Chuyển đổi số giúp gia tăng niềm tin nhà đầu tư, thúc đẩy thị trường và nền kinh tế

Sau đại dịch Covid 19, các doanh nghiệp niêm yết đã tổ chức đại hội cổ đông trực tiếp trở lại. Và để đảm bảo quyền lợi và sự minh bạch đối với các cổ đông không có điều kiện tham gia trực tiếp, nhiều doanh nghiệp và các ngân hàng đã tổ chức đại hội cổ đông song song với hình thức trực tuyến, giúp các nhà đầu tư có thể tham dự, tương tác và bầu cử từ xa.

Trước đó, trong Hội nghị Bàn tròn Châu Á - OECD về quản trị công ty, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đánh giá, các doanh nghiệp đại chúng ngày càng gia tăng ứng dụng công nghệ giúp nâng cao hoạt động quản trị công ty, nâng cao tính công khai, minh bạch…qua đó đảm bảo quyền lợi của các cổ đông và sự lâu bền của doanh nghiệp. Còn trong buổi Hội thảo kết thúc Dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam”, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, việc đảm bảo tính công bằng và minh bạch là một tiêu chí quan trọng, xuyên suốt quá trình xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán. Do đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ như công nghệ AI…để tăng cường năng lực giám sát và quản lý trong thời gian tới.

Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8 về vấn đề này, các chuyên gia đánh giá, trong bối cảnh hồi phục và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sau đại dịch Covid 19, việc ứng dụng chuyển đổi số, thúc đẩy hoạt động quản trị công ty, nâng cao tính công khai minh bạch sẽ là một trong những nhân tố quan trọng, quyết định cho sự năng động và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

BTV Mùi Khánh Ly: Các doanh nghiệp, các ngân hàng ngày càng chú trọng hoạt động chuyển đổi số. Hai ông đánh giá như thế nào về xu hướng chuyển đổi số ở lĩnh vực này hiện nay?

Ông Bùi Đình Giáp, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành AkaBot, FPT IS

Tôi đánh giá mức độ chuyển đổi số hiện nay của các doanh nghiệp đang ở trong giai đoạn nhanh nhất từ trước đến nay, và nó được thúc đẩy rất lớn bởi đại dịch Covid 19. Thời gian vừa qua rất nhiều doanh nghiệp từ tài chính, bảo hiểm, ngân hàng đến chúng tôi để tìm các giải pháp giúp họ thúc đẩy chuyển đổi số, ví dụ như việc tối ưu hóa vận hành doanh nghiệp, tự động hóa, eKYC hay giải pháp đại hội cổ đông trực tuyến, khi mà hiện nay có nhiều cổ đông ở xa không thể đến tham dự, và để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các cổ đông thì các doanh nghiệp đã tính các phương án đại hội cổ đông trực tuyến, bỏ phiếu từ xa…Hiện nay đã có hơn 40% doanh nghiệp trong VN30 sử dụng các giải pháp chuyển đổi số, và nếu tính trong 3 năm vừa qua, chúng tôi đã phục vụ hơn một triệu cổ đông và số lượng liên tục tăng gấp đôi hằng năm. Với những tín hiệu như vậy, có thể thấy tốc độ chuyển đổi số của các doanh nghiệp hiện nay, cũng như mức độ sẵn sàng đã gia tăng mạnh mẽ.

Ông Trần Hoài Nam, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Phát triển TP Hồ Chí Minh (HDBank)

