CIO AFC Vietnam Fund: Từng sống những ngày trầm cảm nặng nề vì “cắm” sổ đỏ nhà ba mẹ mua cổ phiếu đúng đỉnh và tiết lộ thương vụ sinh lời nhất cuộc đời

Trong cuộc đời đầu tư của mỗi người, hành trình kiếm 1 triệu USD đầu tiên bao giờ cũng đáng nhớ nhất. Kể cả khi người đó có tài sản nghìn tỷ thì hành trình kiếm 1 triệu USD đầu tiên không được phép quên, ở đó là sự gian khó, vượt lên chính mình, mạo hiểm, đánh đổi và từng mất tất cả, đó là ngày tháng tuổi trẻ, mang trong mình nhiệt huyết lớn lao để rồi rơi vào tuyệt vọng và niềm vui vỡ oà khi bắt đầu kiếm được số tiền lớn.

Loạt bài chủ đề "Tôi đã kiếm 1 triệu USD đầu tiên thế nào" lần này sẽ giới thiệu câu chuyện của CIO AFC Vietnam Fund, Vicente Nguyen.

Ông xuất phát từ nghề kiểm toán, tại sao lại chọn nghề đầu tư. Cơ duyên nào đưa ông đến nghiệp đầu tư và rồi sống chết với nó suốt 15 năm qua?

Tôi bắt đầu sự nghiệp là một kiểm toán viên chuyên kiểm toán báo cáo tài chính các doanh nghiệp. Kiểm toán là đam mê từ nhỏ, nhưng khi làm được khoảng 2 năm thì cảm thấy không phù hợp với bản thân. Khi đó cũng là lúc thị trường chứng khoán nổi lên mạnh mẽ. Vào giữa năm 2006, chỉ mới ra trường hơn 2 năm, có chút kinh nghiệm kiểm toán, nhìn thấy thị trường chứng khoán mỗi ngày qua truyền thông, qua tin tức thấy rất thú vị nên đã kích thích sự tò mò của tôi.

Sau một thời gian tìm hiểu cùng đam mê và mong muốn kiếm tiền nhanh chóng, tôi đã nhờ cha mẹ cầm cố căn nhà dưới quê để vay cho tôi 70 triệu đồng. Cầm 70 triệu đồng, tôi rủ thêm bạn tôi góp thêm 50 triệu đồng và chúng tôi đã bước vào thị trường với những khoản tiền vay "khổng lồ" ở thời điểm đó.

120 triệu đồng tiền vay thời điểm năm 2005-2006 quả thực không hề ít. Cầm số tiền trong tay ông đã đầu tư ra sao ở thời điểm đó?

Chúng tôi sau khi đọc kĩ báo cáo tài chính cho thấy lợi nhuận tăng rất khá của Ngân hàng Đại Á đã mua ngay cổ phiếu của ngân hàng này với giá 70.000 đồng/cổ phiếu (OTC). Ngoài ra người bán còn cung cấp thông tin rằng ngân hàng sắp tăng vốn 1:1, khiến tôi càng nôn nóng muốn mua cổ phiếu.

Và điều gì đến cũng đến, thị trường chứng khoán bị định giá quá cao thời điểm đó, đã sụp đổ, mất thanh khoản toàn bộ, giá cổ phiếu tôi mua nhanh chóng chỉ còn giá khoảng dưới 10.000 đồng/cổ phiếu sau khoảng 1 năm và gần như mất trắng.

Thị trường quá khốc liệt khi "cú trade" đầu đời đã chia 7 tài khoản còn là tiền đi vay từ thế chấp sổ đỏ nhà của ba mẹ? Ông đã sống những ngày đó như thế nào?

Tôi chỉ vay 70 triệu đồng nhưng mỗi tháng phải trả hơn 2 triệu đồng tiền lãi, trong khi lương đi làm lúc đó chỉ có 3 triệu đồng/tháng. Tiền lương không thể trả đủ tiền lãi ngân hàng chứ đừng nói tới tiền gốc. Đến cuối năm 2007, số tiền vay đã tới hạn và không thể trả gốc, ngân hàng gọi cho ba mẹ tôi mỗi ngày và ông ấy cũng gọi tôi mỗi ngày để hối thúc.

