Toàn cảnh Thượng đỉnh Helsinki: "Chấp nhận rủi ro chính trị để theo đuổi hòa bình"
Dù đã gặp nhau một số lần bên lề các diễn đàn quốc tế, nhưng hội nghị thượng đỉnh ngày 16/7 tại Phần Lan là lần đầu tổng thống Mỹ Trump tiếp xúc chính thức tổng thống Nga Putin.
23:19: Tổng kết hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ
- Sau cuộc hội đàm riêng và bữa trưa làm việc tại dinh Tổng thống Phần Lan, hai vị Tổng thống Nga và Mỹ đã trả lời các câu hỏi về vấn đề can thiệp bầu cử, đường ống dẫn dầu, Syria, Crimea và vũ khí hạt nhân trong cuộc họp báo chung.
- Tổng thống Putin cho biết quan điểm về Crimea của ông và người đồng cấp Mỹ khác nhau, đồng thời tuyên bố sẽ xem xét dẫn độ 12 người Nga bị Mỹ truy tố.
- Ông Putin cũng đã bác bỏ cáo buộc can thiệp bầu cử và khẳng định Nga "không có kế hoạch" can thiệp các vấn đề chính trị nội bộ của Mỹ.
- Tổng thống Trump khẳng định đã "tranh cử một cách minh bạch" và cho rằng Nga không có lí do gì để can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016.
- Tổng thống Trump đã bị chính giới Mỹ chỉ trích gay gắt vì ‘bênh vực’ Nga trong cuộc họp báo.
- Ông Putin đã tặng ông Trump một trái bóng của World Cup 2018, tuy nhiên Thượng nghị sĩ Mỹ không đồng tình với món quà này: "Nếu là tôi, tôi sẽ kiểm tra quả bóng đá xem có gắn thiết bị nghe lén không và không bao giờ cho phép đem nó vào Nhà Trắng".
23:12: Ông Putin tặng ông Trump một trái bóng của World Cup 2018
Phóng viên CBS Mark Knoller cho biết, Tổng thống Nga Putin đã tặng ông Trump một quả bóng đá của World Cup 2018 bởi kỳ World Cup 2026 sẽ do Mỹ, Mexico và Canada tổ chức.
Ông Trump đã ném quả bóng về phía Đệ nhất phu nhân Melania và nói rằng con trai ông sẽ thích món quà này.
Sau hành động này, Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham đã đăng tải trên Twitter cảnh báo về món quà của ông Putin: "Nếu là tôi, tôi sẽ kiểm tra quả bóng đá xem có gắn thiết bị nghe lén không và không bao giờ cho phép đem nó vào Nhà Trắng".
Ảnh: Mark Knoller
Cuộc họp báo chung của hai ông Trump, Putin kết thúc, khép lại thượng đỉnh Nga - Mỹ 16/7 tại Helsinki.
23:09: Putin: Quan điểm của chúng tôi về Crimea khác nhau
Phóng viên của AP đã đặt câu hỏi về Crimea, một vấn đề mà cả hai nhà lãnh đạo đều không nhắc tới trong cuộc họp báo.
Tổng thống Putin cho hay, ông Trump "tiếp tục khẳng định việc sáp nhập Crimea là bất hợp pháp. Quan điểm của chúng tôi khác nhau".
23:01: Tổng thống Putin tuyên bố xem xét dẫn độ 12 người Nga bị Mỹ truy tố
Ông Putin cho hay, ông Trump đã thảo luận về vấn đề truy tố 12 đặc vụ Nga, những người được cho là có liên quan tới vụ Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ.
Ảnh: AP
Tổng thống Nga cho biết ông sẽ xem xét dẫn độ 12 người này nhưng cũng nói thêm rằng ông chưa nắm rõ hoàn toàn tình huống này và cần xem xét thêm.
Cuối tuần trước, Bộ Tư pháp Mỹ đã ra cáo trạng truy tố đối với 12 công dân Nga, một phần trong cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller, cáo buộc họ tham gia vào "nỗ lực" nhằm đánh cắp thông tin từ mạng máy tính và thư điện tử của Đảng Dân chủ.
22:51: Ông Putin khẳng định chưa từng can thiệp bầu cử Mỹ, TT Trump: "Tôi thà nhận rủi ro chính trị để theo đuổi hòa bình"
Tổng thống Nga cho biết, ông Trump đã đưa vấn đề Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ ra bàn thảo:
"Tôi phải nhắc lại những gì mình nói trước đó, bao gồm cả trong các cuộc gặp riêng với ngài Tổng thống. Nga chưa bao giờ can thiệp và không có ý định can thiệp vào chính trị nội bộ của Mỹ, bao gồm cả bầu cử".
