Chưa kịp mừng vì nắm giữ một loại kim loại quý với trữ lượng gần gấp 10 lần so với Trung Quốc, giấc mơ “giải cứu” ngành xe điện toàn cầu của quốc gia châu Á này bất ngờ bị lung lay

Niken là một loại nguyên liệu quan trọng đối với xe điện và cuộc đua để “săn” loại kim loại quý hiếm này đang nóng lên tại khắp các quốc gia. Tại Indonesia, nơi đang trở thành một cường quốc sản xuất niken, các công ty đang nỗ lực thực hiện các biện pháp để giải quyết những lo ngại về môi trường ngày càng tăng đối với kim loại này.

Khu công nghiệp phức hợp Morowali có diện tích hơn 3.000 ha ở phía đông của đảo Sulawesi tại Indonesia có kế hoạch tung ra thị trường một lượng lớn niken. Tuy nhiên kế hoạch này đang vấp phải rào cản về vấn đề môi trường do sử dụng nhiều năng lượng đốt than và các kế hoạch xử lý chất thải của quốc gia.

Ông Hamid Mina, Giám đốc điều hành của Khu công nghiệp Morowali (IMIP) cho biết công ty đang thực hiện các bước tích cực để giảm thiểu tác động môi trường của các hoạt động tại khu phức hợp.

Theo Benchmark Mineral Intelligence, Indonesia là nhà sản xuất niken lớn và có thể đóng góp hơn 60% nguồn cung niken của thế giới vào cuối thập kỷ này. Nhưng sản xuất niken ở Indonesia đặc biệt sử dụng nhiều carbon, cụ thể mỗi tấn kim loại tương đương được sản xuất thải ra trung bình 58,6 tấn carbon dioxide, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 48 tấn, dữ liệu từ Skarn Associates cho thấy.

Hoài bão gặp phải thách thức lớn

Mina cho biết, trong số các kế hoạch để giảm lượng khí thải carbon trong khu phức hợp bao gồm việc xây dựng các tấm pin mặt trời có công suất lên tới 500 MW. Dự án đặt mục tiêu đầu tư 63 triệu USD cho giai đoạn đầu tiên của các tấm pin 100 MW (sẽ có thể tạo ra 180 triệu kWh điện mỗi năm). Điều đó có thể chuyển thành đủ điện cho khoảng 166.000 người Indonesia.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành của Skarn, Mark Fellows, cho biết việc triển khai năng lượng tái tạo ở Indonesia là khó khăn vì những lý do bao gồm mây che phủ và tiềm năng gió thấp. Hơn 50 công ty sau đó đã đầu tư vào khu công nghiệp, bao gồm GEM và một đơn vị của nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới Contemporary Amperex Technology (CATL).

Khu liên hợp cũng đang tạo điều kiện xây dựng khoảng 50 km đường ống để bơm bùn trực tiếp từ mỏ đến nhà máy nhằm giảm việc sử dụng xe tải và IMIP cũng đang xem xét giới thiệu xe tải điện trong công viên.

Tuy nhiên, ông Fellows cho biết lượng khí thải từ xe tải chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với quy trình sản xuất niken phụ thuộc vào than đá tại mỏ.

Morowali chỉ là một thị trấn đánh cá trong thập kỷ trước, là trung tâm của sự bùng nổ kinh tế của Indonesia và đã vươn lên tầm quan trọng toàn cầu trong ngành công nghiệp niken sau khi nước này áp đặt lệnh cấm xuất khẩu quặng niken vào năm 2019. Theo IMIP, hơn 22 tỷ USD đã được đầu tư vào khu công nghiệp tính đến tháng 6, tăng mạnh so với chỉ 6,7 tỷ USD vào năm 2019.

Tổng thống Joko Widodo cũng hy vọng sẽ đảm nhận vai trò lớn hơn trong chuỗi cung ứng pin xe điện toàn cầu. Quốc gia này đang thu hút đầu tư từ các nhà sản xuất ô tô và một nhóm từ Tesla đã đến thăm Morowali vào năm ngoái, IMIP cho biết.

Về quản lý chất thải, IMIP hiện có gần 600 ha đất dành riêng cho việc xử lý chất thải bằng phương pháp thải chồng lớp khô (dry stacking), một phương pháp xử lý chất thải bằng cách làm khô, nén chặt và lấp đầy chúng. Mina cho biết nhiều diện tích hơn có thể được phân bổ cho việc đó nếu kế hoạch mở rộng công viên lên khoảng 6.000 ha được phê duyệt.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Harry Fisher và Bruna Grossl từ Benchmark Mineral Intelligence, phương pháp thải chồng lớp khô (dry stacking) là một thách thức ở một quốc gia có lượng mưa lớn và hoạt động địa chấn thường xuyên. Về lâu dài, không gian và khoảng cách vận chuyển tăng lên là những vấn đề khác, họ cho biết thêm rằng ngành công nghiệp niken của Indonesia phải xem xét các khía cạnh về phát thải khi ngành này phát triển và ngày càng trở nên quan trọng đối với chuỗi cung ứng pin.

Theo Bloomberg, FT