Cảng biển duy nhất ở Việt Nam lọt top 15 cảng container hoạt động tốt nhất thế giới sẽ được quy hoạch ra sao trong tương lai?

Theo báo cáo về Chỉ số CPPI - chỉ số hoạt động cảng container cho 348 cảng container toàn cầu được World Bank và S&P Global Market Intelligence công bố mới đây, cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) của Việt Nam giữ vị trí thứ 12 trong số 348 cảng container hoạt động tốt nhất thế giới. Thứ hạng này của cảng Cái Mép cao hơn một số cảng biển lớn như Singapore (vị trí thứ 18), Yokohama - Nhật Bản (vị trí thứ 15), Busan - Hàn Quốc (thứ 22).

Không chỉ vậy, cụm cảng Cái Mép cũng được xếp vào nhóm cảng biển lớn với sản lượng hàng container thông qua đạt hơn 4 triệu Teu/năm. Đặc biệt, Cái Mép vẫn tiếp tục duy trì vị trí thứ 13 (theo cách tính kỹ thuật, cho trọng số cao hơn cho kích cỡ tàu phổ biến ở cảng đó).

Báo cáo CPPI được xây dựng thường niên nhằm đánh giá về mức độ hiệu quả của các cảng biển trên thế giới, căn cứ trên các tiêu chí liên quan tới thời gian tàu container cần để hoàn thành việc bốc và dỡ container tại một cảng trong toàn bộ thời gian của năm đó.

Chỉ số CPPI được tính trên các yếu tố liên quan tới thời gian tàu vào luồng, cập cảng, năng suất bốc và dỡ hàng lên xuống cảng cùng tổng lượng hàng/chuyến, tàu rời cảng ra luồng. Ngoài ra, 2 yếu tố cũng được tính toán là yếu tố tàu lớn (tiết kiệm nhiên liệu hơn) và yếu tố công nghệ thông tin - số hoá.

Cảng Cái Mép sẽ được quy hoạch ra sao trong tương lai?

Cảng Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải (gọi tắt là TCTT) nằm tại khu vực công nghiệp Cái Mép, thuộc phường Phước Hoà, Thị Xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Được thành lập vào ngày 30/10/2015 và chính thức đi vào hoạt động ngày 01-01-2016, là một trong những cụm Cảng nước sâu được xem là trung tâm trung chuyển Hàng hoá xuất nhập khẩu phát triển nhất trong khu vực Đông Nam Á.

TCTT nằm trong khu công nghiệp Cái Mép thuộc địa bàn Khu phố Tân Lộc - Phường Phước Hoà – Thị Xã Phú Mỹ – Tỉnh Bà Rịa-Vũng tàu. Cảng nằm cách ngã 3 sông Thị Vải - Cái Mép 1km, cách phao số 0 Vũng Tàu 25,7km.

Khu vực Cái Mép - Thị Vải có khoảng 35 bến cảng, hiện đã đưa vào khai thác 22 bến cảng (19 dự án chính thức, 3 dự án tạm khai thác), với công suất 117,8 triệu tấn/năm, trong đó gồm 7 cảng container với công suất 6,8 triệu Teu/năm.

Cái Mép – Thị Vải đã hình thành được 16 tuyến tàu xa đi Mỹ, Châu Âu vượt trội hơn hẳn các nước khác trong khu vực Đông Nam Á (chỉ sau Malaysia và Singapore vì đây là 2 hub); Kích cỡ tàu vào Cái Mép gia tăng nhanh chóng, 40% số tuyến dịch vụ khai thác tàu kích cỡ trên 160.000DWT. Tàu tuyến Á-Âu chủ yếu khai thác đội tàu kích cỡ từ 18.000 TEUS trở lên, tàu lớn nhất ra/vào cảng quốc tế Cái Mép (CMIT) là 194.000DWT.

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 của Bộ Giao thông Vận tải, Cái Mép – Thị Vải sẽ tiếp nhận các tàu trọng tải lớn để làm hàng, khu Cái Mép sẽ là cảng cửa ngõ, trung chuyển quốc tế, có bến container, tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng/khí. Còn với khu bến Thị Vải sẽ hỗ trợ phát triển Kinh tế - xã hội liên vùng.

Trong đó, khu bến Cái Mép có bến container, tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng/khí, tiếp nhận tàu container trọng tải 80.000 - 250.000 DWT hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện và tàu tổng hợp, hàng lỏng/khí trọng tải đến 150.000 DWT hoặc lớn hơn giảm tải phù hợp với điều kiện khai thác tuyến luồng hàng hải. Đến năm 2025, khu bến Cái Mép sẽ có 26 – 27 cầu cảng, tổng chiều dài 6679m, có khả năng thông qua 113,6 triệu – 130 triệu tấn hàng. Đến năm 2030, quy mô phát triển của khu bến Cái mép sẽ tăng lên 31 – 32 cầu cảng, tổng chiều dài 8479 – 8879m, có khả năng thông qua 145,6 triệu – 170,1 triệu tấn hàng.

Trong khi đó, khu bến Thị Vải được quy hoạch nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội liên vùng, có bến tổng hợp, container, hàng rời, hàng lỏng/khí. Khu bến có thể tiếp nhận tàu có trọng tải đến 100.000 DWT tại Phú Mỹ hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện, đến 60.000 DWT tại Mỹ Xuân và đến 30.000 DWT phía thượng lưu cầu Phước An. Đến năm 2025 sẽ có 28 – 32 cầu cảng, tổng chiều dài 7966 – 8085m. khả năng thông qua 44,7 triệu – 59,2 triệu tấn. Đến năm 2030, khu bến Thị Vải sẽ có 33 – 37 cầu cảng, tổng chiều dài 9367 – 10.742m, khả năng thông qua 53 – 71,9 triệu tấn.

Không chỉ vậy, việc phát triển hạ tầng hàng hải công cộng cũng sẽ thực hiện theo từng giai đoạn để đảm bảo mục tiêu của quy hoạch. Cụ thể, các hạ tầng đường bộ kết nối cho việc phát triển cảng Cái Mép – Thị Vải sẽ được ưu tiên xây dựng bao gồm: Cao tốc Biên Hoà – Vũng Tàu, Biên Hoà – Cái Mép, đường liên cảng, cầu Phước An tới cảng Cái Mép – Thị Vải, cao tốc Bến Lức, Long Thành.

Hạ tầng đường thuỷ nội địa và ven biển bao gồm: Cải tạo, nâng cấp các tuyến đường thuỷ nội địa theo hành lang logistics kết nối Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ đến các cảng khu vực TP HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu, tuyến vận tải thuỷ quốc tế Campuchia

Hạ tầng đường sắt bao gồm: Các tuyến Biên Hoà – Vũng Tàu kết nối tuyến Sài Gòn – Lộc Ninh để vận chuyển hàng từ Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, liên vận quốc tế về Cái Mép.