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ khẳng định vẫn chưa có kết luận về cáo buộc Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng mình đã tiến hành tranh cử một cách minh bạch.
Ông Trump cũng cho rằng, cuộc điều tra của ông Robert Mueller về khả năng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử 2016 đã gây "ảnh hưởng tiêu cực" với quan hệ Nga - Mỹ.
"Thật là nực cười. Thật là nực cười với những gì diễn ra trong cuộc điều tra", ông Trump nói.
Ông Trump còn nói: "Tôi chẳng thấy có lý do gì để Nga phải can thiệp vào cuộc bầu cử 2016".
"Đối thoại mang tính xây dựng giữa Nga và Mỹ thúc đẩy cơ hội mở ra những con đường mới hướng tới hòa bình và ổn định của thế giới. Tôi thà nhận lấy rủi ro chính trị để theo đuổi hòa bình, hơn là liều lĩnh với hòa bình để theo đuổi chính trị".
Dù vậy, Tổng thống Nga cũng chia sẻ: Ông đã muốn ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ bởi ông Trump tỏ ý muốn bình thường hóa quan hệ với Nga.
22:45: Ông Trump nói về dòng tweet chê nước Mỹ "ngớ ngẩn và ngu ngốc"
Giải đáp thắc mắc của một phóng viên Mỹ về tweet đăng tải sáng nay, ông Trump nói: "Tôi cho là cả 2 nước đều có trách nhiệm (trong chuyện này)", ông Trump nói, "Tôi nghĩ nước Mỹ thật ngớ ngẩn. Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều ngớ ngẩn. Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều có lỗi".
Trước khi tới Helsinki tham dự cuộc gặp thượng đỉnh với ông Putin, ông Trump đã đăng tải trên Twitter một dòng tweet có nội dung chỉ trích nươc Mỹ, rằng "sự ngớ ngẩn và ngu ngốc" của Mỹ đã làm tổn hại tới mối quan hệ giữa Moscow và Washington.
22:33: TT Trump: "Quan hệ chưa bao giờ tệ hơn... Điều đó đã thay đổi cách đây 4 tiếng đồng hồ"
Ảnh: Mark Knoller
Tổng thống Trump cho rằng, cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Nga Putin đã cải thiện đáng kể mối quan hệ giữa hai nước.
Ông Trump cho rằng mối quan hệ Nga - Mỹ "chưa bao giờ tệ hơn bây giờ" và ông tin rằng điều đó đã "thay đổi" sau thượng đỉnh Helsinki với ông Putin.
"Mối quan hệ của chúng ta chưa bao giờ tệ hơn bây giờ. Tuy nhiên điều đó đã thay đổi cách đây khoảng 4 tiếng đồng hồ. Tôi thực sự tin như vậy".
Ông Trump cho hay, ông tin là quan hệ ngoại giao với Nga, có thể không được chuộng, nhưng cần thiết.
"Chẳng có gì dễ hơn việc từ chối gặp mặt, từ chối tiếp xúc", ông Trump nói, "Nhưng điều đó không gặt hái được gì cả".
20:57: Phái đoàn Nga - Mỹ "lặng như tờ" trong bữa trưa muộn
Sau cuộc đối thoại riêng dài hơi, lãnh đạo hai nước đã cùng ngồi dùng bữa trưa muộn với các cố vấn.
Đúng như dự kiến, phía Mỹ có sự tham dự của đại sứ Mỹ tại Nga Jon Huntsman, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly, Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và chuyên gia Nga - cố vấn của ông Trump Fiona Hill.
Đại diện phía Nga là 6 cố vấn, trong đó có phát ngôn viên Tổng thống Nga Dmitry Petrov và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.
Phóng viên hiện trường của Guardian mô tả: Phái đoàn Mỹ và Nga ngồi đối diện nhau trên chiếc bàn - phủ khăn trắng, với ly rượu, đồ sứ kiểu Trung Hoa - và im lặng hoàn toàn khi chúng tôi bước vào.
20:45: Cuộc gặp riêng 1-1 giữa ông Trump và ông Putin kết thúc sau hơn 2 giờ đồng hồ
Sau hơn 2 giờ đồng hồ, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kết thúc cuộc đối thoại riêng. Được biết, theo lịch trình dự kiến của hai nhà lãnh đạo, cuộc gặp riêng 1-1 được xác định sẽ chỉ kéo dài 90 phút.
