Cả nước có thể có 20 thành phố trực thuộc Trung ương năm 2050?

Việt Nam có 5 thành phố trực thuộc Trung ương, gồm Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, TP HCM và Cần Thơ. Hiện tại 59 tỉnh trên cả nước đã được phê duyệt Quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo các văn bản này và các văn bản liên quan, có thêm 15 tỉnh định hướng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ nay đến năm 2050.

Cụ thể khu vực phía Bắc gồm Bắc Ninh, Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc và Thái Nguyên; khu vực miền Trung có Khánh Hoà, Lâm Đồng, Quảng Nam và Thừa Thiên Huế; miền Nam có Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và Đồng Nai.

Nếu các định hướng này trở thành hiện thực, sẽ nâng tổng số thành phố trực thuộc Trung ương của cả nước lên 20, chiếm gần 1/3 tổng số tỉnh thành.

Theo đó, các tỉnh định hướng lên thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn từ nay đến 2030 là Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hưng Yên, Khánh Hoà, Thừa Thiên Huế, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương.

Giai đoạn 2030 - 2035, có Đồng Nai và Ninh Bình; giai đoạn đến năm 2050, tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Dương, Lâm Đồng, Quảng Nam định hướng thành phố trực thuộc Trung ương.

Tiêu chuẩn của thành phố trực thuộc Trung ương

Tiêu chuẩn thành phố trực thuộc Trung ương được quy định tại Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15 bao gồm:

(1) Quy mô dân số thành phố trực thuộc Trung ương

Thành phố trực thuộc Trung ương có dân số từ 1.000.000 người trở lên.

(2) Diện tích tự nhiên thành phố trực thuộc Trung ương

Thành phố trực thuộc Trung ương có diện tích tự nhiên từ 1.500 km2 trở lên.

(3) Đơn vị hành chính trực thuộc của thành phố trực thuộc Trung ương

Thành phố trực thuộc Trung ương có số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên.

Tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là 02 quận.

(4) Đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I; hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.

(5) Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13. Cụ thể:

- Cân đối thu chi ngân sách: Đủ;

- Thu nhập bình quân đầu người năm so với cả nước: 1,75 lần;

- Mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước;

- Tỷ lệ hộ nghèo trung bình 3 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước;

- Tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế: 90%;

- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp nội thành, nội thị, thị trấn, quận và phường: 90%.

Không chỉ vậy, Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15 còn đưa ra tiêu chí đặc thù đối với thành phố trực thuộc trung ương.

- Thành phố ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50%, mức tối thiểu của tiêu chuẩn cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội bằng 70% mức quy định đối với thành phố tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.

- Thành phố trực thuộc trung ương có 02 yếu tố đặc thù sau đây thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số, tiêu chuẩn tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện bằng 50% mức quy định tại khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định: Có di sản văn hóa vật thể được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận; Được xác định là trung tâm du lịch quốc tế trong quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Thành phố có nhiều yếu tố đặc thù thì mỗi tiêu chuẩn chỉ được áp dụng mức giảm tương ứng với một yếu tố đặc thù quy định.