Các ông bà, cha mẹ lớn tuổi và những người không thạo công nghệ làm sao với xu hướng không dùng tiền mặt?

Chắc hẳn ai cũng từng trải qua tình huống vô tình bắt gặp một hàng ăn trên vỉa hè bán món mình yêu thích, dấy cơn thèm nhưng trong túi chẳng có tiền mặt, mà nhìn đoán xe đẩy món ăn đường phố thì chắc chắn không có hình thức thanh toán chuyển khoản, nên đành ngậm ngùi chạy vượt ngang. 

Có người cũng đã từng tấp luôn vào quán ăn bình dân, gọi xong món ngớ ra mình không có tiền mặt, mà cô chú chủ quán lớn tuổi lại không hình thức cà thẻ hay quét mã QR gì, phải xin đợi đi tìm cây ATM rồi lát quay lại trả, hoặc ngại ngùng hỏi mượn tiền khách khác trong quán rồi chuyển khoản lại cho người ta.

Ngay cả về nhà, nếu khi trước ông bà, bố mẹ thường cho tiền ăn vặt cầm trên tay, cảm giác cầm tiền mặt thấy "sướng" thì hiện tại ông bà, bố mẹ cũng cố gắng chuyển khoản cho tiện vì con cháu ở xa. Người trẻ biếu lại cha mẹ ông bà, cũng muốn chuyển khoản cho nhanh chóng.

Thói quen sống "không cầm tiền"

Xu hướng sống không dùng tiền mặt ở hiện tại phổ rộng đến mức, hiện tại ra phố ăn uống bình dân, bạn sẽ bị bất ngờ nhiều lần vì không nghĩ một xe bán bánh tráng trộn, một quán cà phê cóc, một tiệm bún riêu bình dân... lại có hình thức chuyển khoản. Có chỗ dán tờ giấy viết tay tên tài khoản, số tài khoản dán trên tủ, có chỗ còn in cả mã QR ra ép nhựa đàng hoàng để thực khách tiện quét mã trả ngay.

Mặc dù lược bỏ "cảm giác sở hữu thực" khi cầm trực tiếp tiền để tiêu xài, nhưng thói quen sống mới mang lại khá nhiều lợi ích khác. Hiện tại guồng sống nhanh hơn, lại thích giải quyết các nhu cầu đời sống tinh gọn hơn, nên buộc phải chuẩn bị tiền mặt/dùng tiền mặt đôi khi lại làm chần chừ và ít thoải mái.

Điểm lợi đầu tiên của thói quen sống này là tiết kiệm thời gian. Khâu thanh toán từ đếm tiền, thối tiền và các rườm rà khi không có đủ các tờ mang mệnh giá phù hợp sẽ được cắt bỏ. Cần thanh toán con số bao nhiêu, nhập số bấy nhiêu là được. Nghe thì nghĩ có thêm không bao nhiêu phút, nhưng trong một số tình huống loay hoay đổi tiền, có thể bớt đợi chờ cả nửa tiếng đồng hồ và đỡ khó xử cho hai bên.

Mọi người cũng mở rộng sự lựa chọn ăn uống, mua sắm của mình hơn. Chẳng hạn dân văn phòng giờ trưa đôi khi không có tiền mặt nên không thể chọn ăn ở các hàng rong xung quanh, phải đặt giao món trên ứng dụng hay vào các quán ăn, nhà hàng. Nếu hiện tại những chủ kinh doanh ít thạo công nghệ cũng áp dụng hình thức thanh toán thông minh này thì dân văn phòng vừa tiết kiệm tiền, tiết kiệm thời gian vừa thoải mái ăn uống hơn.

Hơn nữa hiện nay phần lớn theo đuổi lối sống xanh, chú trọng sức khoẻ trong mọi hoạt động đời sống như ăn uống, du lịch, sinh hoạt hằng ngày... việc không cầm tiền mặt sẽ hạn chế tiếp xúc giữa người với người cũng như người, bảo đảm về mặt sức khoẻ.

Đáng mừng là nhiều người lớn tuổi và người ít khi tiếp xúc, quan tâm đến các cải tiến về công nghệ nhiều cũng đang quen với xu hướng sống này.

Người bán không phải chạy đôn chạy đáo
 đi đổi tiền lẻ

Có thể nhận ra tín hiệu này khi dạo một vòng lễ hội "Không tiền mặt" đang diễn ra ở đường Lê Lợi, Quận 1, TP.HCM hiện tại đang tụ họp rất nhiều hàng quán kinh doanh món ăn đường phố, vỉa hè tụ về phục vụ khách tham quan. 