Theo Sputniknews, phát biểu sau cuộc gặp, ông Trump cho biết đây là một "khởi đầu rất tốt" cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và ông Putin.
Tiếp đó, các cuộc họp mở rộng sẽ diễn ra, dự kiến kéo dài 1 giờ 45 phút.
20:38: Helsinki đón lãnh đạo Nga - Mỹ vào ngày nóng nhất trong nhiều năm
Helsinki đón lãnh đạo Nga-Mỹ vào một ngày nắng nóng. Ảnh: Tomi Setala
Theo phóng viên Brandon Miller của CNN, lãnh đạo 2 nước Nga, Mỹ đã tiến hành cuộc gặp tại Helsinki vào một ngày được cho là nóng nhất trong vòng vài năm qua.
Hiện nay, thành phố đang trải qua đợt nắng nóng tồi tệ nhất và hôm nay có thể là ngày nóng nhất kể từ năm 2010. Nhiệt độ hiện tại là 30 độ C.
Mức nhiệt này hiếm tới mức nào ư? Theo Viện Khí tượng học Phần Lan, trung bình mỗi thập kỷ Helsinki mới có 1 ngày nhiệt độ lên tới 30 độ C. Thông thường, mức nhiệt cao ở Helsinki vào giữa tháng 7 chỉ ở khoảng 20 độ C.
20:31: Cuộc gặp 1 - 1 giữa ông Trump và ông Putin kéo dài
Cuộc gặp riêng 1-1 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin kéo dài hơn dự kiến.
Phóng viên rời khỏi phòng họp lúc 2h16 phút (giờ địa phương) và cho rằng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo chỉ kéo dài khoảng 90 phút. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, cuộc gặp vẫn đang diễn ra.
Cuộc gặp song phương giữa ông Trump và ông Putin tại thượng đỉnh G20 năm ngoái cũng kéo dài. Đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump được cho là phải khéo léo ra hiệu để ông Trump trở lại với lịch trình.
19h54 Ngoại trưởng Nga- Mỹ tiến hành cuộc gặp song song
Đăng tải trên Twitter, Bộ Ngoại giao Nga cho hay, Ngoại trưởng của hai nước, ông Mike Pompeo và ông Sergei Lavrov cũng đã tiến hành cuộc gặp song song tại Helsinki.
Đây là lần đầu tiên hai nhà ngoại giao gặp gỡ kể từ khi ông Pompeo được bổ nhiệm vào vị trí Ngoại trưởng Mỹ.
Ngoại trưởng Nga Lavrov gặp người đồng cấp Mỹ Pompeo tại Helsinki. Ảnh: Reuters
19:34 Vì sao ông Trump muốn gặp riêng ông Putin?
Theo CNN, một quan chức Mỹ đã đưa ra 3 nguyên do lý giải về việc Nhà Trắng đề nghị phía Nga thực hiện cuộc họp 1-1 giữa lãnh đạo 2 nước Nga, Mỹ. Quan chức này cho hay, yêu cầu đã được đưa ra trong những cuộc đối thoại đầu tiên nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp suốt vài tháng qua.
Ông Trump đã đề nghị có một khoảng thời gian riêng tư để có thể tự mình đánh giá ông Putin và phát triển mối quan hệ giữa lãnh đạo với lãnh đạo (cũng tương tự như lý do vì sao ông Trump đề nghị gặp riêng ông Kim Jong-un tại Singapore).
Trước đây, ông Trump từng tỏ ra tức giận khi thông tin từ cuộc gặp của ông với các lãnh đạo nước ngoài bị rò rỉ. Tổng thống Mỹ nói với các cố vấn rằng ông không muốn các thông tin nhạy cảm bị tiết lộ từ cuộc gặp của ông với Tổng thống Putin.
Ông Trump không muốn các cố vấn, những người có thể giữ quan điểm gay gắt hơn về Nga, rút ngắn hoặc làm gián đoạn cuộc trao đổi giữa ông và ông Putin.
Lãnh đạo Nga - Mỹ gặp nhau tại Phần Lan. Ảnh: AP
18:19 Tổng thống Nga-Mỹ bắt tay chóng vánh, thái độ nghiêm nghị
Sau phần chụp ảnh và chào hỏi trước ống kính truyền thông tại Phủ tổng thống Helsinki, hai ông Trump và Putin đã bắt tay nhau trong khoảng 3 giây. Theo The Guardian mô tả, hai nguyên thủ đều có vẻ nghiêm nghị và ít cười.
