Cách dạy 6 người con gái trở nên xuất chúng của Vua tàu biển người Hoa: Độc lập, tự kỷ luật, yêu nhưng không chiều, nghiêm khắc nhưng không hà khắc...

Triệu Tích Thành (Zhao Xicheng) sinh ra ở Thượng Hải, cha ông là hiệu trưởng một trường tiểu học. Năm 1946, ông thi đỗ vào khoa Hàng hải Đại học Giao thông Quốc gia Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp vào năm 1949, ông thực tập trên tàu viễn dương và trở thành thuyền một trong những thuyền trưởng viễn dương trẻ nhất thời bấy giờ. Nhìn xa trông rộng, ông một mình tới Mỹ lập nghiệp vào năm 1958. Chỉ sau sáu năm, ông không chỉ lấy bằng thạc sĩ quản lý tại Đại học St.John's mà còn xây dựng Tập đoàn Foremost từ con số không. Đến những năm 1990, Foremost là một trong những công ty lớn nhất trong ngành vận tải biển của Mỹ.

Trong suốt cuộc đời của mình, ông đã trải qua những thăng trầm và viết nên huyền thoại cuộc đời của "Vua tàu biển người Hoa" và "Người khổng lồ vận tải đường thủy". Ông bắt đầu dựng nghiệp bằng hai bàn tay trắng, sau 20 năm đã viết lên một trang mới trên đất Mỹ. Gia đình ông được gọi là "gia đình người Hoa đầu tiên ở Hoa Kỳ" được hai tổng thống Mỹ ca ngợi.

Ông có 6 người con gái, trong đó có 4 người tốt nghiệp Harvard. Tại Hoa Kỳ, sáu cô con gái của ông được gọi là "Triệu thị lục kim hoa" (Sáu bông hoa vàng nhà họ Triệu).

Cô con gái lớn Triệu Tiểu Lan (Zhao Xiaolan): Tốt nghiệp Đại học Harvard, cựu Bộ trưởng Lao động Hoa Kỳ, hiện là Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ, là người phụ nữ gốc Hoa đầu tiên trong lịch sử bước vào nội các Hoa Kỳ.

Cô con gái thứ hai, Triệu Tiểu Cầm (Zhao Xiaoqin): Tốt nghiệp Đại học William & Mary (đại học lâu đời thứ hai ở Hoa Kỳ, sau Đại học Harvard),  là giám đốc công ty.

Cô con gái thứ ba, Triệu Tiểu Mĩ (Zhao Xiaomei): Tốt nghiệp Đại học Harvard, cựu Giám đốc Cục Bảo vệ người tiêu dùng bang New York.

Con gái thứ tư, Triệu Tiểu Phủ (Zhao Xiaofu): Tốt nghiệp Đại học Columbia, cựu phó chủ tịch Công ty tập đoàn quốc gia Mỹ General Electric, hiện là luật sư.

Con gái thứ năm, Triệu Tiểu Đình (Zhao Xiaoting): Giáo sư tại Đại học Harvard và Đại học Columbia.

Cô con gái út, Triệu An Cát (Zhao Anji): Tốt nghiệp Đại học Harvard, Phó chủ tịch tập đoàn Foremost, là người kế nhiệm của cha mình - Triệu Tích Thành.

Các con rể của "vua tàu biển gốc Hoa" có người làm trong Thượng viện Mỹ, cổ đông lớn của Facebook và giám đốc của các tập đoàn lớn như Wal-Mart và Dell... Gia đình Triệu Tích Thành được hai đời tổng thống Mỹ ca ngợi. Trong đó, tổng thống George Bush từng nói với vợ mình, bà Barbara rằng: "Về giáo dục con cái, chúng ta cần phải học hỏi gia đình họ Triệu".

Triết lý giáo dục của Triệu Tích Thành và vợ là nền tảng tạo nên 6 cô con gái xuất sắc trong sự nghiệp và có hôn nhân hạnh phúc. Bí quyết nuôi dạy con của họ đúc kết trong 4 điểm.

