Chống hàng giả: Mới xử lý được phần nổi của "tảng băng chìm"

Đó là nhận định của các đại biểu tại hội thảo giải pháp chống hàng giả, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và bảo vệ thương hiệu cho doanh nghiệp tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 17/11.

Theo số liệu thống kê của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, trong 10 tháng của năm 2016, các lực lượng chức năng toàn quốc đã phát hiện, xử lý hơn 172.000 vụ việc liên quan tới buôn lậu, gian lận thương mại, truy thu gần 13 tỷ đồng; phát hiện, xử lý hơn 2.000 vụ sản xuất, buôn bán hàng giả, xử phạt hành chính 58 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Thế, Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo 389 Quốc gia cho rằng, những số liệu trên chỉ là phần nổi của vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ hiện nay. Trên thực tế, việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái gần như xuất hiện mọi lúc, mọi nơi và chưa thể xử lý hết.

Là một doanh nghiệp có sản phẩm bị làm giả làm nhái tại thị trường Việt Nam, ông Taro Goto, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn NGK Spart Plugs Việt Nam chia sẻ, sản phẩm bugi thương hiệu NGK được biết đến là thương hiệu nổi tiếng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, có tới 20% sản phẩm bugi mang thương hiệu NGK trên thị trường Việt Nam hiện nay là hàng giả, hàng nhái.

Thực trạng này không chỉ gây tổn thất về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của công ty đối với người tiêu dùng.

Đại diện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dược phẩm Ích Nhân cũng cho hay, khi công ty xây dựng được các thương hiệu có chất lượng, nổi tiếng, được người tiêu dùng ưa chuộng thì cũng là lúc trên thị trường tràn lan các sản phẩm có tên gọi, mẫu mã tương tự.

Công ty đã phải nhờ tới các cơ quan chức năng để xứ lý cơ sở vi phạm. Tuy nhiên, việc đấu tranh bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ kéo dài nhiều năm, gây thiệt hại lớn về kinh tế và uy tín của công ty.

Lý giải về tình trạng này, ông Trần Giang Khuê, Phó Trưởng Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc thực thi Luật Sở hữu trí tuệ nhằm bảo vệ tài sản trí tuệ của doanh nghiệp trên thực tế không hề dễ dàng.

Các mặt hàng làm giả, làm nhái chủ yếu ăn theo các thương hiệu nổi tiếng, nguồn lợi thu được từ việc sản xuất, kinh doanh hàng giả là rất lớn, trong khi chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe.

Theo nhận định của lãnh đạo Chi cục quản lý thị trường các tỉnh Bình Dương, Tây Ninh, thực trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái đang diễn biến ngày càng phức tạp. Trong khi đó, việc phát hiện, xử lý còn nhiều khó khăn cập.

Cụ thể, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc xác định, xử lý hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ còn chồng chéo; các cơ quan thực thi chưa phối hợp chặt chẽ. Đặc biệt, khó khăn lớn nhất đến từ ý thức, khả năng nhận biết hàng thật của người tiêu dùng.

Trước tình trạng trên, các doanh nghiệp kiến nghị cơ quan chức năng cần có chế tài xử lý đủ sức răn đe các đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái. Đặc biệt, phải xử lý triệt để, tận gốc, ngoài xử phạt hành chính cần giám sát việc thu hồi, tiêu hủy sản phẩm vi phạm.

Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Trần Thanh Thế, cho rằng, để giải quyết vấn nạn hàng giả, hàng nhái và tình trạng gian lận thương mại thì hệ thống pháp luật cần được điều chỉnh hợp lý để tháo gỡ khó khăn cho các cơ quan thực thi, đồng thời, cần xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân trong lĩnh vực quản lý.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần ý thức bảo vệ thương hiệu của mình, áp dụng các biện pháp truy xuất nguồn gốc hàng hóa nhằm đảm bảo tính minh bạch của thị trường và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng cho rằng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng, sự chủ động phối hợp của các đơn vị sở hữu thương hiệu trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, vi phạm sở hữu trí tuệ.

Giải pháp hiệu quả nhất là nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, bởi chừng nào người tiêu dùng còn chấp nhận hoặc chủ động sử dụng hàng giả thì chừng đó còn có vi phạm./.