Chuyển đổi số: Xu hướng phát triển tất yếu của ngành chứng khoán

Chuyển đổi số đang là xu hướng toàn cầu, diễn ra trên mọi lĩnh vực và chứng khoán cũng không ngoại lệ. Công nghệ làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của thị trường chứng khoán. Các hệ thống trực tuyến kết nối các chủ thể tham gia thị trường, góp phần loại bỏ rào cản về không gian và rút ngắn thời gian.

Dấu ấn chuyển đổi số trong guồng quay lịch sử

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã đi vào hoạt động từ ngày 28/07/2000. Giai đoạn đầu, nhà đầu tư muốn mua hay bán chứng khoán phải lên sàn, trực tiếp viết phiếu lệnh giao dịch để công ty chứng khoán gọi điện cho người đại diện đơn vị đặt tại trung tâm giao dịch để nhập vào hệ thống phần mềm giao dịch.

Đến nay, giao dịch trên thị trường chứng khoán đã hoàn toàn chuyển sang hình thức trực tuyến. Sự ra đời của dịch vụ tài khoản chứng khoán định danh (virtual account) và giải pháp định danh khách hàng điện tử (eKYC) cũng mở ra kỷ nguyên mới cho lĩnh vực tài chính, chứng khoán, khi nhà đầu tư có thể đăng ký mở tài khoản và thực hiện giao dịch trực tuyến chỉ trong vài phút.

Với virtual account, nhà đầu tư có thể nộp tiền một cách dễ dàng, nhanh chóng và chính xác vào tài khoản chứng khoán chỉ trong vài giây. Còn với eKYC, mọi thao tác mở tài khoản được số hóa 100%, kể cả bước ký hợp đồng giấy truyền thống. Chỉ cần một chiếc điện thoại có kết nối internet, nhà đầu tư có thể mở tài khoản mọi lúc mọi nơi trong 3-5 phút, không cần đến trực tiếp.

Nhằm gia tăng thanh khoản thị trường, chứng khoán Việt Nam cũng đã 2 lần rút ngắn chu kỳ thanh toán. Từ T+4 xuống T+3 và sau đó là T+2,5 như hiện nay. Nhờ đó, tốc độ quay vòng chứng khoán/tiền được đẩy nhanh giúp nhà đầu tư chủ động hơn, tăng khả năng ứng phó với những biến động mạnh của cổ phiếu, qua đó cải thiện tỷ suất sinh lời trong quá trình đầu tư.

Về phía công ty chứng khoán, để bắt kịp làn sóng nhà đầu tư mới tham gia ngày càng đông đảo, các công ty cũng áp dụng nhiều công nghệ mới như mở tài khoản trực tuyến eYKC, xây dựng các nền tảng giao dịch đa dạng, ứng dụng các dịch vụ mới như môi giới ảo (ibroker), giao dịch thuật toán, sao chép giao dịch (copytrading), dữ liệu lớn…

Công nghệ tiếp tục là xu hướng của tương lai

Trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, công nghệ chắc chắn sẽ đóng vai trò quan trọng. Xu hướng chuyển đổi số trong ngành chứng khoán cũng theo đó được dự báo sẽ còn tiếp tục diễn ra mạnh mẽ hơn trong tương lai. Một trong những dự án trọng điểm về hạ tầng công nghệ của ngành chứng khoán là Hệ thống giao dịch KRX, dự kiến sẽ sớm được đưa vào vận hành.

KRX đi vào vận hành sẽ nâng cao khả năng xử lý của hệ thống, tạo tiền đề triển khai nhiều sản phẩm mới cho ngành chứng khoán như giao dịch trong ngày (T+0), bán khống… Về phía Trung tâm lưu ký, hệ thống mới không yêu cầu nhà đầu tư phải ký quỹ 100% tiền để mua chứng khoán mà chỉ cần ký quỹ một lượng nhỏ 10 - 20% nhờ mô hình đối tác bù trừ thanh toán trung tâm (CCP), điều đó giúp nhà đầu tư có đòn bẩy tốt hơn để mua được nhiều chứng khoán.

Giao dịch ký quỹ (margin) là một trong những yếu tố quan trọng giúp gia tăng sự sôi động trên thị trường chứng khoán Việt Nam kể từ khi được triển khai năm 2011. Giai đoạn đầu thủ tục giấy tờ còn phức tạp, đến nay, mọi nghiệp vụ ký quỹ đều đã được thực hiện trực tuyến trên các nền tảng chứng khoán một cách đơn giản và nhanh chóng.

Nắm bắt được nhu cầu đòn bẩy ngày càng lớn của nhà đầu tư, DNSE đã cho ra mắt phương thức quản trị ký quỹ hoàn toàn mới - Margin Deal trên Entrade X, sản phẩm cho phép quản trị theo từng giao dịch lần đầu tiên có mặt trên thị trường. Mô hình này ứng dụng hình thức Isolated Margin ưu việt của thế giới, khiến việc cho vay, quản lý dư nợ, lợi nhuận được tính tách bạch theo từng giao dịch mua bán thay vì trên tổng tài khoản như phương thức truyền thống - cross margin.

Với việc quản trị theo từng giao dịch, Margin Deal sở hữu nhiều ưu điểm, giúp nhà đầu tư quản trị danh mục minh bạch, tiện lợi, hiệu quả hơn. Đơn cử, trong cách thức giao dịch cũ, các khoản phí, lãi vay, thuế… không hiển thị rõ ràng. Với Margin Deal, nhà đầu tư nhìn rõ giá hòa vốn và từng loại thuế, phí…, dễ dàng thấy được hiệu quả từng giao dịch.

Trước đó, DNSE cũng là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng eKYC 100%, cho phép nạp rút tiền 24/7,… Điều này giúp công ty nhanh chóng thu hút lượng lớn khách hàng và cạnh tranh sòng phẳng với những tên tuổi trong ngành chứng khoán. Bên cạnh đó, DNSE cũng là đơn vị đi đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo, tiên phong ra mắt môi giới ảo Ensa dưới hình thức chatbot.

Đặc biệt, DNSE định hướng trở thành một nền tảng B2B2C, kết nối với tệp đối tác phong phú trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, dữ liệu… để nhân rộng khách hàng. Việc tiên phong tích hợp giao dịch chứng khoán trên ví điện tử ZaloPay vừa qua đã mang về cho DNSE khoảng 350.000 tài khoản mở mới chỉ trong thời gian ngắn. Các kênh marketing độc đáo khác như kênh giải trí chứng khoán Bò và Gấu trên các nền tảng facebook, tiktok cũng mang lại thành công với khoảng 30-35% khách hàng đến từ đây.