Đại gia đình Vua tàu biển

Phu thê tình thâm gắn bó cả cuộc đời

Năm 1946, Triệu Tích Thành 18 tuổi. Vào thời điểm đó, ông hướng tới biển rộng mênh mông, quyết tâm thi đỗ vào khoa Hàng hải Đại học Giao thông Quốc gia với kết quả xuất sắc (nay là Khoa Hàng hải và Kiến trúc công trình Đại học giao thông Thượng Hải).

Triệu Tích Thành có tướng mạo khôi ngô, phong nhã hào hoa, nên được rất nhiều nữ sinh yêu mến, nhưng ông vẫn chẳng động lòng.

Đến mùa đông năm 1948, ông tình cờ gặp một nữ sinh thanh tú đoan trang, nhã nhặn trầm tĩnh… Trong mắt Triệu Tích Thành, tất cả những câu từ mĩ lệ cũng đều không thể mô tả được dung mạo của nàng. Nàng ấy chính là Chu Mộc Lan. Và họ đã yêu nhau từ cái nhìn đầu tiên ấy.

Nhưng không ngờ rằng chiến hỏa phân tranh, thời cuộc biến đổi, Triệu Tích Thành phải lưu lại ở Đài Loan, hai người mất liên lạc từ khi ấy, đôi tình nhân ‘chàng ở trời nam, nàng nơi đất bắc’.

Những tháng ngày ở Đài Loan, Triệu Tích Thành đều nhờ người hỏi thăm tin tức của Chu Mộc Lan, kiên trì bền bỉ không ngừng. Một năm sau, Triệu Tích Thành phát hiện thấy trên danh sách đỗ kỳ thi tốt nghiệp có tên nàng. Thì ra nàng cũng đã cùng gia đình sang tới Đài Loan rồi!

Những mong nhớ, kiếm tìm nay cuối cùng cũng có kết quả, hai người hội ngộ vui mừng hạnh phúc, tựa như kiếp sau gặp lại nhau vậy.

Năm 1951, hai người họ kết hôn.

Triệu Tích Thành nói với Chu Mộc Lan: "Tôi đối với em chưa từng thay lòng đổi dạ, chỉ có một trái tim này, yêu em mãi mãi". Và ông đã dùng cả một đời để chứng minh cho câu nói ấy.

Vợ chồng ông Triệu Tích Thành bên 6 đoá hoa rực rỡ của mình

Triệu Tích Thành và Chu Mộc Lan tôn trọng lẫn nhau, đồng cam cộng khổ. Một người chủ ngoại, xây dựng cơ nghiệp, một người chủ nội, chăm sóc gia đình.

Trong tự truyện của mình, Triệu Tích Thành đã viết: "Mộc Lan vì tôi mà đã hy sinh quá nhiều, tôi đối với em cũng yêu thương chu đáo. Chỉ cần em vui vẻ, chỉ cần em hạnh phúc, tôi sẽ làm theo ý em".

Những người con gái của vợ chồng Triệu Tích Thành, chứng kiến cha đối với mẹ bằng sự tôn trọng, yêu thương, họ cũng thấy được giá trị của bản thân mình khi là phụ nữ. Chứng kiến cha mẹ yêu thương nhau như thế, họ cũng tin vào tình yêu, tin tưởng rằng thế giới này luôn có tình yêu.

Khi Triệu Tích Thành được hỏi: "Ngài làm thế nào mà có thể nuôi dưỡng sáu cô con gái xuất sắc như thế?", ông thân tình nói: "Điều này là minh chứng cho tình yêu mà tôi trọn đời dành cho vợ, thực sự là rất yêu thương".

Nghiêm khắc mà không hà khắc, yêu nhưng không chiều

Triệu Tích Thành chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi nền văn hóa truyền thống Trung Hoa, gia đình họ có rất nhiều quy tắc. Ví dụ như: Cha mẹ chưa động đũa thì con cái chưa được phép ăn cơm, phải về nhà trước 23h, cha mẹ đang nói phải im lặng nghe, tự mình làm việc nhà, khách đến chơi thì các con không được ngồi bàn ăn mà phải đứng phục vụ...

