[Chân dung doanh nghiệp] Từ làm thuê cho Unilever để tồn tại đến tạo lãi gần 1 tỷ/ngày

Từ thương hiệu nổi tiếng đến làm thuê

Được thành lập vào năm 1972, CTCP Bột giặt LIX (mã LIX) là công ty tư nhân có công nghệ sản xuất của Ý với tên gọi Công ty kỹ nghệ hóa phẩm Huân Huân. Năm 1978 chủ công ty hiến cho Nhà nước để xuất cảnh, công ty sáp nhập vào Nhà máy Bột giặt Viso.

Năm 1980, LIX tách khỏi Nhà máy Bột giặt Viso, đến năm 1992 chuyển thành Công ty Bột giặt LIX, thuộc Tổng công ty Hóa chất Công nghiệp và Hóa chất Tiêu dùng.

Vào những năm 1980, 1990, LIX là cái tên được nhắc đến nhiều trên thị trường bột giặt. Bột giặt LIX cùng Viso, Daso là những sản phẩm thường thấy ở các gia đình từ thành thị đến nông thôn.

Tuy nhiên, cục diện thay đổi khi Việt Nam mở cửa hội nhập sâu rộng hơn. Từ năm 1995, cơn lốc Unilever và Procter & Gamble đã cuốn bay thị phần của LIX, khiến cho sản phẩm của LIX hiếm họa mới được thấy ở trong gia đình Việt.

Từ năm 2000, để tồn tại, LIX bắt đầu gia công cho Unilever, hoạt động gia công đóng góp đến 70% doanh thu của công ty. Hoạt động gia công và sản xuất sản phẩm mang thương hiệu riêng vẫn được LIX duy trì cho đến ngày nay. Tuy nhiên, gia công chỉ đóng góp khoảng 7% -8% doanh thu và lợi nhuận gộp của LIX.

Nguồn: Số liệu Báo cáo thường niên LIX

Bước ngoặt tiếp theo của LIX khi công ty tiến hành cổ phần hóa vào năm 2003 và mua lại Nhà máy sản xuất bột giặt có công suất 30.000 tấn bột giặt/năm của Công ty Liên doanh Unilever Việt Nam tại Q. Thanh Xuân, Hà Nội vào năm 2005.

Giảm gia công, tăng sản xuất

Hiện các dòng sản phẩm mang thương hiệu LIX gồm bột giặt và chất tẩy rửa - bột giặt, nước giặt, nước rửa chén, nước lau sàn nhà, nước xả vải.

Mặc dù LIX vẫn duy trì hoạt động gia công, nhưng từ năm 2009 sản lượng sản phẩm gia công giảm, sản phẩm LIX tăng mạnh, đặc biệt là bột giặt LIX. Đến nay, bột giặt, chất tẩy rửa thương hiệu LIX có thể tìm thấy dễ dàng hơn ở các siêu thị, chợ và quầy tạp hóa và thị trường Campuchia, Philippines. LIX đã tăng xuất khẩu sản phẩm thương hiệu LIX sang các thị trường lân cận và thị trường Nhật Bản… đóng góp vào doanh thu đến 30%.

Khảo sát của W.S Market Research cho thấy, bột giặt LIX nằm trong Top 8 nhãn hàng được yêu thích; nước rửa chén hay nước lau sàn nhà thương hiệu LIX nằm trong Top 3. Bột giặt và chất tẩy rửa đang đóng góp lần lượt 44% tổng doanh thu trong khi đó năm 2007, chất tẩy rửa lỏng chỉ đóng góp khoảng 25% tổng doanh thu. Điều này cho thấy, chất tẩy rửa lỏng mang thương hiệu LIX đang có sự tăng trưởng khá mạnh.

Nguồn: Số liệu Báo cáo thường niên

Rất khó để LIX có thể cạnh tranh trực diện với các sản phẩm của Unilever, P&G vì nhiều lý do như thị hiếu người dùng hay ngân sách quảng cáo nhưng việc các sản phẩm của LIX tìm được chổ đứng trên thị trường với thương hiệu riêng; cũng như doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng hàng năm cho thấy một LIX đình đám của những năm 90 đã trở lại.

Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính LIX qua các năm

Năm 2015, LIX đạt 1.757 tỷ đồng doanh thu thuần và 233 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Doanh thu tăng qua các năm. Trong khi lợi nhuận ngoại trừ 3 năm 2010 – 2012 sụt giảm các năm còn lại trong vòng 10 năm qua, LIX luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng lợi nhuận cao từ 13% - 123,5%.

Năm 2016 LIX vẫn xác định sẽ duy trì mối quan hệ hợp tác với Unilever. Hợp đồng gia công cho Unilever của LIX sẽ hết hạn vào năm 2019. Tuy nhiên, liệu LIX có thể tăng sản lượng sản phẩm mang thương hiệu LIX đủ để khai thác tối đa công suất hoạt động của nhà máy thay vì phải kèm thêm hoạt động gia công như hiện nay không?

Được chuyển sang hình thức công ty cổ phần từ năm 2003 với vốn điều lệ ban đầu 36 tỷ đồng, trả qua gần 15 năm sau cổ phần hóa, nay vốn điều lệ của LIX 216 tỷ đồng, tổng tài sản hơn 792 tỷ đồng. LIX là công ty có dòng tiền mạnh khi trong khoảng 10 năm qua số dư tiền và tương đương tiền chiếm khoảng 30%; có rất ít đến không có bất kỳ khoản vay ngân hàng nào.

Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính các năm

Có thể hơi quá để ví LIX như Vinamilk của ngành hóa chất tẩy rửa gia dụng. Nhưng LIX năm 2015 có nhiều nét tương đồng của Vinamilk khoảng 7 năm trước bởi đội ngũ lãnh đạo, tài chính vững mạnh và; tập trung vào ngành nghề kinh doanh cốt lõi – ngành hàng tiêu dùng...