Tổng thống Putin cho biết ông vui mừng khi gặp tổng thống Trump, còn ông Trump chúc mừng ông Putin về việc Nga tổ chức thành công World Cup 2018 và màn trình diễn của đội tuyển quốc gia Nga trong giải đấu.
Tổng thống Nga và Mỹ đều giữ biểu cảm khá nghiêm nghị khi chụp ảnh (Ảnh: Mark Knoller/Twitter)
"Tôi có theo dõi [World Cup] một chút... giải đấu đã hoàn thành tốt đẹp," tổng thống Mỹ nói. Ông cho biết có rất nhiều điều tốt đẹp để trao đổi với đồng cấp Nga, từ vấn đề thương mại, Trung Quốc và "người bạn chung là chủ tịch [Trung Quốc] Tập Cận Bình".
"Chúng ta có nhiều cơ hội lớn với nhau. Hai nước đã bất hòa trong nhiều năm," ông Trump nói. "Hòa dịu với nhau là điều tốt. Thế giới sẽ muốn thấy chúng ta hòa hảo. Chúng ta sở hữu tới 90% lượng vũ khí hạt nhân trên thế giới và đó không phải là chuyện tốt."
Sau phần giao lưu nhanh với truyền thông, tổng thống Nga và Mỹ bắt đầu tiến hành ngay cuộc hội đàm kín 1-1, chỉ còn các thông dịch viên được lưu lại trong phòng họp để phục vụ "cuộc thảo luận cá nhân" giữa hai nguyên thủ.
Ông Trump cho biết, sau khi họp kín, lãnh đạo hai nước sẽ trở lại trong cuộc đối thoại giữa đoàn đại biểu song phương để trao đổi nhiều hơn.
Ông Trump căng thẳng bắt tay ông Putin 3 giây, nhắc đến TQ và bạn chung Tập Cận Bình - Ảnh 2.
Hai nguyên thủ trong phần giao lưu với truyền thông trước khi bước vào phần hội đàm (Ảnh: Sky News)
18:14 [VIDEO] Tổng thống Nga-Mỹ bước vào cuộc gặp thượng đỉnh
18:01 Ông Trump đến điểm hẹn muộn gần 1 tiếng
Tổng thống Donald Trump đã có mặt tại Phủ tổng thống Phần Lan vào khoảng 17h57 (giờ VN), muộn khoảng gần 45 phút so với thời gian dự kiến bắt đầu cuộc gặp thượng đỉnh với ông Putin.
Tổng thống Nga tới "điểm hẹn" trước ông Trump gần 30 phút.
Ông Trump cũng được tổng thống Phần Lan tiếp đón
Twitter của Nhà Trắng thông báo tổng thống Trump đã tới Phủ tổng thống Phần Lan
17:39 Đoàn xe của ông Putin tiến vào Phủ tổng thống Phần Lan, chưa thấy "bóng dáng" ông Trump
Đoàn xe hộ tống tổng thống Nga Putin đã tới Phủ tổng thống Phần Lan tại Helsinki vào khoảng 17h40 (giờ VN), chậm hơn 20 phút so với dự kiến.
Chưa có dấu hiệu đoàn tổng thống Mỹ Trump xuất hiện - the Guardian cho hay, và bình luận lúc này có thể đến lượt ông Trump "cố gắng bắt ông Putin phải chờ".
Một chi tiết hài hước được chỉ ra để "thêm thắt" cho cuộc gặp kịch tính: Chiếc siêu xe limo của ông Putin dường như lớn hơn xe của ông Trump một chút.
Đoàn xe tổng thống Putin tiến vào Phủ tổng thống Phần Lan (Ảnh: William Galo/VOA)
Tổng thống Putin được tiếp đón bởi tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto (Ảnh: Mark Knoller/Twitter)
Trong khi đó, hình ảnh của RT (Nga) cho thấy đoàn xe của ông Trump, bao gồm siêu xe limo The Beast, trên đường tới địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh.
Đoàn xe ông Trump rời khách sạn lúc 13h37 (giờ địa phương, 17h37 giờ VN), tức gần 40 phút sau khi chuyên cơ của ông Putin hạ cánh.
Đoàn xe của ông Trump được mô tả là "đồ sộ", không thể quay hết trong một khuôn hình
17:32 Bộ ngoại giao Nga "like" dòng tweet của ông Trump, đáp gọn lỏn
Vài giờ trước cuộc gặp thượng đỉnh với ông Putin, ông Trump lên Twitter cá nhân đăng tải dòng trạng thái nói: "Quan hệ giữa chúng ta với Nga chưa bao giờ tồi tệ hơn lúc này, tất cả là vì sự ngớ ngẩn và ngu ngốc trong nhiều năm qua của Mỹ, và giờ là Cuộc săn phù thủy (chỉ vụ điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ-ND)!"