Tôi đã sống những ngày tháng trong sự trầm cảm nặng nề nhất cuộc đời mình…

Đến khi đáo hạn ngân hàng lần thứ nhất, do không thể trả được nợ gốc nên tôi đã dùng dịch vụ đáo hạn ngân hàng bên ngoài với lãi suất 10% để tạm đáo hạn ngân hàng, tạm giữ lại căn nhà mà ba mẹ tôi đã thế chấp.

Do không thể trả nợ với số lương kém cỏi từ nghề kiểm toán, tôi đã quyết định bỏ nghề và tìm một công việc mới với mức lương cao hơn. TÉ TẠI ĐÂU ĐỨNG LÊN TẠI ĐÓ, tôi đã xin việc vào Công ty Chứng khoán Mirae Asset Hàn Quốc. Với nền tảng làm kiểm toán khá tốt tôi đã được nhận vào đó làm việc với vị trí chuyên viên phân tích của phòng đầu tư với mức lương khá tốt tạm đủ trả tiền lãi ngân hàng và để dành chút ít trả vốn gốc.

Cuối tuần tôi phải làm thêm nghề dịch vụ kế toán để tăng thêm thu nhập. Tôi đã làm việc 16 giờ/ngày, 7 ngày/tuần trong liên tục hơn 1 năm để tăng thu nhập, ngoài ra còn phải cắt giảm chi phí sống tới mức tối thiểu.

Tôi vẫn còn nhớ, tôi và em trai phải thuê một căn phòng trọ để ở tận Quận Tân Bình (TP HCM), gần bờ kênh, khi đêm đến nước kênh dâng lên, có lần anh em tôi đang ngủ thì ướt toàn bộ và phải ngồi trên ghế suốt đêm.

Sau hơn một năm từ việc gia tăng thu nhập và cắt giảm chi phí sống tối đa, tôi đã tích đủ số tiền trả nợ và lấy lại căn nhà cho ba mẹ tôi, đồng thời tích được một số vốn nhất định để đầu tư lại từ đầu cho đến tận bây giờ. Đó chính là bài học đầu đời của tôi từ một F0 mau muốn làm giàu thật nhanh mà không hề có chút kiến thức gì về thị trường chứng khoán.

Thật may vì ông đã nỗ lực làm việc tới mức quên bản thân mình để lấy lại căn nhà cho ba mẹ. Đó là sai lầm của quá khứ, không ai tắm hai lần trên một dòng sông, thất bại đã thức tỉnh và hành trình đến quản lý quỹ ngàn tỷ của ông thế nào?

Sau khi thất bại và bị dồn tới tận cùng tôi đã ngồi lại tìm hiểu sao mình lại thất bại thảm hại ngoài việc mong muốn làm giàu vội vã. Khi vào Mirae Asset, tôi đã được đào tạo bài bản để trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp. Building on principles chính là triết lý của công ty. Tôi mới bắt đầu hiểu ra rằng, bất chấp tôi đã biết về kế toán, về báo cáo tài chính về việc phát hiện các gian lận, nhưng tôi hoàn toàn không có khả năng định giá được thứ mà tôi đã mua, tôi không hề biết rằng tôi đã mua quá đắt, đó chính là lý do tôi đã thua sạch.

Cũng như hầu hết các nhà đầu tư F0 hiện tại trên thị trường, các bạn cũng như tôi thời điểm đó, ham muốn làm giàu, nhưng hoàn toàn thiếu kiến thức và bị những thông tin ngoài lề chi phối sự tham lam, việc thất bại chỉ là trước sau.

Sau khi vào Mirae Asset, tôi đã học những nguyên tắc phân tích, định giá cơ bản về doanh nghiệp về công ty, trong đó các chỉ số cơn bản như PE, PB hay PEG… là những thứ tối quan trọng khi bạn bắt đầu xem xét đầu tư một công ty nào đó, sau khi đã phân tích kỹ lưỡng các yếu tố nội tại của nó.

Đến năm 2009, khi thị trường chứng khoán chạm đáy, cũng là lúc tôi bắt đầu lại từ đầu, với số vốn hơn 160 triệu đồng tích góp được, tôi đã mua toàn bộ cổ phiếu Vinamilk với giá khoảng 80.000 đồng/cổ phiếu. Với chiến lược dùng hết tiền cổ tức có được mà công ty trả, tôi lại dùng nó để mua tiếp cổ phiếu Vinamilk và nắm giữ liên tục không hề bán ra mà chỉ mua thêm từ tiền cổ tức. Đến năm 2010, tôi được chọn là một trong những nhân viên xuất sắc của năm tại công ty và được qua Hàn Quốc tham dự một khóa học ngắn hạn trong 2 tuần. Đó là lần đầu tiên tôi ra khỏi biên giới Việt Nam nhưng lần đi đó đã làm cho tôi mở rộng tầm nhìn một cách đáng kể.

