuật phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nên không phải đối tượng khán giả nào cũng có thể thấu hiểu và trân trọng của những tác phẩm hội họa, điêu khắc với mức giá trên trời này.