Chuyển đổi số là một yêu cầu nhất thiết và quan trọng đối với các hoạt động của doanh nghiệp và ngân hàng. Chúng tôi sớm nhận thức được điều đó và là một trong những ngân hàng tiên phong trong vấn đề triển khai chuyển đổi số thông qua việc đầu tư cơ sở hạ tầng, phương tiện thanh toán cũng như là tuyển dụng các nhân sự cao cấp, các nhân sự có chuyên môn về chuyển đổi số. Năm 2020, chúng tôi đã thành lập trung tâm chuyển đổi số DTC, sự ra đời của trung tâm này thể hiện quyết tâm của chúng tôi trong việc tăng cường các hoạt động chuyển đổi số phục vụ cho khách hàng cũng như tăng cường hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Trong đó, các khách hàng có thể thực hiện các giao dịch thanh toán, chuyển khoản giao dịch ngoại hối, thanh toán quốc tế và mua bán ngoại tệ…đều có thể thực hiện trên hệ thống online hay qua app, giúp cho các khách hàng, đặc biệt là các khu vực nông thôn có thể tiếp cận được dễ dàng thay vì phải đến trực tiếp ngân hàng hoặc phải giao dịch với cán bộ ngân hàng. Trong năm 2022, số lượng thẻ tín dụng của HDBank đã tăng lên 4 lần, các giao dịch về chuyển đổi số tăng 6 lần, cũng như số lượng tăng lên hơn 200%. Trong khi đó, các con số liên quan đến chỉ số về tài chính thì ROE tăng lên và CIR giảm xuống do việc triển khai chuyển đổi số đã giúp tăng năng suất lao động, tăng thêm lợi nhuận cho ngân hàng, giúp cho hoạt động chung của ngân hàng cũng như là các cổ đông tốt hơn. Ngoài các công tác chuyển đổi số thì chúng tôi cũng dựa trên các dữ liệu như Big Data hoặc blockchain để mang lại những hiệu quả tốt hơn.

Vậy theo hai ông, vai trò của việc gia tăng chuyển đổi số đã giúp doanh nghiệp, ngân hàng nâng niêm yết nâng cao tính công khai, minh bạch với các nhà đầu tư, cũng như mang lại những lợi ích khác như thế nào?

Tôi cho rằng, một trong những lợi ích lớn nhất của chuyển đổi số đó là tính minh bạch, bởi khi đấy thông tin được lưu trữ một cách đầy đủ trong từng bước một và việc sử dụng các công nghệ mới như eKYC, AI hay là Big Data giúp cho việc phục vụ rất nhanh, cũng như đưa ra các số liệu gần như theo thời gian thực cho các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, có nhiều lợi ích khác như giúp cho việc triển khai dịch vụ của các doanh nghiệp một cách nhanh nhất, bảo mật và giảm thiểu sự phụ thuộc vào con người. Khi chúng ta nhìn thấy trong đại dịch Covid 19 vừa rồi, phụ thuộc vào con người là một việc có thể ảnh hưởng đến sự vận hành liên tục của doanh nghiệp.

Đối với các doanh nghiệp niêm yết, một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay, đó là sự công bằng giữa các cổ đông. Hiện nay một số cổ đông họ không có điều kiện để tham dự trực tiếp, dẫn đến là họ sẽ bị thiệt thòi, việc đại hội cổ đông trực tuyến giúp cho các nhà đầu tư có thể tiết kiệm chi phí, đảm bảo quyền lợi của họ trong việc tham gia phiếu bầu. Ngoài ra, cũng sẽ tiết kiệm cả thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt như ngân hàng thì việc cung cấp thông tin và tính minh bạch của hoạt động kinh doanh luôn luôn phải đảm bảo. Việc chúng tôi triển khai công tác chuyển đổi số và các hoạt động cập nhật trên hệ thống website cũng như trên các app giúp cho khách hàng, các cổ đông và cơ quan chức năng có thể cập nhật được các thông tin một cách sớm nhất, nhanh nhất. Thực chất là hoạt động của doanh nghiệp đã phải minh bạch rồi, nhưng việc ứng dụng chuyển đổi số truyền tải các thông tin cho phép những người quan tâm được cập nhật sớm nhất. Đối với các hoạt động chung của ngân hàng và các thông tin hoạt động tài chính, chúng tôi thường xuyên cập nhật về kết quả kinh doanh hàng quý trên website, qua đó khách hàng, cổ đông cũng như là các cơ quan chức năng có thể dễ dàng tìm kiếm. Hiện chúng tôi có 24.000 cổ đông, con số này đã tăng rất nhiều lần sau khi 5 năm ngân hàng i thực hiện niêm yết trên sàn chứng khoán. Và với số lượng cổ đông đông như vậy thì ngân hàng rất khó có thể tiếp cận từng cổ đông được. Do đó, vào đại hội cổ đông ngày 26/4 vừa qua chúng tôi triển khai hai hình thức hoạt động cổ đông vừa là trực tiếp, vừa là online. Qua các hoạt động online thì các cổ đông có thể tham gia bầu phiếu trực tuyến và không hạn chế, cũng như có thể thực hiện ở bất cứ một nơi nào dù là ở Việt Nam và trên thế giới.

