"Cắt" cho vay ký quỹ đối với NĐT nước ngoài ảnh hưởng ra sao đến thị trường chứng khoán?

Thông tư 203 của Bộ tài chính đã được công bố từ hồi tháng 12/2015 và mọi hướng dẫn liên quan cũng đã không còn là điều mới mẻ với nhà đầu tư. Tuy nhiên, ngày tháng trôi qua, thời gian hiệu lực của thông tư sắp đến vào 1/7/2016 tới đây và đây là lúc để chúng ta nhắc lại thông tư này và các yếu tố có thể ảnh hưởng đến thị trường.

Điểm nhà đầu tư quan tâm nhất đó là quy định về giao dịch ký quỹ đối với nhà đầu tư nước ngoài. Theo quy định tại thông tư này thì “Nhà đầu tư nước ngoài không được phép thực hiện giao dịch ký quỹ”.

Với quy định này, một số công ty chứng khoán đã thông báo kể từ ngày 1/7/2016 sẽ ngừng mở mới tài khoản giao dịch ký quỹ cho nhà đầu tư nước ngoài. Đối với các nhà đầu tư nước ngoài đã có tài khoản giao dịch ký quỹ thì sẽ bị khóa chiều mua chứng khoán ký quỹ, chỉ mở chiều bán chứng khoán để Nhà đầu tư nước ngoài bán chứng khoán trả nợ cho công ty chứng khoán.

Đồng thời, CTCK cũng thông báo ngừng giải ngân mới cho các giao dịch trên tài khoản ký quỹ của NĐT nước ngoài.

Vậy, cắt margin đối với nhà đầu tư nước ngoài có ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán Việt?

Trước hết, chúng ta cần hiểu rõ rằng việc áp dụng quy định cắt cho vay ký quỹ không phải cho mọi nhà đầu tư nước ngoài. Đối với nhà đầu tư cá nhân tạm trú thời hạn trên 1 năm sẽ được mở tài khoản giao dịch ký quỹ và các tổ chức có pháp nhân Việt Nam được mở tài khoản giao dịch ký quỹ.

Theo anh D. một trưởng phòng môi giới của một công ty chứng khoán lớn, do nhà đầu tư nước ngoài đầu tư theo hình thức đầu tư vốn gián tiếp theo thông tư 05 nên việc quản lý giao dịch khá phức tạp, có sự liên thông giữa công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký nên các giao dịch thường phải sớm hơn so với thị trường chung. Mục đích của việc này là để đảm bảo được các quy trình thanh toán trong ngày. Thời gian giao dịch với các nhà đầu tư cá nhân ngoại thường kết thúc trước 14h.

Khi được hỏi về định lượng dòng vốn trên thị trường giảm do cắt margin, vị trưởng phòng môi giới này khẳng định: thị trường chứng khoán sẽ chẳng ảnh hưởng gì cả. Tại công ty chứng khoán anh đang công tác (thuộc top 5 thị phần môi giới) cũng không có nhà đầu tư nước ngoài nào dùng margin.

Anh D. cũng cho biết thêm, lý do nhiều nhà đầu tư tổ chức không dùng margin là vì độ rủi ro cao. Thông thường đối với nhà đầu tư tổ chức thì họ thậm chí không có thói quen dùng hết tiền mặt chứ không nói đến margin vì quy trách nhiệm cho người quản lý quỹ rất cao. Mà, chẳng ai muốn rủi ro cao cả nên đa phần các tài khoản của nhà đầu tư tổ chức luôn "dư" tiền mặt. Đó là chưa kể đến việc sử dụng margin khiến chi phí vốn đắt hơn, việc sử dụng đòn bẩy là rất hạn chế.

Trao đổi với chúng tôi, một môi giới có lượng khách hàng lớn khẳng định tại công ty chứng khoán anh đang làm việc (top 5 thị phần môi giới chứng khoán), dư nợ cho vay margin đối với nhà đầu tư nước ngoài gần như bằng 0 hoặc nếu có cũng chỉ rất ít.

Như vậy, có vẻ như việc cắt margin đối với nhà đầu tư nước ngoài theo tinh thần thông tư 203 cho đến thời điểm hiện tại chưa tác động lớn đến thị trường chứng khoán.