Các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài kiến nghị về chính sách giá FIT

Theo đại diện EuroCham, chỉ còn 14 tháng nữa, là giá FIT (đối với điện mặt trời) sẽi hết hạn, điều này đã gây ra những thách thức đối với các dự án mới vì phải hoàn thành kịp tiến độ để đủ điều kiện hưởng FIT. Điều này dẫn đến việc các nhà đầu tư không sẵn sàng cam kết cho các dự án mới có ngày vận hành thương mại (COD) từ năm 2022 trở đi mà không có xác nhận về việc gia hạn giá FIT.

Mặt khác, Covid-19 cũng đã ảnh hưởng tới tốc độ triển khai các dự án điện gió ở Việt Nam, vì  chuỗi cung ứng gián đoạn và hạn chế về khả năng di chuyển, ngăn cản các nhà đầu tư đến Việt Nam. Trong khi, thời điểm giữa năm nay là thời điểm rất, quan trọng để thực hiện đầu tư nếu muốn một số dự án đủ điều kiện trước khi hết hạn biểu giá FIT hiện tại.

Theo Phó chủ tịch EuroCham, để thúc đẩy đầu tư, Chính phủ cần có chính sách giá FIT mới vì hai lý do. Thứ nhất chi phí sản xuất năng lượng quy đổi (LCOE) giảm chậm. Tốc độ giảm chi phí trong hai năm qua đã chậm hơn, do thiếu về hiệu ứng quy mô và tắc nghẽn toàn cầu về vấn đề tuabin.

Thứ hai, chi phí phát triển dự án đã tăng vì chi phí lao động và đất đai cao. Các chi phí này cao vì các dự án mới chủ yếu được đặt tại Đồng bằng sông Cửu Long, nơi tỷ lệ gia tăng chi phí vốn (CAPEX) cao hơn tới 20% so với khu vực miền Trung. Các yếu tố về công suất vận hành cao hơn ở phía Nam, nhưng lại không đủ cao để bù đắp cho các chi phí xây dựng gia tăng.

"Với những lý do nêu trên, chúng tôi cho rằng việc giảm biểu giá FIT hiện nay sẽ là quá sớm" - ông Tomaso Andreatta nhấn mạnh. 

Ông kiến nghị, Việt Nam sẽ thực hiện tốt nhất mục tiêu năng lượng của mình nếu gia hạn 6 tháng biểu giá FIT hiện tại đối với điện gió trên đất liền và gia hạn 2 năm đối với dự án điện gió ngoài khơi.

Sự kiện Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2020 ngày 22/12 (Hà Nội)

Đồng tình với Phó chủ tịch EuroCham, ông Kenneth Atkinson, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam (Britcham) cho rằng, cơ chế giá FIT điện gió hiện tại, hết hạn vào ngày 1/11/2021, sẽ khiến doanh nghiệp phát triển điện gió không có đủ thời gian để đưa dự án vào hoạt động trước thời hạn đó. Trong khi 91 dự án điện gió được phê duyệt vào tháng 7/2020 sẽ được đưa vào Tổng sơ đồ Điện 7 (PDP7) và vẫn đang chờ Bộ Công Thương cấp giấy phép.

Đại diện Britcham cho hay, thời hạn này là không đủ để doanh nghiệp chuẩn bị để hoàn thành các dự án mới, đặc biệt là điện gió ngoài khơi. Hiệp hội này kiến nghị kéo dài thời gian áp dụng cơ chế giá FIT thêm tối thiểu 2 năm, đến ngày 31/12/2023.

Đối với cơ chế giá FIT cho năng lượng mặt trời, ông Kenneth Atkinson cũng đề xuất có thời hạn áp dụng lâu hơn, để doanh nghiệp phát triển các dự án điện mặt trời, đặc biệt là điện mặt trời mái nhà.

Nhóm công tác Điện và Năng lượng (PEWG) của VBF thì đề xuất xây dựng Hợp đồng mua bán điện (PPA) cho các dự án sản xuất điện gió và điện mặt trời có khả năng được cấp vốn bằng cách thiết lập trước Cơ chế biểu giá FIT và tháo gỡ các quy định chưa hợp lý. Đồng thời, cần minh bạch hoá các thay đổi về biểu giá FIT, khuyến khích thảo luận về cách điều chỉnh quá trình duyệt quy hoạch tổng thể để giảm bớt rủi ro cho nhà đầu tư và hạn chế khả năng giảm giá FIT khi các dự án năng lượng tái tạo trở nên dễ tiếp cận và mang lại nhiều lợi nhuận hơn.