Một nghiên cứu đã chỉ ra, nếu ngành công nghệ số tăng trưởng với tốc độ khoảng 10% mỗi năm, lợi ích lũy kế của nền kinh tế sẽ đạt trên 200 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2045 . Như vậy theo hai ông, việc các doanh nghiệp, các ngân hàng gia tăng chuyển đổi số sẽ còn gián tiếp thúc đẩy nền kinh tế nói chung như thế nào?

Nền kinh tế của Việt Nam cũng như thế giới trong giai đoạn này đang có những khó khăn nhất định và các doanh nghiệp hiện có xu hướng thiên về phòng thủ nhiều hơn, và một trong những yếu tố giúp họ phòng thủ đó là tiết kiệm chi phí. Việc thúc đẩy chuyển đổi số giúp họ tối ưu hóa vận hành và tiết kiệm chi phí vận hành nhiều hơn. Một trong những chỉ số có thể đo lường được vấn đề này đó là Cost to Income Ratio hay là chỉ số chi phí trên doanh thu thì các doanh nghiệp hay ngân hàng, họ đã thúc đẩy việc chuyển đổi số và giảm được chỉ số này xuống, tức là doanh thu có thể tăng nhiều hơn nhưng chi phí sẽ tăng thấp hơn so với tốc độ tăng doanh số. Ở Việt Nam, một số ngân hàng đã công bố báo cáo cho thấy họ đã đưa được con số này về dưới mức 30%, tôi đánh giá đó là những tác động tích cực của chuyển đổi số đến nền kinh tế chung. Mỗi doanh nghiệp chúng ta có thể hiểu họ chính là một hạt nhân để hình thành nên nền kinh tế của chúng ta, khi mỗi doanh nghiệp chuyển đổi số mạnh, cả nền kinh tế chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ.

Công tác chuyển đổi số giúp cho các doanh nghiệp tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh, sẽ dẫn đến gia tăng thêm các hoạt động về nền kinh tế nói chung. Đấy là góc độ về vĩ mô, còn đối với ngân hàng chúng tôi, công tác chuyển đổi số sẽ giúp cho tương tác với cổ đông và các cơ quan chức năng, cũng như các khách hàng họ gần gũi hơn, nắm bắt được nhiều thông tin về ngân hàng hơn. Qua đó, họ có thể hiểu được các hoạt động của chúng tôi và có thể có những định hướng đầu tư một cách đúng đắn hơn.

C hính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước có nhiều chính sách giúp thúc đẩy các doanh nghiệp gia tăng chuyển đổi số. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thừa nhận là vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng chuyển đổi số, theo các ông là vì sao?

Thời gian vừa qua, Chính phủ cũng như các cơ quan quản lý đã tích cực thúc đẩy cũng như đưa ra các chương trình như chuyển đổi số quốc gia, các giải thưởng Make in Việt Nam…Theo đánh giá của chúng tôi, hiện nay các doanh nghiệp lớn về mặt chuyển đổi số đang làm tương đối tốt và điều này sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong giai đoạn tới. Tuy nhiên, ở Việt Nam có khoảng hơn 90% doanh nghiệp vừa và nhỏ thì khối doanh nghiệp này, mặc dù họ cũng rất mong muốn được chuyển đổi số, tuy nhiên họ đang gặp rất nhiều khó khăn về mặt chi phí ban đầu và tìm các giải pháp phù hợp. Hiện nay, tại Việt Nam, các doanh nghiệp cũng đã bắt đầu tập trung cung cấp các giải pháp cho mảng doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng cách là đưa lên cloud rồi cung cấp các giải pháp với chi phí hợp lý. Và cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, cùng chung tay với các doanh nghiệp cung cấp giải pháp, tôi cho rằng doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng sẽ tăng trưởng, tăng tốc việc chuyển đổi số để đuổi kịp các doanh nghiệp lớn.

