Khắc phục 10 nhược điểm của Luật nhà ở hiện hành bằng cách nào?

Theo Tờ trình của Bộ Xây dựng về Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) hiện đang được xin ý kiến các bộ, ngành để sửa đổi, hoàn chỉnh trình Quốc hội thông qua trong năm nay, Luật Nhà ở có 10 nhược điểm, bất cập cần giải quyết.

(1)Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định yêu cầu các địa phương phải lập chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; (2) chưa cụ thể hóa đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc phát triển nhà ở; (3) chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể và đủ mạnh để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê; (4) chưa có quy định cụ thể về các định chế tài chính tham gia hỗ trợ vốn cho phát triển nhà ở: (5) quy định về thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở chưa chặt chẽ, chưa hợp lý và không bảo đảm quyền lợi của các chủ sở hữu.

(6) Chưa có quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư; (7) chưa điều chỉnh đầy đủ các vấn đề trong quản lý, sử dụng nhà chung cư; (8) chưa có quy định về việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và cung cấp thông tin về nhà ở; (9) quy định về việc mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài, đặc biệt là quy định về đối tượng, điều kiện được sở hữu của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài vẫn còn nhiều hạn chế; (10)chưa có cơ chế, chính sách phát triển nhà tái định cư,…

Để giải quyết những vấn đề tồn tại, bất cập này, sáng 2/4, tại thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng), trong phiên họp toàn thể lần thứ 13 UBPLQH đã thẩm định Luật Nhà ở.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, phát triển nhà ở phải đảm bảo đúng quy hoạch và kế hoạch để khắc phục tình trạng đầu tư phát triển nhà ở tự phát, phong trào, cơ cấu hàng hóa nhà ở mất cân đối, lệch pha cung - cầu như thời gian qua, khuyến khích các thành phần kinh tế, đặc biệt là các hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển loại hình nhà ở này; các cơ chế tài chính phục vụ cho phát triển nhà ở cũng được quy định rõ. Các chủ sở hữu được tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện đầy đủ các quyền của mình đối với nhà ở thông qua việc thống nhất xác định lại thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở cho phù hợp với từng loại giao dịch.

Đặc biệt, quy định cụ thể về thời hạn sử dụng nhà chung cư, bổ sung quy định cho phép các bên tham gia giao dịch mua bán nhà ở có thể thỏa thuận để bên mua được sở hữu nhà ở trong một thời hạn nhất định nhằm góp phần giảm giá bán nhà ở, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và người dân có thể lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở phù hợp với khả năng chi trả.

Cũng theo Bộ trưởng Dũng, việc hình thành hệ thống tài chính nhà ở đầy đủ và hiệu quả nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc huy động các nguồn lực tài chính ổn định, dài hạn với lãi suất phù hợp cho phát triển nhà ở, kể cả vốn cho đầu cung và tín dụng cho đầu cầu, thay vì trước đây nguồn vốn cho nhà ở chủ yếu từ các tổ chức tín dụng thương mại với nguồn vốn vay ngắn hạn, lãi suất cao…

Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) còn sửa đổi, bổ sung các nội dung có liên quan đến phát triển và quản lý nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ để bảo đảm phù hợp với thực tế hiện nay và thống nhất với các đạo luật khác có liên quan.

Theo ông Phan Trung Lý - Chủ nhiệm UBPL Quốc Hội, việc sửa đổi cơ bản, toàn diện Luật Nhà ở lần này nhằm thể chế hóa các quan điểm của Đảng, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành,…Tuy nhiên, dự thảo Luật cần giải quyết tốt mối quan hệ giữa trách nhiệm tạo lập nhà ở. Theo đó, đây là trách nhiệm của người dân và  trách nhiệm của Nhà nước là khuyến khích tạo điều kiện cho cá nhân tạo lập nhà ở, cho tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển, kinh doanh nhà ở.

Phạm An