[Chọn sách cho nhà đầu tư] Làm thế nào để nhà đầu tư có thể tạo ra một Đô la từ 50 xu?

Trong cuốn sách “The Warren Buffett Way”, tác giả đã chắt lọc những nguyên lý không hề thay đổi qua thời gian và là kim chỉ nam cho triết lý đầu tư của thiên tài lỗi lạc Warren Buffett vượt qua mọi hoàn cảnh và mọi thị trường. Giá trị lâu bền trong tác phẩm của Robert chính là vì nó có mục đích rõ ràng. Mặc dù cuốn sách nói về phương pháp đầu tư, nhưng về cơ bản nó tập trung chủ yếu vào các nguyên lý đầu tư. Và các nguyên lý thì không bao giờ thay đổi.

Thực tế trong 10 năm qua mang đến cho chúng ta một minh chứng sống động về sự thật cơ bản đó. Trong 10 năm, xu hướng của thị trường chứng khoán liên tục thay đổi. Chúng ta chứng kiến thời kỳ cao trào của tình trạng bong bóng khiến nhiều người trở nên giàu có, và sau đó bong bóng nhanh chóng "nổ tung", thị trường chứng khoán quay trở lại giai đoạn trì trệ, ảm đạm trước khi chạm đáy rồi mới bắt đầu hồi phục. Dù trải qua tất cả những sự kiện đó, phương pháp đầu tư của Warren Buffett không hề thay đổi.

Các phương pháp mà tác giả đưa ra được đúc kết từ cuốn sách như sau:

Không phải chỉ thiên tài mới thành công trong đầu tư. Để thành công, nhà đầu tư cần biết mình muốn gì và phải làm gì.

Theo tác giả, Buffett luôn khuyên các nhà đầu tư phải biết đầu tư là gì. Tác giả còn đưa ra định nghĩa của Buffett về đầu tư như sau: Bạn phải mua một Đô la mà chỉ trả 50 xu. Đó là đầu tư giá trị. Bản thân mỗi cá nhân khi tham gia vào thị trường chứng khoán, bạn phải luôn suy nghĩ mình là nhà đầu tư chứ không phải đầu cơ.

Có ba khái niệm cơ bản về đầu tư mà nhà đầu tư phải biết. Trước hết là giá thị trường (market price), là giá bán cổ phiếu trên thị trường niêm yết, hay giá thỏa thuận mua bán trên thị trường OTC. Thứ hai là giá trị sổ sách (book value), được tính bởi tài sản có của doanh nghiệp trừ đi tài sản nợ. Cuối cùng, và cũng là quan trọng nhất, là giá trị nội tại (intrinsic value), nghĩa là toàn bộ giá trị mà khoản đầu tư mang lại.

Vậy làm thế nào để nhà đầu tư có thể tạo ra một đô la từ 50 xu? Để có thể làm được điều đó. Lời khuyên cuốn sách đưa ra là bản thân NĐT phải tìm kiếm thông tin và khai thác công ty bằng cách đánh giá khả năng của ban lãnh đạo công ty. Đối với bậc thầy Buffett, ông luôn đưa ra lời khuyên là các nhà đầu tư rằng họ chỉ nên tin tưởng vào ban quản trị của một công ty khi người quản lý có ba đặc điểm sau: sự liêm chính (integrity), nghị lực (energy) và trí tuệ (intelligence). Nếu thiếu một trong ba yếu tố trên, đó không thể là một người quản lý giỏi.

Điều thứ hai nhà đầu tư phải quan tâm là quản trị doanh nghiệp (corporate governance). Dù cho ban quản lý của công ty rất thông minh và có thể lèo lái công ty đạt được mục tiêu đề ra, nhưng nếu ban quản lý đó không có đạo đức thì sự hưng thịnh của công ty cũng sẽ không bền. Để đánh giá được giá trị này của công ty, nhà đầu tư, dù sở hữu rất ít cổ phiếu, cũng cần phải theo dõi công ty, tham gia vào bất cứ các cuộc họp mở nào, thường xuyên liên hệ với các chuyên viên quan hệ đầu tư của công ty, xem trang web của công ty để biết tình hình hoạt động của DN đang ở mức nào.

