Câu chuyện về ô cửa sổ và dây quần áo bẩn: Ngừng phán xét người khác khi bạn chưa từng đặt mình vào vị trí của họ

Cuộc sống thật phức tạp

Nhà viết tiểu thuyết người Brazil - Paulo Coalho đã kể một câu chuyện:

Một cặp đôi trẻ đã chuyển đến ở tại một vùng đất mới. Ngày hôm sau khi họ đang ăn sáng, người phụ nữ trẻ nhìn thấy người hàng xóm đang phơi đồ bên ngoài.

"Chỗ quần áo đó nhìn không sạch sẽ lắm, cô ấy không biết giặt đồ đúng cách rồi. Có lẽ cô ấy cần một loại bột giặt tốt hơn". Chồng cô gái nhìn thấy thế và vẫn im lặng. Mỗi lần nhìn thấy người hàng xóm phơi đồ bên ngoài thì người phụ nữ trẻ lại bình luận giống hệt như vậy.

Một tháng sau, người phụ nữ ấy rất ngạc nhiên khi thấy một dãy quần áo sạch sẽ được phơi trên dây và cô ấy nói với chồng: "Nhìn kìa, cô ấy cuối cùng cũng học được cách giặt đồ sạch sẽ. Em tự hỏi ai đã dạy cô ấy nhỉ". Người chồng đáp lại: "Sáng nay anh đã dậy sớm và lau mấy cái cửa sổ đấy". Như vậy, người phụ nữ trẻ này vẫn luôn chỉ trích người hàng xóm nhưng lại không hề nhận ra rằng cô ấy cũng đang không làm tốt công việc của mình.

Bản tính không khoan dung của bạn dành cho người khác bị ảnh hướng rất lớn bởi những thấu kính bạn sử dụng để nhìn nhận và hiểu họ. Việc bạn chỉ chú tâm vào thực tại của chính mình sẽ hưởng đến cách bạn phán xét một ai đó.

Phán xét thể hiện sự thiếu hụt về sự tự chấp nhận bản thân, bởi vì bạn đang chiến đấu với chính bản thân mình. Để xua đi cơn đau của bạn, bạn không ngần ngại ném những lời vu khống vào người khác để bản thân cảm thấy tốt hơn. Sự phán xét có thể trở thành một hàng rào ngăn cản tâm hồn của bạn khiến bạn lãng quên nó. Từ khi sớm hiểu ra ý nghĩa của cuộc sống, bạn gán nhãn và phán xét những gì bạn thích và không thích.

Sự phán xét sẽ khiến một tâm hồn tiêu cực tồn tại mãi vì bạn cứ giữ lấy sự tiêu cực này khi bạn phán xét người khác như một trò tiêu khiển. Để tránh phê bình người khác, hãy để tâm tới những suy nghĩa của bạn trước khi nói ra. Công bằng mà nói, sự tự phán xét bản thân khó có thể được nhận ra vì nó giống như cơn nghiện vậy. Bản chất của điều này là, sự phán xét người khác phản ánh sự định giá hạn hẹp của chính bạn.

“Nếu tôi thấy bản thân mình hay phán xét người khác, đơn giản thôi, tôi quan sát và nhìn lại lúc đó. Nếu tôi nhận ra rằng tôi đang làm họ sợ, tôi sẽ thầm nhắc nhở mình, và lại để ý tới những gì người khác đang cảm nhận” - Giáo viên, nhà tâm lí học David Richo quả quyết.

Sự hiểu biết của bạn về người khác bị hạn chế bởi vì sự phán xét đó được nhìn nhận thông qua một thấu kính mờ ảo. Có một sự sâu thẳm bên trong một người hơn là sự nhận thức của bạn về họ.

Phán xét người khác cho bạn cơ hội để trở nên tò mò. Thay vì hướng sự tức giận về phía họ, hãy xem xét lại xem đâu là nơi mà sự phán xét bắt đầu. Điều đó có thể khuyên bạn những gì? Đằng sau mỗi lời phán xét là một sự khát khao tình yêu, sự chấp nhận và thừa nhận. Trừ khi bạn chạm đến cốt lõi của vấn đề, nếu không cứ mỗi lần như vậy bạn sẽ càng làm những cảm xúc ấy tồn tại mãi thôi.

Những suy nghĩ tự phá hoại bản thân

“Sự phán xét đang ngăn cản không cho chúng ta thấu hiểu một sự thật mới. Hãy để bản thân tự do khỏi những lời phán xét cũ và tạo ra một không gian cho sự thấu hiểu mới” – Steve Maraboli

Không thể đưa ra một sự bào chữa cho việc bạn phán xét người khác bởi vì bạn không nhận ra những giá trị, niềm tin và quan điểm của họ. Bạn có thể không đồng ý với những sự lựa chọn trong cuộc sống của họ, nhưng dù gì bạn cũng chỉ là người ngoài cuộc đang đứng quan sát mà thôi.

Thay vì phán xét họ, hãy nghĩ xem những hành động của họ sẽ đem lại kết quả gì. Điều này sẽ tạo ra một động lực lớn cho họ thay vì chỉ nhìn nhận mọi việc qua vẻ bề ngoài của nó.

Theo trích dẫn của Dalai Lama: “Mục đích hàng đầu của chúng ta trong cuộc sống này là giúp đỡ người khác. Và nếu bạn không thể giúp họ, ít nhất cũng đừng làm họ đau”. Sự phán xét có một năng lượng tiêu cực và nếu bạn điều chỉnh sao cho hòa hợp với nó, bạn sẽ trở nên cởi mở. Vì vậy, hãy suy nghĩ trước khi nói.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã nói: “Bạn phải tập hít vào thở ra một cách thư thái để lòng trắc ẩn luôn ở bên bạn. Hãy lắng nghe mà không đưa ra lời khuyên hay sự phán xét. Bạn có thể tự nói về người khác rằng: Tôi lắng nghe anh ấy chỉ vì tôi muốn giải tỏa sự đau khổ của anh ấy. Đây gọi là sự lắng nghe đầy tình thương”.

Đừng để suy nghĩ tiêu cực xâm chiếm đầu óc của bạn. Những suy nghĩ đó đang dần phá hoại chúng ta. Khi bạn nhận ra chính mình đang phán xét người khác, hãy xem xét lại những suy nghĩ của bản thân.

Một cách tiếp cận có ích khác là hãy hít thở và trở nên thanh thản từ những cảm giác của cơ thể. Tập thể dục là một cách vô cùng hữu ích trong việc làm tiêu tan những cảm xúc tiêu cực. Làm lành nỗi đau của bạn và làm lành những tổn thương của quá khứ là rất quan trọng.

Bác sĩ Alex Lickerman đã viết trong tác phẩm The Underfeated Mind: “Nếu chúng ta ngay từ đầu có thể tiếp cận con người mà không phải với sự phán xét mà là sự tò mò thì chúng ta đã tiến một bước quan trọng trên chặng đường dẫn đến lòng trắc ẩn và sau đó là hướng đến một tâm trí không bị đánh bại”.

Chỉ trích người khác sẽ duy trì mãi một tâm hồn luôn sợ sệt. Bạn phải nhìn sâu vào trong chính bản thân mình. Khi câu chuyện bắt đầu, nhìn những người khác qua những tấm kính tối mờ là chính là một liều thuốc kịch độc cho cảm xúc của bạn. Bạn không chỉ hình thành một cái nhìn méo mó về người khác, mà còn làm giảm bớt giá trị của chính mình và thể hiện những cảm xúc do dự của bạn về chúng, thay vì nhìn chúng với lòng trắc ẩn.