Mộc Lan dạy các con: "Từ đạm bạc thành xa xỉ thì dễ, chuyển từ xa hoa sang tiết kiệm mới khó. Các quản gia được mời đến để giúp đỡ cha mẹ chứ không phải các con. Người trẻ tuổi phải tự lo cho mình để học cách tự lập".

Những quy tắc được tuân thủ nghiêm ngặt. Các con gái lớn lên đều đạt thành tích xuất sắc, độc lập và tự kỷ luật.

Vợ chồng ông Triệu Tích Thành hồi trẻ bên các con

Có câu chuyện: Lúc Triệu Tiểu Lan học tiểu học, có hôm cả khu nhà bị cúp điện, mẹ cô vẫn thắp nến để cô học bài như thường lệ, hoàn thành bài tập về nhà của hôm ấy. Ngày hôm sau, cả lớp chỉ có mỗi mình Tiểu Lan hoàn thành bài tập.

Trước nhà họ có một đoạn đường đi bộ khá dài, đây chính là đoạn đường do Triệu Tiểu Lan cùng các em gái đã tự mình rải đá lót đường dưới sự chỉ dẫn của cha.

Con gái của Triệu Tích Thành ngày vừa đến Mỹ, một câu tiếng Anh cũng không thể nói. Cô bé ngồi trong phòng học lạ lẫm, nghe không hiểu thầy giáo đang giảng những gì. Không chịu bỏ cuộc, cô lấy sổ tay cẩn thận chép lại tất cả những gì thầy viết trên bảng.

Vào thời điểm đó, Triệu Tích Thành một ngày phải làm đến ba công việc, giống như ông đã từng nói: "Khi đó chỉ có xe kéo là chưa từng kéo qua, bởi vì Mỹ không có xe kéo. Còn những việc khác đều đã làm qua rồi". Tuy vậy, sau một ngày làm việc mệt mỏi về đến nhà, ông vẫn kiên trì giảng bài cho con, giúp con gái hăng hái hơn mỗi ngày.

Lúc bé, Triệu Tiểu Lan ước ao có một con búp bê Barbie, nhưng thời đó trong nhà chẳng có bao nhiêu tiền, không thể mua. Một thời gian sau, cô nhận được món quà, là một con búp bê Barbie xinh xắn. Đó là món quà mà  Triệu Tích Thành đã tích góp tiền để mua cho con gái. Chu Mộc Lan còn tự mình may quần áo cho búp bê, cùng con gái dựng nhà cho búp bê.

Từ những chi tiết nhỏ này có thể nhìn thấy tình yêu của vợ chồng họ Triệu đối với các cô công chúa của mình. Thế nhưng, trong tình yêu ấy không thể thiếu sự nghiêm khắc, và trong nghiêm khắc nhìn thấy sự chân thành.

Vì vậy mới nói rằng, nghiêm khắc mà không khắt khe, thương yêu mà không nuông chiều, chính là gia phong tốt nhất dành cho con gái.

Triệu Tiểu Lan - con gái cả của vua tàu biển và cũng là bộ trưởng thứ 18 của Bộ Giao thông Hoa Kỳ

Con gái có thể làm bất cứ điều gì

Không nhiều gia đình có 6 con gái, nhiều người hay nói: "Hồi môn tốn không ít tiền đâu đấy". Nhưng vợ chồng ông cũng chẳng hề để tâm.

Con gái đầu được vợ chồng họ đặt là Triệu Tiểu Lan, với hy vọng sau này con lớn lên sẽ như Hoa Mộc Lan, anh dũng, tòng quân thay cha và giống như mẹ hiền thục, bao dung.

Trong một cuộc phỏng vấn, Tiểu Lan nói: "Thế giới này về cơ bản là công bằng. Thành tích của chúng tôi hoàn toàn nằm ở chính chúng tôi, và chỉ chúng tôi mới có thể đánh bại chính mình".

Triệu Tích Thành luôn khuyến khích các con dám ước mơ, dám vỗ cánh bay cao, và thực hiện mơ ước hoài bão của mình.