Một trong những yếu tố rất quan trọng khi đánh giá giá trị của bất cứ một công ty nào chính là bản báo cáo thường niên hay định kỳ của công ty đó. Chính nhờ thói quen đọc bản báo cáo thường niên của các công ty niêm yết mà thiên tài đầu tư Buffett đã kiếm được một khoản lợi lớn cho Berkshire Hathaway. Dường như mỗi người khi tham gia vào thị trường hãy nên chọn những lĩnh vực mà mình hiểu rõ. Sau đó là chọn các công ty trong lĩnh vực đó và nghiên cứu các báo cáo tài chính của họ. Trong bản báo cáo tài chính, nhà đầu tư có thể biết công ty đó đang làm ăn ra sao, tầm nhìn của nhà quản lý, tương lai của lĩnh vực công ty đó hoạt động và các kế hoạch hành động cũng như mục tiêu của công ty trong tương lai.

Đừng để bất cứ một tin đồn nào làm ảnh hưởng đến quyết định của mình.

Trong những thời điểm khó khăn, rất nhiều nhà đầu tư phải chịu những khoản lỗ lớn. Những thời điểm này chính là những thời điểm thuận lợi cho các nhà đầu tư thông minh. Nếu bạn tin mình là một nhà đầu tư thông minh, bạn phải kiếm được nhiều lợi nhuận khi thị trường đi xuống hơn là khi thị trường đi lên.

Thị trường nào cũng vậy, luôn có các tin đồn. Điều quan trọng mà nhà đầu tư cần có chính là cái đầu tỉnh táo để đánh giá. Số đông các nhà đầu tư, họ mua vào khi vui và sẵn sàng trả giá gấp đôi để mua được cổ phiếu yêu thích của mình. Nhưng khi buồn, họ sẵn sàng bán lại nó với giá còn một nửa Nhà đầu tư khôn ngoan không nên đi theo “ngài thị trường” này mà trước hết hãy tìm hiểu rõ tâm tính của ông ta và lợi dụng đặc điểm này. Người thắng cuộc trên thị trường chứng khoán là người biết sử dụng lý trí của mình, không để cảm xúc chế ngự. Phải luôn xem chừng “ông Thị trường”, xem ông ta hành động thế nào. Nhà đầu tư khôn ngoan chỉ nên bán ra khi “ông Thị trường” vui và mua vào khi ông ta buồn.

Khi đầu tư, hãy quan tâm đặc biệt tới “biên an toàn”

Và một điều quan trọng nhất cuốn sách muốn nhấn mạnh chính là biên an toàn (margin of safety), mà theo định nghĩa trong cuốn sách đó chính là giá mà một khoản đầu tư có thể được thực hiện với rủi ro thấp nhất.

Có thể thấy, trên thị trường chứng khoán dường như mỗi nhà đầu tư thông thường sẽ có những cách tính toán riêng. Các cách tính toán này có thể sai, do có những yếu tố ngoài thị trường, không đoán trước được ảnh hưởng đến giá trị của cổ phiếu. Do đó nhà đầu tư phải tính đến biên độ an toàn. Warren Buffet có hai nguyên tắc đầu tư tâm đắc mà ông thường nói với những nhà đầu tư của mình. Một là “không được lỗ” và hai là “không được quên nguyên tắc một”.

Ngày nay khi nhắc tới thiên tài đầu tư Warren Buffett, chúng ta vẫn thường nhớ đến câu nói nổi tiếng của ông “Hãy sợ hãi khi người khác tham lam. Hãy tham lam khi người khác sợ hãi”. Có lẽ rằng cho đến tận ngày nay, các nguyên lý kinh doanh chứng khoán mà tác giả kỳ công đúc kết lại vẫn luôn là những kiến thức và bài học quan trọng cho tất cả những ai muốn thử sức với thị trường chứng khoán ngay từ giây phút đầu tiên ta bắt đầu gấp trang sách lại!.

Tác giả Robert G. Hagstrom

Robert G.Hagstrom sinh ngày 9 tháng 10 năm 1956, tác giả đang sống cùng gia đình ở Villanova, Pennsylvania. Ông tốt nghiệp Đại học Villanova. Hiện tại ông đang nắm giữ vị trí quan trọng Phó Giám đốc cấp cao của Tập đoàn Quản lý Quỹ đầu tư Legg Mason và Giám đốc danh mục đầu tư của Legg Mason Growth Trust.

Đồng thời ông còn là một thành viên nổi bật của học viện CFA và quỹ Phân tích tài chính Philadelphia từ những ngày đầu tiên. Cuốn sách “The Warren Buffett Way” là một trong những cuốn sách nổi tiếng của tác giả Robert G.Hagstrom và đã được bán hơn 1.000.000 bản trên toàn thế giới, lọt vào danh mục bestseller của tạp chí New York Times trong suốt 1 thời gian dài.