Thế giới bên ngoài quả là quá to lớn so với sự nhỏ bé của đất nước chúng ta. Chúng ta vẫn phải học hỏi thêm nhiều nữa. Năm 2011, tôi qua Pháp du học MBA và bảo vệ xuất sắc luận án thạc sĩ trong lĩnh vực tài chính trước khi trở về nước và làm CEO của công ty chứng khoán HVS Việt Nam vào năm 2013. Tôi lại một lần nữa quay về với nơi mà tôi bắt đầu chính là chứng khoán. Tôi làm việc tại đây hơn 3 năm trước khi tham gia vào quỹ AFC Vietnam Fund với vị trí Fund Manager và sau này là CIO. Sau hơn 5 năm, quỹ AFC đã tăng tài sản từ khoảng 20 triệu USD lên 74 triệu USD hiện tại.

Trong suốt quá trình 15 năm trong nghề, tôi đã bước qua những thời điểm thăng hoa cũng như khủng hoảng của thị trường và cả nền kinh tế. Bài học lớn nhất mà tôi đã học được và giúp tôi thành công đến tận hôm nay đó chính là luôn có cái nhìn dài hạn và cố gắng mua rẻ nhất có thể.

Ông vừa nói đến việc mua cổ phiếu Vinamilk dạng tích sản ở thời điểm đó. Ai cũng biết VNM là cổ phiếu đưa rất nhiều nhà đầu tư trở thành triệu phú vào thập kỷ trước. Hành trình kiếm 1 triệu USD đầu tiên của ông ra sao?

Khởi đầu sự nghiệp của tôi là sự mất mát vô cùng to lớn về cả vật chất lẫn tinh thần. Nhưng tôi đã lấy lại những gì đã mất. Với hơn 160 triệu đồng đầu tư vào cổ phiếu Vinamilk năm 2009, đến năm 2016, tôi đã bán và thu về hơn 2 tỷ đồng, tức lãi hơn 12 lần số vốn ban đầu sau 7 năm. Dùng số vốn đó cộng thêm số tiền tôi dành dụm được qua nhiều năm làm việc, tôi đã đầu tư vào nhiều mảng từ kinh doanh cà phê, cho đến bất động sản và cả quỹ AFC. Toàn bộ số tiền tôi kiếm được từ hơn 5 năm làm việc tại AFC đều đầu tư ngược lại quỹ. Bởi tôi tin rằng nếu muốn khách hàng tin tưởng vào quỹ của mình, thì người đầu tư cần dành sự tin tưởng tuyệt đối với quỹ chính là bản thân mình. Sau nhiều năm đầu tư từ bất động sản, kinh doanh cà phê cho đến quỹ tôi đã có 1 triệu USD trong tay.

Cá nhân tôi cho rằng để kiếm được nhiều tiền, thì bạn cần phải đầu tư và muốn đầu tư bạn cần phải tiết kiệm, ít nhất là có được số vốn nhỏ ban đầu. Khi có số vốn nhỏ, bạn hãy đầu tư và cố gắng đầu tư càng sớm càng tốt. Khi đầu tư bạn hãy tìm hiểu thật kỹ, đọc thật nhiều, tuy nhiên đừng bao giờ vay nợ, vì nó có thể khiến bạn trắng tay và lâm vào cảnh nợ nần. Tôi sau khi được 1 triệu USD đầu tiên, tôi vẫn cứ tiếp tục đầu tư vì tôi không phải nhà đầu tư dạng lướt sóng, tôi mua và nắm giữ dài hạn cả chứng khoán lẫn bất động sản. Khi mua tôi luôn cố gắng nhìn về triển vọng của doanh nghiệp hay món đầu tư một cách nghiêm túc và dài hạn để thấy rằng nó có thể tăng trưởng trong 5-10 năm nữa bất chấp những khó khăn có thể gặp phải. Và đặc biệt, hãy kiên nhẫn chờ đợi, chờ đợi một mức giá rẻ nhất có thể để hạn chế thua lỗ và gia tăng lợi nhuận.