"Nhớ hồi định bụng làm quen với cách tính tiền, nhận tiền kiểu mới này cô tưởng khó chứ bình thường, đơn giản. Cá nhân cô thấy hình thức thanh toán này tốt, có nhiều khách hỏi mình có nhận thanh toán qua tài khoản lắm nên mình có thì tốt cho mình buôn bán hơn.

Có nhiều người đến lễ hội này không biết thanh toán bằng quét mã chuyển khoản, người ta muốn trả bằng tiền mặt thì cô bảo ở lễ hội này 0 đồng, chỉ nhập số. Cô chỉ vào cái bảng số tài khoản cho người ta thanh toán, ai không biết thì cô hướng dẫn quét mã như thế nào, nhìn vậy chứ biết rồi thì dễ lắm. Còn chưa có tài khoản ngân hàng thì ở trong lễ hội này có cả chục ngân hàng, đến họ tư vấn họ mở thẻ miễn phí cho, còn hướng dẫn bài bản quét mã tính tiền như thế nào nữa." - Cô Hường, kinh doanh món ăn vặt ở đường Lê Hồng Phong, Quận 10.

"Mình thấy tính tiền cho khách mà không dùng tiền mặt lợi đủ điều. Trước khi mở hàng bán mình không phải phải lo đổi tiền lẻ trước. Ngày trước mình thường đổi khoảng cỡ 2 triệu 1 ngày để thối cho khách, từ 4-5 tờ tiền thành cả trăm tờ tiền lẻ vậy đó, cũng cồng kềnh. Hơn nữa bây giờ cũng không ngại mình bán nhỏ mà khách đưa tờ to, hồi xưa bán một phần 10.000đ mà khách đưa tờ 500.000đ thấy oải lắm, giờ bao nhiêu chuyển vào thẻ bấy nhiêu cho gọn." - Cô Tám, kinh doanh món ăn vặt ở Quận Phú Nhuận.

Nhiều người bán hàng còn cho biết, vì họ không phải là chủ nên khi bán sợ nhất là thất thoát khi kết ca hay bàn giao cho chủ cuối ngày. Những trường hợp hụt tiền đa phần là do thối sai tiền, đưa nhầm mệnh giá tiền... và họ phải bù, hiện tại nếu chỗ làm ứng dụng hình thức chuyển khoản thì họ sẽ thoải mái hơn trong việc thu nhận tiền, mà người chủ cũng dễ kiểm soát, quản lí doanh thu.

Tâm lý "dễ thở" hơn khi bỗng dưng muốn mua sắm

Về phía người mua, chị Loan cho biết: "Làm quen với hình thức thanh toán mới này không khó khăn chút nào, ngược lại còn gọn hơn nữa. Nhiều khi mình không có tiền lẻ mình thấy bán ly nước 10.000đ mình cũng ngại mua 1 ly, nhiều khi mình đi ra đường mình quên đem theo ví... thì mình lấy điện thoại ra trả tiền."

Chú Nghĩa, 60 tuổi cũng đồng tình: "Con của chú đi làm xa gửi tiền cho cha mẹ gửi qua thẻ không à, nên chú có tài khoản ngân hàng lâu lắm rồi, để nhận tiền, rút tiền thôi. Bây giờ biết cách tính tiền bằng tài khoản ngân hàng nữa thì lợi hơn nữa. Sáng đi bộ tập thể dục hay chiều đi bộ đi dạo như này nè, gặp cái gì muốn mua cũng dễ vì tiền có khi không đem chứ điện lúc nào cũng có trên người.

Tưởng nó rắc rối chứ nó không khó gì đâu cháu, có phải gõ chữ gì nhiều đâu mà sợ mắt yếu, đưa cái điện thoại lên quét cái mã là xong."

Được biết, để khuyến khích mọi người hưởng ứng xu hướng mới này trong lối sống hàng ngày, BTC Ngày không tiền mặt 2023 cùng với Lãnh đạo thành phố, UBND Quận 1, Quận Phú Nhuận và các phường đã tổ chức dán mã thanh toán không tiền mặt cho nhiều cơ sở kinh doanh trên địa bàn, nhằm tạo nên các khu thanh toán không tiền mặt kiểu mẫu tại thành phố Hồ Chí Minh. Tại riêng chợ Bến Thành có 90 mã QR trao tận tay cho tiểu thương và sắp tới hơn 1.400 sạp hàng còn lại tại khu chợ sầm uất này cũng được trao các mã thanh toán không tiền mặt.

Hình thức thanh toán không tiền mặt sẽ còn được ứng dụng vào thẻ vé thông minh cho giao thông công cộng, hiện tại như xe buýt điện Vinbus đã cho phép khách hàng thanh toán bằng cách chạm thẻ vào thiết bị trên xe buýt…