Chặn đà rơi tỷ giá

TS. Nguyễn Trí Hiếu

Chuyên gia tài chính

308 bài viết

• Việc can thiệp tỉ giá bằng cách bán ngoại tệ ra thị trường cần cẩn trọng, vì đây là con dao 2 lưỡi trong bối cảnh dự trữ ngoại tệ của Việt Nam đang ở xung quanh 3 tháng nhập khẩu - ngưỡng an toàn
  Tại: Tìm cách hạ nhiệt tỷ giá

Trước diễn biến này, Sở Giao dịch NHNN đã tăng mạnh 100 đồng giá mua và 35 đồng giá bán USD. Động thái này đã chặn đà rơi của tỷ giá trên thị trường.

Diễn biến theo cung cầu

Ngày 16-3, giá bán ra USD tại các NH phổ biến ở mức 22.810-22.820 đồng/USD, giá mua vào ở mức 22.720-22.730 đồng/USD. Tuy nhiên, ngày 11-4 giá bán ra USD tại các NH đã giảm xuống mức 22.690-22.700 đồng/USD, giá mua vào cũng giảm tương ứng về 22.610-22.620 đồng/USD.

Trước đây, trong mỗi đợt đồng USD tăng giá, tỷ giá USD/VNĐ thường tăng nóng, song lần này diễn biến của thị trường lại đi ngược hướng.

Lý giải điều này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH, cho rằng tỷ giá USD/VNĐ đã diễn biến theo cung cầu thị trường. Hiện tại mặc dù Việt Nam nhập siêu, nhưng nguồn cung USD cũng đáp ứng đủ cầu nên thị trường không có hiện tượng khan hiếm USD. Chính vì vậy, đầu năm đến nay tỷ giá đã giảm một ít. Đồng thời, từ khi NHNN áp dụng tỷ giá trung tâm, hoạt động đầu cơ USD cũng đã giảm nhiều.

Theo TS. Bùi Quang Tín, Trường Đại học NH TPHCM, cơ chế tỷ giá trung tâm dựa trên 3 cấu phần gồm tỷ giá bình quân liên NH, biến động của 8 đồng tiền của các nước, vùng lãnh thổ có quan hệ thương mại, đầu tư lớn với Việt Nam và dựa vào cân đối vĩ mô. Do dựa trên biến động của 8 đồng tiền nên VNĐ không chỉ căn cứ vào sự biến động của USD mà còn các đồng tiền khác, thường khi USD lên giá các đồng tiền khác sẽ rớt giá. Tỷ giá của NHTM những tháng gần đây cũng theo biến động của tỷ giá trung tâm.

Chỉ có trường hợp khi thanh khoản quá dư thừa hoặc quá căng, tỷ giá của NHTM mới đi ngược hướng tỷ giá trung tâm. Hơn nữa, thanh khoản USD đầu năm đến nay đủ để các NHTM cung ứng cho nền kinh tế nên đã tạo ra diễn biến này.

Ảnh minh họa: L.THANH

Linh hoạt điều chỉnh

Cùng với xu hướng tăng của USD trên thị trường thế giới, từ giữa tháng 3 đến ngày 11-4, tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh tăng 69 đồng. Tuy nhiên, điều này cũng không chặn được đà giảm của tỷ giá tại các NHTM khi cùng thời gian tỷ giá USD/VNĐ tại các NH đã giảm khoảng 90 đồng.

Trước diễn biến đó, ngày 11-4, Sở Giao dịch NHNN đã tăng mạnh 100 đồng giá mua vào, theo đó mức giá mua vào 22.575 đồng/USD cố định trong 3 tháng đã tăng lên 22.675 đồng/USD. Song song đó, giá bán USD tăng 10 đồng vào ngày 11-4 và sau đó tiếp tục được điều chỉnh lên 22.971 đồng/USD, mức này chỉ cách trần 20 đồng thay vì cách trần 50 đồng như trước đó. Động thái này của NHNN được nhận định đã phát đi tín hiệu sẵn sáng mua vào ngoại tệ để tỷ giá trên thị trường không giảm thêm.

Đây là lần thứ 2 trong năm 2017 NHNN chặn đà rơi tỷ giá. Trước đó, Sở Giao dịch NHNN cũng đã phải nâng mạnh giá mua vào USD từ 22.300 đồng/USD lên 22.575 đồng/USD vào ngày 9-1. Sau khi tăng giá mua bán USD, tỷ giá tại các NHTM từ ngày 12-4 đã được điều chỉnh tăng trở lại.

Chốt tuần trước, giá mua vào trên thị trường ở mức 22.630-22.655 đồng/USD, giá bán ra ở mức 22.710-22.735 đồng/USD. Cùng thời điểm, tỷ giá trung tâm được điều chỉnh giảm nhẹ 1 đồng về mức 22.320 đồng/USD. Sở Giao dịch NHNN cũng điều chỉnh giảm nhẹ giá bán ra 1 đồng, giá mua bán niêm yết ở mức 22.675-22.970 đồng USD.

Rõ ràng khi tỷ giá giảm, có nghĩa VNĐ tăng giá trị so với USD, điều này rất bất lợi cho xuất khẩu. Theo đó, khi hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam ra nước ngoài, giá so với USD sẽ tăng lên và làm giảm tính cạnh tranh. Do đó, ngăn chặn đà rơi tỷ giá là cần thiết.

Bên cạnh đó, nếu tỷ giá tăng, xuất khẩu có lợi, nếu giảm xuống sẽ có lợi cho nhập khẩu, nên việc điều hành tỷ giá phải linh hoạt. NHNN đã nói năm nay cố gắng điều hành như năm ngoái. Năm ngoái, tỷ giá tăng khoảng 1,1-1,2%, năm nay mức tăng dự báo cũng không cao hơn nhiều, tối đa khoảng 1,5-2% vì phần lớn sản phẩm xuất khẩu phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu.

Một số ý kiến cũng cho rằng, trong bối cảnh hiện tại, động thái chặn đà rơi tỷ giá của NHNN giúp tỷ giá đảo chiều tăng trở lại, hỗ trợ xuất khẩu, đồng thời nếu đợt này NHNN có thể mua vào USD vừa tăng dự trữ ngoại hối, vừa bơm ra thị trường khối lượng VNĐ tương ứng sẽ giúp tăng thanh khoản, giảm lãi suất thị trường liên NH.