Đối với tôi, đầu tư là nghề nghiệp và là đam mê, tôi đam mê tìm kiếm những cơ hội đầu tư trong khả năng hiểu biết của mình. Hạn chế đánh cược vào những thứ tôi không thật sự hiểu rõ. Có thể tôi đã bỏ sót nhưng tôi thà sót còn hơn sai vì tôi tin rằng nếu luôn tìm kiếm cơ hội thì dù bạn có bỏ qua 1-2 cơ hội, bạn sẽ luôn tìm được một cơ hội khác miễn là bạn luôn luôn tìm kiếm nó. Thị trường luôn biến động và thay đổi không ngừng, điều bạn cần làm là thích ứng với sự thay đổi đó, nhưng luôn có những quy tắc bất di bất dịch, chính vì vậy chỉ cần bạn nắm được quy tắc đó thì thời nào bạn cũng có thể kiếm lợi nhuận. Trước kia thị trường đơn giản hơn, ít công cụ và sản phẩm hơn và cũng ít chiêu trò hơn, nhưng bây giờ thị trường đa dạng hơn, nhiều sản phẩm, nhiều công cụ hơn và chiêu trò thì không bao giờ thiếu. Bạn sẽ dễ dàng mắc bẫy nếu lòng tham nổi lên và vượt qua những quy tắc đó. Phải kỷ luật với bản thân thì mới có thể tồn tại lâu dài trong thị trường này đó là lời chia sẽ của tôi đối với những bạn F0 trẻ tuổi mới bước vào thị trường đầy hừng hực khí thế.

Trong chứng khoán có rất nhiều câu nói dạng như "liều thì ăn nhiều hoặc mất nhiều". Ông có khẩu vị đầu tư mạo hiểm hay an toàn? Ông có thể tiết lộ thương vụ đầu tư sinh lời mà ông tâm đắc nhất được không?

Bản thân tôi không thích những khoản đầu tư mạo hiểm. Bạn phải phân biệt rủi ro trong đầu tư và đầu tư mạo hiểm. Bản chất đầu tư là luôn có rủi ro, vấn đề là nó cao hay thấp thôi, còn đầu tư mạo hiểm là đầu tư với rủi ro rất cao. Nhưng ngay cả đầu tư với rủi ro cao, thì cái bạn cần có để chiến thắng đó chính là hiểu được mức độ rủi ro cao đó và đánh giá được khả năng thành công.

Còn trong cuộc đời tôi, thương vụ đầu tư mà đem lại lợi nhuận lớn nhất cho tôi đó chính là việc từ bỏ vị trí trưởng phòng đầu tư tại Mirae Asset vào năm 2011 để đi du học. Khi đó, sự nghiệp tôi đang tiến triển tốt nhưng hiểu rằng nếu muốn phát triển hơn nữa buộc tôi phải đầu tư vào bản thân nhiều hơn nữa. Dù thời điểm đó sếp tôi và cũng là người thầy đáng kính nhất trong sự nghiệp tôi, khuyên tôi nên nghĩ lại nhưng tôi đã quyết định đi Pháp. Đó chính là thương vụ thành công nhất cho đến bây giờ và tôi vẫn thu lợi nhuận đều đặn từ nó hàng giờ, hàng ngày và cho tận đến cuối đời.

Trong các mảng đầu tư thì cái đầu tư mà tôi cho rằng đã đem lại thành công lớn nhất cho tôi chính là BẢN THÂN TÔI. Nếu một bạn F0 có hỏi xin tôi một mã (3 chữ cái) ăn bằng lần thì tôi xin trả lời đó chính là mã YOU. Tiền có thể kiếm nhưng cũng có thể mất, chỉ có kiến thức của chính bản thân bạn mới là thứ sẽ không bao giờ mất đi và không ai có thể lấy được của bạn. Bởi hãy học hỏi thật nhiều, hãy trao dồi thật nhiều, hãy bổ sung kiến thức thật nhiều và đó sẽ luôn là tài sản đầu tư thành công nhất, có thể đem lại cho bạn hàng triệu USD, lợi nhuận hàng triệu lần với chi phí đầu tư rất bé.

Những giây phút đáng nhớ nhất trong hành trình đầu tư 15 năm của ông?

