"Chạy trốn" khỏi Donald Trump

Từ bao đời nay người dân Buchanan vẫn sống dựa vào các hầm mỏ. Khi ông Obama lên cầm quyền, chỉ có rất ít người trong số họ bỏ phiếu cho ông. Đúng là giá than đang giảm, nhưng nền kinh tế khu vực này khủng hoảng một phần là do chính sách kiểm soát khí thải carbon chặt chẽ mà ông Obama mới áp dụng. Trong 7 năm qua, hơn một nửa mỏ than ở khu vực này phải hoạt động dưới công suất. Giá bất động sản thì đổ sụp.

Bà Hillary Clinton thì cũng chẳng khá hơn là mấy. “Chúng ta sẽ khiến nhiều công nhân mỏ và nhiều ông chủ hầm mỏ phá sản”, bà Clinton đã nói như vậy trong một bài phát biểu hồi tháng 3.

Trong số tất cả các ứng cử viên, chỉ Donald Trump có thể mang “phép màu” đến cho Buchanan. “Chúng ta sẽ mang ngành khai thác than trở lại. Chúng ta sẽ một lần nữa tự hào mình là những người thợ mỏ”.

Không có gì đáng ngạc nhiên, Trump đã dành được chiến thắng ở Buchanan. Tỷ phú người New York nhận được 70% phiếu bầu của các cử tri đảng Cộng hòa – tỷ lệ cao hơn bất cứ nơi đâu. Thậm chí số phiếu của ông còn nhiều hơn tổng của 6 người còn lại và cao gấp 3 lần của bà Clinton.

“Đây là hạt của Trump”, Tamara Neo – một luật sư chuyên về phá sản ở tây nam Virginia nói. Còn Loretta Viers – một người làm nghề môi giới bất động sản – chia sẻ đây là lần đầu tiên ông cảm thấy lạc quan về tương lai của thế hệ trẻ đến vậy. “Obama chỉ đi xung quanh thế giới để xin lỗi. Những điều Trump nói chính xác là những gì người dân đang nghĩ”.

Có vẻ như mọi người ở Buchanan đều tôn sùng Trump. Tuy nhiên, Daniel Justus có thái độ ngược lại. Cậu tự gọi mình là “người trốn chạy”. Daniel đang chạy trốn khỏi cái gì?

Chặng đường tới nhà Daniel đi qua những ngọn núi gồ ghề, thung lũng mờ sương và những nhà thờ cổ kính. Cách nhà cậu không xa là một nhà thờ Thiên chúa giáo với tấm biển bắt mắt: “Khi cuộc sống đem đến cho bạn nhiều thứ hơn so với sức chịu đựng, giải pháp đơn giản là quỳ xuống”. Rõ ràng là Daniel không chút mảy may để ý đến lời khuyên này. Từ khi còn nhỏ cậu đã luôn làm trái với triết lý mà mọi người xung quanh đang tôn thờ.

Khi Daniel học lớp 8, cậu đã tranh luận trước toàn trường rằng phải có các hoạt động ngoại khóa. Thầy hiệu trưởng đã nhiều lần từ chối nhưng cuối cùng cũng phải nhượng bộ. Cậu muốn học tiếng Tây Ban Nha mặc dù trên toàn hạt chỉ có duy nhất 1 giáo viên đạt chất lượng và sau đó được sắp xếp để học từ xa qua tivi. Giờ đây Daniel đã trở thành người phiên dịch tiếng Tây Ban Nha cho bang Virginia. Cậu còn thông thạo tiếng Trung Quốc và mùa hè vừa qua đã có 3 tháng thực tập ở một công ty luật tại Thượng Hải.

Hầu hết các bạn đồng trang lứa của Daniel làm những công việc chân tay cho Walmart hoặc ở các công trường xây dựng. Một vài người thì làm việc trong hầm mỏ. Một số khác rơi vào con đường nghiện ngập.

Tại sao cậu bé khác biệt này lại không muốn bỏ phiếu cho Donald Trump? Cậu cho biết tháng 11 tới sẽ bầu cho bà Clinton.

Daniel không thích những mỏ than. Nhiều người trong gia đình cậu đã mắc bệnh hiểm nghèo vì cả đời làm việc dưới lòng đất. Trong một lần tranh luận về lợi ích của năng lượng có thể tái tạo, cậu suýt chút nữa đã đánh nhau với bạn học.

Điều khiến Daniel cảm thấy giận dữ là những người xung quanh cậu đang bám lấy lối sống đã chôn vùi họ. Người bạn học Dana Oliver của Daniel nói rằng nếu không có than đá, một nửa dân số của hạt Buchanan sẽ thất nghiệp và phải sống lay lắt dựa vào trợ cấp liên bang. Chỉ có Trump thề sẽ bảo vệ người dân vùng này. Dù Oliver nhận thức được rằng than đá khó có thể quay trở lại, cô cho rằng ít ra thì Trump cho người dân nơi đây một chút hi vọng.

Tuy nhiên, có thể nhìn lời hứa của Trump theo một cách khác. Trước một sự thay đổi lớn, người thuyết giáo sẽ cầu Chúa phù hộ cho những người thợ mỏ. “Điều mà Donald Trump muốn làm là mang Chúa trở lại cuộc sống của những người dân nơi đây. Rất nhiều người nhìn sự việc theo cách này”. Họ mong Trump có thể mang cuộc sống phồn thịnh ngày xưa trở lại.

Tuy nhiên, Joshua Justus – người ông của Daniel – có cái nhìn khác về lịch sử. Năm nay 80 tuổi, ông đã có tới 65 năm làm nghề thợ mỏ. Joshua không biết đọc, không biết viết và ông chỉ kiếm được 70 cent mỗi giờ. Ông có thể nhớ từng chi tiết về thời kỳ Đại Khủng hoảng, khi mọi người phải xếp hàng nhiều tiếng đồng hồ chỉ để nhận về một miếng thịt.

Nhận xét về đứa cháu của mình, ông nói rằng học hành tốt và thoát khỏi sự bế tắc hiện tại mới là cách giải quyết thông minh nhất. “Tôi không hiểu tại sao mọi người ở đây cứ gắn chặt với những mỏ than. Khi những ông trùm như Trump đến và hứa hẹn sẽ làm cái này cái kia, ông ấy dễ dàng nhận được sự ủng hộ của mọi người, bởi người ta không đủ thông minh để nhìn nhận vấn đề. Trump là người cư xử không đúng mực”.