Khi con gái Triệu Tiểu Lan còn bé, ông nói với con: "Con không thể làm tổng thống, bởi vì con không sinh ra tại Mỹ, nhưng con có thể làm bộ trưởng. Mỗi người đều có thể làm tốt, từng bước từng bước một, sẽ có thể lên đến tầng cao nhất".

Vừa dứt lời, mọi người xung quanh đều cười lớn không dứt, cứ nghĩ ông nói đùa. Nhưng Triệu Tích Thành đã rất nghiêm túc, cũng thật rõ ràng, và Triệu Tiểu Lan cũng nhận thức điều này rất nghiêm túc.

Năm 1977, Triệu Tiểu Lan trải qua rất nhiều kỳ thi, cuối cùng trúng tuyển vào Đại học Harvard, hai năm sau cô giành được bằng thạc sĩ. Sau đó cô tiến vào Ngân hàng Hoa Kỳ, đảm nhận vị trí kế toán viên cao cấp.

Năm 1983, cô lấy can đảm tham gia cuộc xét tuyển "Viên chức Nhà Trắng". Cuối cùng, cô đã vượt qua 55.000 ứng cử viên tài năng, trở thành "Viên chức Nhà Trắng" đầu tiên người châu Á, con đường theo đuổi chính trị cũng bắt đầu từ đây.

Ngày 29/1/2017, Triệu Tiểu Lan gọi điện cho cha, nói: "Bố ơi, cảm ơn bố, con đã làm được rồi".

Triệu Tích Thành nói với con: "Không phải con làm được, mà là con có được!"

Vào ngày này, Triệu Tiểu Lan đã trở thành Bộ trưởng thứ 18 của Bộ Giao thông Hoa Kỳ.

Triệu Tích Thành nói: "Đừng đặt giới hạn cho con gái, con gái có thể làm được tốt hơn nữa, thông qua giáo dục, con gái có thể thực hiện bất cứ điều gì".

Viện Bảo tàng người Hoa ở Hoa Kỳ đã trao tặng nhà họ Triệu "Khen thưởng gia đình truyền thống kiệt xuất". Sau 30 năm hoạt động, đây là lần đầu tiên viện bảo tàng đem vinh dự này trao cho cả một gia tộc.

Gia đình nề nếp là hồi môn tốt nhất cho con gái

Khi 6 con gái trưởng thành, vợ chồng nhà họ Triệu phải đối diện với vấn đề hôn nhân của các cô con gái. Tuy nhiên, họ cũng không có quá lo lắng vì các con giỏi thì chàng rể cũng chẳng tồi.

Cụ thể khi TIểu Lan và Mitch McConnell, thượng nghị sĩ Mỹ chuẩn bị đính hôn thì Tiểu Lan nói với bạn trai phải đến trước mặt cha mẹ mình cầu hôn như phong tục truyền thống Trung Quốc.

Khi McConnell đến ra mắt, ông Triệu Tích Thành đã yêu cầu con rể tương lai đưa ra ba lý do cầu hôn con gái mình. McConnell nói: "Đầu tiên, con tin rằng mắt nhìn người của Tổng thống rất sắc bén. Ông ấy nói rằng Tiểu Lan là cô gái Đông phương xuất sắc nhất. Con cũng tin chắc như vậy.

Thứ hai, cha của Tiểu Lan đã cống hiến rất nhiều cho sự nghiệp vận tải biển thế giới, được người người kính trọng. Trung Quốc có câu 'hổ phụ sinh hổ tử'. Người cha tài giỏi, con gái đương nhiên cũng không kém cỏi.

Thứ ba, cũng là điều quan trọng nhất, Tiểu Lan là người phụ nữ bận rộn nhất mà con từng gặp, con đã chuẩn bị tinh thần chăm sóc và yêu cô ấy thật tốt".

Nhà văn Ma Boyong nói: "Truyền thống của một gia tộc cũng giống như một món đồ cổ tốt". Nó được tích tụ theo thời gian. Đồ cổ có hình dạng, truyền thống không sờ nắm được nhưng lại thẩm thấu trong gia tộc, trở thành mối ràng buộc về tinh thần, thậm chí trở thành một phần trong vận mệnh của họ. Truyền thống gia đình là của hồi môn tốt nhất cho con gái.