Đối với tôi, đầu tư không chỉ là nghề nghiệp mà còn là đam mê của tôi, do đó tôi nghĩ rằng tôi sẽ gắn bó với nó suốt phần đời còn lại như một chuyến hành trình đầy lý thú nơi tôi luôn học hỏi được rất nhiều thứ và có những trải nghiệm tuyệt vời từ thất bại cho đến thành công. Trong suốt 15 năm qua, kỷ niệm mà tôi không bao giờ quên đó chính là khoảnh khắc tôi bán cổ phiếu ngân hàng mà tôi mua năm 2007.

Sau hơn 11 năm nắm giữ, cuối cùng ngân hàng Đại Á đã hợp nhất với HDBank và niêm yết trên sàn chứng khoán vào năm 2018. Tôi đã thu hồi lại số vốn đầu tư ban đầu nhưng mất đi chi phí cơ hội của 11 năm đó. Nhưng rồi tôi chợt nghĩ lại, nếu không có ngày đó, không có pha đầu tư vô tiền khoáng hậu đó, có lẽ đã không có tôi ngày hôm nay. Có thể tôi đã trờ thành một kiểm toán viên chuyên nghiệp chứ không phải là một nhà quảy lý quỹ nữa.

Khi có 1 triêu USD rồi ông đã tái đầu tư liên tục thế nào số tiền đó. Có một giai đoạn thấy ông rất tâm huyết với ngành cà phê và đi nhiều nơi tìm bất động sản. Ông đầu tư với mục đích sinh lời hay chỉ là đam mê?

Cà phê là một sự đam mê trải nghiệm của tôi hơn là một lĩnh vực kinh doanh thực thụ, nhưng do thiếu chuyên môn trong lĩnh vực cà phê nên mảng kinh doanh này không thực sự thành công. Ngoài ra do hạn chế trong việc đầu tư chứng khoán kể từ khi làm Fund Manager nên tôi đã đầu tư khá nhiều vào bất động sản. Cũng với tư duy nhìn xa trông rộng, đầu tư dài hạn, mua thật rẻ, nên sau vài năm tôi cũng kiếm được khoản lợi nhuận đáng kể, có những bất động sản trong danh mục của tôi tăng đến hơn 20 lần chỉ trong vòng 5-6 năm. Hiện tại tôi chỉ tập trung vào việc quản lý quỹ AFC và vài mảng đầu tư bất động sản của cá nhân. Đối với tôi, đầu tư là một nghề vừa thú vị, vừa nhàm chán. Thú vị ở chỗ nó luôn thôi thúc bạn tìm kiếm ra những khoản đầu tư sinh lợi khủng khiếp, nhưng khi tìm thấy rồi, mua rồi thì nó lại trở nên nhàm chán vì công việc còn lại của bạn chỉ là …chờ đợi. Chờ đợi cho đến khi thị trường tìm ra nó, phát hiện ra nó và đua nhau muốn có nó. Điều đó áp dụng cho cả chứng khoán lẫn bất động sản. Chính vì vậy nó cũng không quá chiếm thời gian quá nhiều của tôi.

Bạn vừa có hỏi tôi, khi kiếm được triệu USD rồi thì tôi sẽ đầu tư ra sao, ngoài việc tiếp tục đầu tư cho các thương vụ thì thứ bạn cần phải đầu tư hơn nữa đó chính là bản thân bạn (YOU) và gia đình. Mỗi ngày tôi dùng ít nhất 2-3h để chăm sóc con cái. Tôi có 4 cháu trong đó cháu lớn 12 tuổi thì tự chăm sóc bản thân được rồi, còn lại 3 cháu nhỏ chỉ từ 4 tuổi trở xuống thì tôi hàng ngày phải giúp các cháu tắm rửa, thay đồ, chở đi học, đón về nhà rồi coi các cháu trong lúc vợ tôi lo việc nhà và đến mỗi tối thì tôi kiêm luôn việc kể chuyện và hát ru cho cả 3. Cuối tuần thì thường tôi dành thời gian cho vợ, cùng cà phê, hay uống ly bia, làm việc nhà cửa linh tinh hoặc cùng các con đi chơi. Nhà tôi thì không có người giúp việc vì vợ tôi thì chỉ muốn tự tay chăm sóc gia đình nhỏ còn tôi thì chỉ muốn những đứa con mình được dạy dỗ và chăm sóc bởi chính người sinh ra chúng. Tuy hơi bận rộn chút xíu nhưng rất đáng giá. Dù sao đi nữa, gia đình mới là tài sản lớn nhất mà tôi có!