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu của nền kinh tế Việt Nam cũng như của toàn cầu. Thông qua các phương tiện thanh toán, trước đây giao dịch tiền mặt rất lớn nhưng gần đây hoạt động thanh toán không tiền mặt, dùng app, dùng các công cụ chuyển tiền trực tuyến cũng như thanh toán thông qua hệ thống mạng đã phát triển rất nhiều. Đó là một cơ sở để thấy rằng công tác chuyển đổi số của Việt Nam đã có những bước tiến rất lớn và có những tác động thái sâu rộng đến nền kinh tế nói chung. Tất nhiên, phải hình dung rằng công tác đầu tư vào các hoạt động chuyển đổi số cũng là một quan ngại của nhiều doanh nghiệp, và đôi khi thì họ cũng thấy rằng việc đầu tư đó quá lớn so với các hoạt động kinh doanh thông thường của họ. Nhưng cá nhân tôi thấy rằng doanh nghiệp cũng nên mạnh dạn đầu tư, có thể là những chi phí đầu tư ban đầu khá lớn, nhưng hiệu quả áp dụng như việc tăng năng suất lao động, tăng chất lượng sản phẩm cũng như phục vụ khách hàng tốt hơn thì cũng sẽ đem lại hiệu quả cao hơn cho doanh nghiệp. Yếu tố thứ hai, công tác chuyển đổi số quá nhanh cũng sẽ dẫn đến việc tìm được các nguồn nhân lực phù hợp để thực hiện chuyển đổi số cũng khó khăn…Chúng ta đang có những bước tiến rất nhanh trong các hoạt động chuyển đổi số và tôi tin rằng trong tương lai chúng ta sẽ đạt được những kết quả, thành tựu rất tốt trong các công tác chuyển đổi số.

Vậy theo hai ông đâu sẽ là những giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số nhiều hơn trong thời gian tới, qua đó thúc đẩy tính minh bạch cho doanh nghiệp, gia tăng niềm tin của nhà đầu, cũng như thúc đẩy thị trường và nền kinh tế?

Tôi có một số đề xuất về các giải pháp. Thứ nhất, các doanh nghiệp phải có chiến lược cụ thể, các mục tiêu cụ thể trong công tác chuyển đổi số là gì, và chúng ta cần có định hướng liên quan đến các hoạt động tiếp theo để giúp cho việc hoạt động chuyển đổi số tốt hơn. Yếu tố thứ hai liên quan đến việc đầu tư cơ sở, các phương tiện, công nghệ hiện đại giúp cho công tác chuyển đổi số. Nếu chúng ta dùng các công nghệ cũ chắc chắn sẽ giảm hiệu quả công tác chuyển đổi số. Yếu tố tiếp theo là chúng ta cần phải có nguồn nhân lực, đây là một yếu tố rất quan trọng. Các yếu tố khác nữa như chúng ta cần phải thay đổi tư duy liên quan đến tư duy số của từng thành viên trong một doanh nghiệp đó, gọi là thay đổi văn hóa doanh nghiệp. Ngoài ra, khi triển khai công tác chuyển đổi số, chúng ta phải triển khai các quy trình tự động hóa, để tăng năng suất, tăng hiệu quả. Chúng ta cũng cần phải lưu ý tận dụng các trí tuệ nhân tạo cũng như các dữ liệu lớn Big Data để phân tích, triển khai để tạo ra hiệu quả tốt nhất trong công tác chuyển đổi số.

Tôi có một số các đề xuất như việc chúng ta rất cần các quy định cụ thể hơn từ các cơ quan quản lý của Nhà nước. Tại các nước Đông Nam Á, họ có những quy định cụ thể về việc khi các doanh nghiệp niêm yết tổ chức đại hội cổ đông cần phải có thêm kênh trực tuyến để đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư khi họ không có điều kiện đến tham gia trực tiếp. Ngoài ra, từ phía các đơn vị cung cấp giải pháp cũng cần phải đưa ra các giải pháp có khả năng triển khai nhanh chóng hơn, với chi phí rẻ hơn và được chuẩn hóa, có thể triển khai rộng cho hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp tại cùng một thời điểm. Tại FPT, chúng tôi có sứ mệnh cung cấp các giải pháp về chuyển đổi số cho doanh nghiệp Việt Nam. Những giải pháp nước ngoài có thì chúng tôi cũng có. Các giải phápchạy trên nền tảng sức mạnh về công nghệ bao gồm có eKYC, Big Data, AI, Cloud, chúng tôi tin tưởng rằng, với những nền tảng công nghệ và các sản phẩm, chúng tôi có thể chung tay đóng góp cho sự chuyển đổi số của nước nhà. Và tôi tin là ở Việt Nam cũng còn rất nhiều các doanh nghiệp đang mạnh mẽ thúc đẩy việc cung cấp các giải pháp cho các doanh nghiệp.