Bức tường biên giới, vấn đề Iran, lực lượng không gian cản trở ngân sách quốc phòng 700 tỷ USD của Mỹ

Ngày 19/9, Hạ viện và Thượng viện Mỹ chính thức đàm phán về Đạo luật quốc phòng (NDAA) năm 2019 với trị giá 700 tỷ USD dành cho các hoạt động quốc phòng của Mỹ. Mỗi năm một lần, người Dân chủ và Cộng hòa ở lưỡng viện Quốc hội Mỹ lại phải đàm phán để thống nhất được khoản tiền chi các các hoạt động này của Lầu Năm Góc.

Ra đời năm 1961, NDAA là một trong số ít các đạo luật luôn được Quốc hội thông qua mặc dù có những chia rẽ sâu sắc ở cả hai bên. Vì là đạo luật hiếm hoi buộc phải được thông qua, NDAA trở thành phương tiện cho một loạt các biện pháp chính sách cũng như quyết định độ hiện đại hóa mà các lực lượng nòng cốt của Mỹ được thực hiện.

Tuy nhiên, NDAA năm nay có vẻ sẽ gặp nhiều rào cản. Sự bất đồng giữa Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa của ông với người Dân chủ, đang kiểm soát Hạ viện, có thể khiến quá trình đàm phán gặp nhiều thách thức.

Đây là năm đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump mà người Dân chủ kiểm soát Hạ viện. Vấn đề bức tường biên giới với Mexico, nguy cơ chiến tranh với Iran hay lực lượng không gian mà ông Trump đang theo đuổi có lẽ sẽ khó được Hạ viện thông qua. Với một dự luật không có những vấn đề này, ông Trump đe dọa sử dụng quyền phủ quyết của Tổng thống.

Hạ viện và Thượng viện Mỹ đều thông qua NDAA với phiên bản của riêng mình. Hôm 19/9 là lần đầu tiên họ ngồi lại với nhau để tìm tiếng nói chung cho một đạo luật mới. Adam Smith, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện, cho biết các nhà lập pháp chưa đưa ra quyết định, bao gồm cả nỗ lực giải quyết những khác biệt trong khoản tiền để xây dựng biên giới với Mexico.

Ngoài ra, các nhà lập pháp cũng bị chia rẽ trước một sửa đổi cho phép Tổng thống Trump thực hiện các hành động quân sự chông lại Iran mà không có sự chấp thuận của Quốc hội Mỹ. Vấn đề này trở nên quan trọng hơn sau khi Washington và đồng minh đổ lỗi cho Iran đứng sau vụ tấn công vào trái tim dầu mỏ của Ả rập Xê út, dẫn tới việc 5,7 triệu thùng dầu bị hao hụt mỗi ngày.

Đảng Dân chủ cũng đang cảm thấy không hài lòng với mong muốn xây dựng lực lượng không gian của ông Trump, một nhánh mới của quân đội Mỹ, có thể tiên tốn hàng tỷ USD.

Lời hứa của ông Trump về bức tường biên giới với Mexico được đưa ra trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016 và có thể là một chủ đề trong nỗ lực tái tranh cử năm 2020. Tuy nhiên, lương viện Mỹ đã bỏ phiếu chống lại việc ông Trump ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để lấy kinh phí xây dựng bức tường.

Tuy nhiên, Thượng viện Mỹ lại thất bại trong việc bỏ phiếu vô hiệu hóa quyền phủ quyết của ông Trump.