Phóng viên Amie Ferris-Rotman của tờ Washington Post sau đó phát hiện trong số lượt thích dòng tweet của ông Trump có cả tài khoản Twitter của Bộ ngoại giao Nga. Cơ quan này cũng dẫn lại đoạn tweet và bình luận gọn lỏn: "Chúng tôi đồng ý".
Bộ ngoại giao Nga đáp lại tweet của tổng thống Mỹ về quan hệ song phương
17:13 Chuyên cơ của ông Putin hạ cánh chậm gần 1 tiếng
Máy bay của tổng thống Putin hạ cánh xuống sân bay Helsinki vào khoảng 17h (giờ VN), chậm gần 1 tiếng đồng hồ so với dự kiến.
Chuyên cơ của tổng thống Nga Putin đáp xuống sân bay ở Phần Lan
Việc chuyên cơ của Putin trễ giờ được một số ý kiến lý giải là "trò chơi ngoại giao". Cựu đại sứ Mỹ tại LHQ, ông Thomas Pickering, nói với CNN trong khi chờ máy bay của tổng thống Nga hạ cánh:
"Rõ ràng việc chậm trễ này là điều mà ông ấy (Putin) có thể tránh được, vì vậy họ đã có chủ định. Chủ định này hiển nhiên là cách để cân bằng sân chơi của hội nghị lần này, để ông Trump không chiếm hết thượng phong..."
Tổng thống Putin bước xuống chuyên cơ (Ảnh: @markknoller/Twitter)
Phóng viên Nhà Trắng Annie Karni xác nhận tổng thống Donald Trump đã hoãn thời gian xuất phát từ khách sạn Hilton Helsinki Kalastajatorppa, theo lịch trình là 16h40 (giờ VN).
Phát ngôn viên Nhà Trắng bà Sarah Sanders không bình luận về tình huống này.
17:00 Tổng thống Nga Putin trễ giờ, ông Trump và phu nhân chưa rời khách sạn
Trong khi tổng thống Mỹ Trump đã có mặt tại Helsinki từ ngày trước đó, ông Putin ngày hôm nay mới lên đường tới Phần Lan.
Phóng viên Norah O'Donnell🇺🇸 của chương trình CBS This Morning (Mỹ) cho biết, chuyên cơ của tổng thống Nga đã hạ cánh muộn so với dự kiến 45', thời điểm mà theo lịch trình ông đã phải có mặt tại Phủ tổng thống ở Helsinki để chuẩn bị bước vào cuộc họp với ông Trump.
Phóng viên Kaitlan Collins của CNN thì đưa tin, tổng thống Trump cùng phu nhân Melania theo dự kiến đã phải rời khách sạn "từ 26 phút trước", nhưng đến thời điểm này họ "vẫn chờ đợi", nguyên nhân được cho là tình huống hạ cánh muộn của tổng thống Nga.
16:54 Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa tổng thống Trump - Putin
Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng cấp Nga Vladimir Putin sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên tại thủ đô Helsinki, Phần Lan vào khoảng 13h15 chiều nay, 16/7, tức 17h15 giờ Việt Nam. Cuộc hội đàm giữa hai nguyên thủ dự kiến diễn ra trong vòng 1 tiếng rưỡi.
Cuộc họp báo chung giữa ông Trump và ông Putin dự kiến tổ chức vào lúc 16h50 (20h50 giờ VN).
Hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Phần Lan diễn ra trong bối cảnh quan hệ song phương đứng trước nhiều thách thức và đang trong tình trạng không tốt, đặc biệt là cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ. Nhiều vấn đề nóng bỏng mà cả Mỹ và Nga cùng quan tâm sẽ được đặt lên bàn đàm phán giữa hai Tổng thống.
Lịch trình dự kiến hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ
13h30 (giờ VN) – Tổng thống Mỹ Donald Trump đến Dinh Tổng thống Phần Lan Mäntyniemi.
16h25 – Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Thủ đô Helsinki, Phần Lan.
17h00 – Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Phủ Tổng thống Phần Lan.
17h05 – Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinistö chụp ảnh cùng nhau.
17h15 – Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump hội đàm tại Phủ Tổng thống Phần Lan.
18h45 – Ăn trưa, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp phái đoàn hai bên tại Phủ Tổng thống Phần Lan.
20h30 – Họp báo chung.
21h15 – Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinistö hội đàm song phương.