Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu "lo" gói tín dụng 120.000 tỷ đồng có nguy cơ bị “ế”

Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) vừa có văn bản gửi tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước liên quan đến gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Theo đó, HoREA cho rằng, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không phải là gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội. Nếu là gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội thì phải đảm bảo 2 tiêu chí:

Thứ nhất, lãi suất thấp dành cho chủ đầu tư và người mua, thuê mua nhà ở xã hội quy định thường bằng 50% mức lãi suất cho vay thương mại, như quy định mức lãi suất ưu đãi hiện nay là 4,8 - 5%/năm và mức lãi suất ưu đãi này được xác định hàng năm.

Thứ hai, thời hạn vay ưu đãi dài hạn, như Nghị định 49/2021/NĐ-CP quy định thời hạn vay ưu đãi tối đa 25 năm áp dụng cho cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội và 5 năm đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Trong khi đó, hiện nay, Ngân hàng Nhà nước  quy định lãi suất 8,2%/năm áp dụng cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thuộc dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư… vẫn là quá cao so với khả năng tài chính của đối tượng là người có thu nhập thấp.

Riêng mức lãi suất 8,7%/năm áp dụng cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư lại khá phù hợp và có tác động tích cực đối với các chủ đầu tư do hiện nay phải vay với lãi suất rất cao có thể lên đến 12- 13%/năm. Chủ đầu tư được vay với lãi suất 8,7%/năm sẽ giúp kéo giảm giá thành, giá bán nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở của các dự án xây dựng lại nhà chung cư.

Ngân hàng Nhà nước quy định các mức lãi suất của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng được xác định định kỳ 06 tháng một lần, theo đó mức lãi suất 8,2%/năm, 8,7%/năm áp dụng đến ngày 30/06/2023 làm cho tâm lý của người vay thêm “bất an”.

Đồng thời, HoREA cho rằng, thời gian ưu đãi của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đối với người mua nhà chỉ trong 05 năm là quá ngắn. Riêng thời gian ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong 03 năm chỉ phù hợp với các dự án quy mô trung bình nhưng chưa phù hợp với các dự án quy mô lớn.

Theo Bộ Xây dựng, đã có khoảng 100 dự án nhà ở xã hội tại 36 địa phương được cấp phép xây dựng, triển khai đầu tư xây dựng, có tổng mức đầu tư khoảng 70.000 tỷ đồng với 85.662 căn hộ, đã đăng ký vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên Chủ tịch HoREA ông Lê Hoàng Châu đánh giá, số lượng dự án nhà ở xã hội đã lựa chọn được chủ đầu tư chưa nhiều mà chủ yếu còn đang ở giai đoạn triển khai thủ tục đầu tư xây dựng. Do đó, cần tập trung tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Bên cạnh đó, người mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân chưa mặn mà vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng do lãi suất lên đến 8,2%/năm, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp đô thị.

Hơn nữa, Ngân hàng Nhà nước chỉ áp dụng lãi suất vay ưu đãi này trong 5 năm và sau 5 năm thì ngân hàng thương mại và người mua, thuê nhà ở xã hội thỏa thuận lãi suất vay. Có thể nhận định là lãi suất sau khi hết thời hạn 5 năm ưu đãi sẽ cao hơn nên người mua nhà sợ, không dám vay.

Chủ tịch HoREA lấy dẫn chứng, chẳng hạn căn hộ nhà ở xã hội có giá 1 tỷ đồng, thanh toán trước 20% (tức là 200 triệu đồng) và được vay 80% (tức là 800 triệu đồng) với lãi suất 8,2%/năm thì năm đầu tiên người vay phải trả lãi bình quân 5,4 triệu đồng/tháng, ngoài ra còn phải trả thêm nợ gốc.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước quy định người vay để mua, thuê nhà ở xã hội chỉ được vay ưu đãi một lần để mua một căn nhà. Do đó, người vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất khoảng 8,2%/năm sẽ không còn được vay tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội với lãi suất 4,8-5%/năm trong thời hạn tối đa 25 năm.

Hơn nữa, hiện nay ngân hàng chính sách xã hội đang còn tồn gần 11.000 tỷ đồng thuộc gói ưu đãi nhà ở xã hội với lãi suất 4,8-5%/năm để cho vay mua, thuê nhà ở xã hội nhưng do không có nhà nên chưa có người vay.

Tính suất vay bình quân là 600 triệu đồng/căn, với nguồn vốn 11.000 tỷ đồng thì ngân hàng chính sách xã hội còn có thể cho khoảng 18.000 người vay. Nếu có nguồn cung nhà ở xã hội thì người mua, thuê sẽ lựa chọn vay ưu đãi 4,8%/năm tại ngân hàng chính sách xã hội thay vì gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Do đó, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng có thể bị ế vì người mua, thuê nhà ở xã hội không lựa chọn để vay.